Azərbaycan İrana qarşı münasibətini dəyişəcək? Politoloqların ŞƏRHİNDƏ

Siyasət 12:30 01.02.2023

Xəbər verdiyimiz kimi, Bakıda İran casuslarına qarşı əməliyyat keçirilib. Keçirilən əməliyyat nəticəsində paytaxt və regionlarda ümumilikdə 7 nəfər saxlanılıb.

Terror hadisəsindən sonra casuslarında ifşa edilməsi İranın Azərbaycana qarşı qərəzli, məkrli olduğu bir daha sübut edildi. Üzərimizə gələn ermənilərə hər cür dəstək verən İran dünya mediasında gündəmdədir. Baş verən proseslər fonunda Azərbaycanın İrana qarşı münasibəti necə olacaq? İki qonşu ölkə arasında gərginlik hansı qərarlar yarada bilər?

Bu barədə Ednews-a politoloq Şahin Cəfərli danışıb. Onun sözlərinə görə, bizim İrana xeyirxah və ya bədxah münasibətimizdən asılı olmayaraq, bu regionda müstəqil və dünyəvi Azərbaycan dövlətinin mövcud olması faktının özünü İran bir təhdid mənbəyi kimi qəbul edir.

Politoloqun fikrincə, Azərbaycan adında bir dövlətin İranın şimal sərhədlərində mövcud olması faktının özü, bu dövlətin özünün güclənməsi faktoru İran üçün təhdiddir:

“İranın Azərbaycana münasibətinin kökündə dayanan faktor da elə budur. Azərbaycan 1991-ci ildə öz müstəqilliyini elan edəndə İran bizi tanımaqda tərəddüd etdi. Səhv etmirəmsə, müstəqilliyimizi tanıyan 16-cı dövlət oldu. Halbuki İran həm bizimlə həmsərhəd idi, həm də həmin vaxt burda konsulluğu var idi. Burdakı hadisələrdən ən yaxından bələd olan dövlət idi. Bu bölgədə bizim İrana münasibətimizdən asılı olmayaraq, İranı bizə neqativ baxışı davam edəcək. Yalnız o halda bu, dəyişə bilər ki, biz İranın təsir sferasına daxil olaq, İranın bir uzantısına çevrilək. Azərbaycan və İran burda maqnitin əks qütbləri kimi bir-birini inkar edən iki dövlətdir”.

Ş.Cəfərli eyni zamanda bilirib ki, hətta İran-Azərbaycan münasibətlərinin zahirən düzəlməsi ehtimalı da var. Amma politoloq buna baxmayaraq, bu iki dövlət arasında qarşılıqlı etimadın aradan qalxdığını vurğulayıb:

“Artıq bundan sonra İran bizə nə qədər xoş münasibət göstərsə belə, Azərbaycanda İrana qarşı o şübhələr qalacaq. Çünki bilirik ki, İranın Azərbaycana və bölgəyə gerçək münasibəti nədən ibarətdir. Bundan zahirən münasibətlərin düzəlməsi və bu ritorikadan çəkilməsini yaxın gələcəkdə istisna etmirəm. Amma qarşılıqlı etimadın olması, qarşılıqlı münasibətlərin isə ikinci Qarabağ müharibəsindən öncəki dövrə qayıtması ehtimalını zəif görürəm”.

Politoloq Rəşad Bayramov isə bildirib ki, Tehrandakı səfirliyimizə qarşı baş vermis hadisə təbii olaraq Azərbaycan İran münasibətlərini daha da gərginləşdirəcək. Çünki baş verənlər özünü “din qardaşı” adlandıran İranın rəsmi dairələri və kütləvi informaisya vasitələri tərəfindən Azərbaycan əleyhinə uzun müddətdir ki, aparılan təbliğatın, düşmənçilik siyasətinin məntiqi nəticəsidir. İranın Azərbaycana qarşı sərgilədiyi destruktiv mövqe nəticə etibarilə bu cür terror aktını stimullaşdırdı.

