Rusiya Azərbaycan-Ermənistan arasında sülh danışıqlarında vasitəçilik təşəbbüsünü yenidən ələ almağa çalışır. Uzun müddətdir danışıqlar prosesinin dayanması Moskvanı yenidən təşəbbüsü ələ almağa həvəsləndirib. Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrovun Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramovla son telefon danışığının əsas mövzusu da iki ölkə arasında təmasların bərpa edilməsinə yönəlib.
Siyasi ekspertlər hesab edir ki, Moskva İrəvanın qeyri-rasional siyasəti ucbatından danışıqlarda yaranmış bu boşluqdan istifadə etmək istəyir.
Qeyd edək ki, Rusiya Prezidenti Vladimir Putinlə Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan arasında da telefon danışığı olub. Bəs bu dəfə Rusiyanın danışıqlar təşəbbüsü alınacaqmı? Vaşinqton və Brüssel formatları aktivləşəcək?
Bu barədə Ednews-a politoloq Xəyal Bəşirov münasibət bildirib. O, qeyd edib ki, əslində ötən il danışıqlar prosesində aktivlik oldu. Danışıqlar bir neçə platformada aparılırdı. Brüssel platforması ilə yanaşı, Rusiya platforması da var idi.
“Ötən ilin sonlarına yaxın təkcə Brüssel formatı deyil, Rusiya formatı da Ermənistanın davranışları, təxribatları üzündən dalana dirəndi, sıfırlandı. İkinci Qarabağ müharibəsindən sonrakı müddətdə danışıqlar prosesində heç zaman son 3-4 aydakı kimi durğunluq vəziyyəti müşahidə olunmayıb. İndi ilin əvvəllidir, vasitəçi mərkəzlər yenidən aktivləşmək istəyirlər. Bu dəfə Rusiya ilə yanaşı, ABŞ-də vasitəçilik missiyası ilə təşəbbüsü ələ almaq istəyir. Rusiya isə ABŞ-dən önə çıxmağa çalışır. Ona görə də Sergey Lavrov Azərbaycanla Ermənistanın xarici işlər nazirlərinin Moskvada görüşünün təşkil edilməsinə hazır olduqlarını bəyan etdi. Brüsselin də danışıqlar masasını yenidən təşkil etmək cəhdlərinin şahidi oluruq”.
Siyasi şərhçi əlavə etdi ki, əgər Rusiya tərəfindən danışıqlar prosesi daha tez bərpa ediləcəksə, xarici işlər nazirlərinin Rusiyada görüşü təşkil olunucaqsa, Ermənistan mümkün qədər çalışacaq ki, yenidən Fransanın iştirakı ilə Brüssel platforması bərpa olunsun:
“Hətta Ermənistan ABŞ-nin vasitəçiliyi ilə üçüncü platformanın da aktivləşməsini istəyəcək. Çünki eyni vaxtda 3-4 platformada danışıqların aparılması prosesin uzanması və nəticəyə gəlinməməsi ehtimalını artırır. Ermənistan isə vaxt udmaq üçün danışıqlar prosesinin mümkün qədər uzanmasında maraqlıdır. Azərbaycan Brüssel platformasını dəstəkləyirdi. Bu platforma çərçivəsində aparılan danışıqlarda bir sıra müsbət nəticələr də əldə olunmuşdu. Ancaq Ermənistan prosesi pozdu və Fransanın diktəsi ilə, başda Brüssel platforması olmaqla, bütün danışıqları iflic vəziyyətə gətirdi. Ermənistanın üzündən bu gün danışıqlar prosesi mövcud deyil”.
X.Bəşirovun sözlərinə görə, Rusiya təşəbbüsü ələ almağa çalışsa da, məqsəd, sadəcə, dominantlığı öz əlində saxlamaqdır, real nəticəli danışıqlar prosesini başlatmaq və sülh sazişinin imzalanmasına nail olmaq deyil.
Oğuz Ayvaz
