Xəbər verdiyimiz kimi, dünən Qərbi Azərbaycan İcmasının Müşahidə Şurasının iclası keçirilib. İclasda Qayıdış Konsepsiyası layihəsinə baxılıb və sənəd layihəsi səsə qoyularaq təsdiq edilib və Daha sonra İcmanın əsas orqanlarının genişləndirilmiş birgə iclasına təqdim edilib.
Mövzu ilə bağlı Ednews-a açıqlamasında Qərbi Azərbaycan İcmasının İdarə Heyətinin sədri Əziz Ələkbərli qeyd edib ki, bu sənədin qəbul edilməsi tarixi torpaqlarımıza qayıtmaq uğrunda mübarizəmizin mühüm mərhələsidir. Bununla da son 200 ildə doğma torpaqlarından qovulan soydaşlarımızın dədə-baba yurdlarına qayıtmaq yolunda ilk addımlardam birini atmış olduq.
“Qərbi Azərbaycana Qayıdış Konsepsiyası həm beynəlxalq hüquqa söykənir, tarixi ədalətə əsaslanır. Son 200 ildə azərbaycanlılar Ermənistan tərəfindən deportasiyalara, soyqırımlarına məruz qalıb. Soydlaşlarımızın Qərbi Azərbaycandan son deportasiya zamanı 300-ə yaxın məscid, 500-ə yaxın qəbiristanlıq ermənilər tərəfindən darmadağın edilib. Qərbi Azərbaycan tarixinin və toponimlərinin dünyaya tanıdılması istiqamətində işlər aparılır”.
O qeyd edib ki, çar Rusiyası tərəfindən Cənubi Qafqazın işğalı nəticəsində bu ərazilərə ermənilər köçürüldükdən dərhal sonra Azərbaycan izlərini silmək üçün Azərbaycan toponimləri kütləvi şəkildə dəyişdirilib:
"Alimlərimiz, mütəxəssislərimiz bu istiqamətdə müəyyən işlər görüblər, bir sıra kitablar nəşr olunub. Lakin bu adların dəyişdirilməsi prosesi bu gün də davam edir. Ermənilər bəzən bizim bir yaşayış məntəqəsinin adını bir neçə dəfə dəyişirlər. Bununla da ilkin tarixi adları yaddaşlardan silməyə çalışırlar. Amma tarixi saxtalaşdırmaq heç də hər zaman mümkün deyil. Kifayət qədər tarixi mənbələr, sənədlər, sübutlar var. Sovet dönəmində, 1935-ci il yanvarın 3-dən etibarən isə Qərbi Azərbaycan ərazisindəki Azərbaycan toponimləri ermənilər tərəfindən rəsmi şəkildə dəyişdirilməyə başlanıb. Ermənistan SSRİ ali sovetinin rəyasət heyətinin bütün fərmanları əlimizdədir".
Politoloq Elxan Şahinoğlu isə açıqlamasında bildirib ki, Azərbaycanın xarici ölkələrdəki səfirliklərində bir diplomatın sırf bu işlə məşğul olması önəmlidir:
“Həmin diplomat çalışdığı ölkədə mətbuata bu barədə məlumat verməlidir. Dünya bu problemdən xəbər tutmalıdır. Qərb ölkələrində Qarabağda ermənilərin yaşadığı və onların hüquqlarının pozulduğu barədə birtərəfli fikir var. Halbuki, Ermənistanın indiki ərazisi tarixi Azərbaycan torpaqlarıdır. İllər uzunu orada azərbaycanlılar yaşayıb. Müxtəlif dövrlərdə doğma yurdlarından qovulublar. Dünyanın, bəlkə də tərəfdaşlarımızın da bu barədə məlumatı yoxdur. Demək ki, həm Azərbaycanda hüquqi baza hazırlanmalı, Qərbi Azərbaycan İcması fəaliyyətini gücləndirməli, müxtəlif komissiyalar yaradılmalı, həm də xarici ölkələrdə sistemli fəaliyyət göstərməliyik. Bu problemə beynəlxalq təşkilatların diqqətini çəkməliyik”.
Politoloq vurğuladı ki, Qərbi Azərbaycan mövzusu ölkəmizin Ermənistan hakimiyyətinə təzyiq alətidir.
“Ermənistan sülh sazişi imzalamaqdan yayınır. Ermənistan ərazisi tarixi Azərbaycan torpaqları olsa da, bizim ərazi iddiamız yoxdur, lakin Qarabağdan əl çəkməsələr, biz Qərbi Azərbaycanın Azərbaycana birləşdirilməsi istiqamətində fəaliyyətimizi genişləndirməliyik. Qərbi azərbaycanlıların doğma yurdlarına qaytarılmasına başlasaq, onların təhlükəsizliyi ciddi məsələ olacaq. Azərbaycanlılar erməni silahlı birləşmələrinin əhatəsində yaşaya bilməzlər. Biz həm azərbaycanlıların qayıtması, həm də onların təhlükəsizliyi barədə ciddi düşünməli, planlarımızı da buna uyğun qurmalıyıq”.
Oğuz Ayvaz