“Bundan əvvəl Böyük Britaniyada səfirliyimizə hücumun arxasında da İran Xüsusi Xidmət orqanlarına bağlı dini radikal qrupun dayandığını nəzərə alaraq demək olar ki, indiki hücum da əvvəlcədən planlaşdırılmış hücumdur və İran buna görə cavab verməlidir. Çünki, İran kimi totalitar dövlətlərdə bu kimi hadisələrin xüsusi xidmət orqanlarının nəzarətindən kənar baş verməsi heç bir halda inandırıcı deyil və hesab edirəm ki, baş vermiş terror aktında İran xüsusi xidmət orqanlarının rolu ciddi şəkildə araşdırılmaqla İran rəsmilərindən izahat tələb olunmalıdır. Xüsusilə də bu ölkədə baş verməkdə olan son hadisələr fonunda İran rəsmiləri ya ayrı-ayrı ölkə səfirliklərini qorumaqda aciz olduqlarını etiraf etməli, ya da Azərbaycana, eyni zamanda Türk və İslam dünyasına düşmən dövlət olduğunu açıq şəkildə bəyan etməlidir”.

Onun sözlərinə görə səfirlik əməkdaşlarının təxliyyə edilməsi və nəticə etibarilə diplomatik fəaliyyətin dayandırılması ilə bağlı verilmiş qərar isə kifayət qədər ciddi qərardır. Bundan sonrakı dövrdə İranda səfirliyimizin fəaliyyətinin bərpa olunması və ya iki ölkə arasında münasibətlərin necə olacağı isə tamamilə rəsmi Tehranın davranışlarından asılı olacaq.

“Əgər rəsmi Tehran bu terror aktınn arxasında dayanan qüvvələrin ifşa olunması istiqamətində konkret addımlar atmayacaqsa, əgər Azərbaycan əleyhinə fəaliyyəti yenə də davam etdirəcəklərsə, əgər bundan sonra da düşmənçilik mövqeyi sərgiləyəcəklərsə o zaman hər hansı diplomatik münasibətlərdən də söhbət gedə bilməz. Odur ki, İranın nəhayətdə ağlını başına yığması və baş verənlərdən nəticə çıxarması şərtdir. Hələ ki, biz bu istiqamətdə müsbət addımların şahidi olmuruq. Elə Azərbaycan XİN-nin İrana səyahət etmək istəyənlərə xəbərdarlığı və zərurət olmadığı halda bu kimi səyahətlərdən çəkinməyə dəvət etməsi də iki ölkə arasındakı münasibətlərin nə qədər gərgin olduğunu sübut edir. Bir daha vurğulayıram ki, bizim İranla münasibətlərimizin gələcəyi bu ölkənin davranışlarından və Azərbaycanla bağlı yürütdüyü siyasətdən asılı olacaq”.

Oğuz Ayvaz 

“Xatirələr işığında Heydər Əliyev” -in təqdimatı keçirildi

Xəbər xətti

Vyetnamla münasibətlərin strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə qaldırılması təsadüfi deyil
13:04 12.05.2025
Bolqarıstan Prezidenti avrozonaya qoşulma ilə bağlı referendum keçirməyi təklif edib
12:41 12.05.2025
İran XİN: Tehran ABŞ-ın nüvə obyektlərinin sökülməsi tələbini rədd edib
12:37 12.05.2025
Finlandiyada İsveç və Böyük Britaniya hərbçilərinin iştirakı ilə təlimlər başlayıb
12:34 12.05.2025
Bakıda ölkə futbolunun əfsanələri arasında matç keçiriləcək
12:32 12.05.2025
Azərbaycan XİN başçısı Bəhreyn Baş naziri ilə əməkdaşlıq perspektivlərini müzakirə edib
12:29 12.05.2025
Yeni kəşf: Marsın 5-20 kilometr dərinliyində - okeanaltı qatlarda su ehtiyatları var
12:24 12.05.2025
BDU-da astronomik müşahidə günü
12:14 12.05.2025
Milli kibertəhlükəsizlik monitorinq sisteminin yaradılması istiqamətində tədqiqatlar davam etdirilir
12:07 12.05.2025
Bakıda Avropa və MDB Poçt Liderlərinin I Forumu keçiriləcək
11:50 12.05.2025
Azərbaycanla Latviya arasında kənd təsərrüfatı üzrə İşçi Qrupu yaradılacaq
11:48 12.05.2025
Hindistan-Pakistan sərhədində hava limanları yenidən açılacaq
11:43 12.05.2025
Türkiyə hökuməti terror təhlükəsinin tam aradan qaldırılması məsələsini müzakirə edəcək
11:36 12.05.2025
Ölkə ərazisində yağıntılı hava müşahidə olunub
11:33 12.05.2025
Yaşar Gülər Azərbaycana səfər edəcək
11:29 12.05.2025
Ömər Çelik: PKK-nın ləğvi "terrorsuz Türkiyə" hədəfi üçün önəmli mərhələdir
11:26 12.05.2025
Azərbaycan Ordusunda kibertəhlükəsizliyə və dövlət sirrinin mühafizəsinə dair tədbirlər keçirilir
11:24 12.05.2025
NASA Veneranın qabığının sürpriz cəhətini ortaya çıxarıb
11:19 12.05.2025
Bəzi çaylarda sululuq artdı
11:10 12.05.2025
Əfqanıstanda şahmat qadağan olunub?
10:56 12.05.2025
Nanəli suyun faydaları açıqlandı
10:54 12.05.2025
Qırğızıstanda zəlzələ baş verib
10:51 12.05.2025
“HƏMAS” ABŞ vətəndaşı olan girovu azad edəcək
10:49 12.05.2025
Ceyhun Bayramov BƏƏ-nin xarici işlər naziri ilə regional məsələləri müzakirə edib
10:47 12.05.2025
Adı musiqi tariximizin səhifələrinə əbədi yazılmış bəstəkar
10:45 12.05.2025
Bədavi Hüseynov “Qarabağ”ın heyətində çempionatda 250-ci oyuna çıxıb
10:40 12.05.2025
İsrail ABŞ-nin Qəzzaya humanitar yardım çatdırmaq planını dəstəkləyib
10:37 12.05.2025
"Putini mayın 15-də şəxsən Türkiyədə gözləyəcəyəm"
10:35 12.05.2025
Roma Papası gerbini və şüarını açıqlayıb
10:31 12.05.2025
Moqadişoda daşqın olub
10:27 12.05.2025
Misirin Baş naziri: Ölkədə 10 milyondan çox qaçqın var
10:24 12.05.2025
PKK özünü ləğv etdi
10:18 12.05.2025
Abşeron Milli Parkında Ümummilli Liderin anadan olmasının 102-ci ildönümü ilə əlaqədar veloyürüş təşkil edilib
10:10 12.05.2025
Qəzzada ölənlərin sayı 53 minə çatır
10:05 12.05.2025
Hindistanda ağır yol qəzası baş verib
10:03 12.05.2025
Şizofreniya xəstələrinin beyinləri sağlam insanlara nisbətən daha tez qocalır
09:48 12.05.2025
Ceyhun Bayramov Bəhreyn Krallığına rəsmi səfərə yola düşüb
08:12 12.05.2025
Rusiya bu il Azərbaycanda yeni sənaye parkının yaradılmasına ümid edir
07:55 12.05.2025
Omanda İran-ABŞ danışıqlarının növbəti raundu keçirilib
06:25 12.05.2025
Bitkoinin qiyməti bu il ilk dəfə 105 min dolları ötüb
06:07 12.05.2025
Hamısı