“Prezident Əliyevlə Baş nazir Paşinyan arasında Münhen konfransından sonra Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti Şarl Mişelin ev sahibliyi edəcəyi görüşünün mütləq əhəmiyyətinin olacağına tam olaraq əmin deyiləm. Münhendə onların arasında hər hansı bir söhbətin baş tutduğu barədə məlumatım yoxdur, amma ümid edirəm ki, bu görüşdə Prezident Əliyev və Baş nazir Paşinyan arasında qısa bir danışıq şansı əldə oluna bilər”.
Bu sözləri ABŞ-ın Azərbaycandakı keçmiş səfiri və ATƏT-in Minsk qrupunun sabiq həmsədri, hazırda Atlantik Şurasının eksperti Metyu Brayza Ednews-a yaxın günlərdə Brüsseldə Avropa İttifaqı (Aİ) Şurasının prezidenti Şarl Mişelin təşkilatçılığı ilə Ermənistan və Azərbaycan tərəflərinin iştirak edəcəyi görüşü şərh edərkən deyib.
O, bildirib ki, Münhen Konfransında Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi ilə bağlı olan danışıqlar daha çox üstünlük təşkil edib.
“Odur ki, konfransda Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin sakit bir ortamda söhbət etməsi hər iki lider üçün əla bir yer hesab etmək olardı, amma belə bir söhbət təşkil olunsaydı sadəcə təəccüblənərdim. Hər bir halda, Şarl Mişelin yenidən iki lideri bir araya gətirməsi həqiqətən çox yaxşı bir addımdır. O, onların bir-biri ilə yaxşı ünsiyyət qurmalarına və bu prosesdə müəyyən müsbət impuls yaratmağa kömək edən təcrübəyə malikdir.Uzun illər bundan əvvəl dediyim kimi, bu mediasiya prosesinin həmişə ehtiyac duyduğu şey Avropa İttifaqının yalnız üzv dövlətlərdən birinin deyil, bütövlükdə prosesdə fəal vasitəçi olması idi. Mən Avropa İttifaqının Şarl Mişel kimi bacarıqlı bir şəxsin timsalında bu məsələdə rol aldığına çox şadam”,- deyə keçmiş səfir qeyd edib.
Metyu Brayza Rusiyasının Xarici işlər naziri Lavrovun Azərbaycana səfərinin bu görüşə hansı təsirlərinin olacağına toxunarkən bunları deyib:
“Rusiya Xarici işlər naziri Lavrovun səfərinin Prezident Əliyevlə Baş nazir Paşinyan arasında görüşə necə təsir edəcəyini heç kim bilmir. Azərbaycanda hər kəsin bildiyi kimi, bütövlükdə dəhliz məsələsi, etirazlar və Rusiya sülhməramlılarının bu problemi həll etmək iqtidarında olmaması və ya istəyinin olmaması səbəbindən indi Azərbaycanla Ermənistan arasında ciddi gərginlik var. Beləliklə də, bu, böyük bir gündəm doğuran məsələdir. Düşünürəm ki, Lavrovun diqqəti hər şeydən çox Ukraynaya yönəlib, lakin Lavrovun da tarixi var. Mən öz şəxsi təcrübəmdən bilirəm ki, Lavrov Qarabağ münaqişəsinin həllində müsbət rol oynamağa çalışan biridir. Onunla birlikdə olduğum bir çox görüşlərdən də onun hər zaman konstruktiv və yaradıcı olduğu mənə məlum olub. Buna görə də ümid edirəm ki, onun Şarl Mişelin nail olmağa çalışacaqları ilə birgə öz təklifləri də bunu tamamlayacaq. Amma təxminimə görə, Lavrovun əsas məqsədi dünyaya və rus xalqına Rusiyanın Ermənistanla Azərbaycan arasında münasibətlərdə vasitəçi rolunun hələ də oynamalı olduğunu göstərməkdir”.
Üçüncü sualı sırf spekulyativ hesab edən keçmiş səfir ən azından “ciddi qərarlar olub-olmadığını kim bilir?” sualını belə cavablandırıb.
“Bu, prezidentlərdən asılı olan bir məsələdir. Bu, onların bir-birlərinə dediklərindən asılıdır, bəlkə də Münhendə onlar razılığa gəliblər, bunu yalnız onlar bilir. Amma onu da deyim ki, onların bəzi mühüm qərarlar qəbul etmə şanslarının getdikcə müsbət hal almasını hiss edirəm, çünki hər iki lider, həm Prezident Əliyev, həm də Paşinyan sülh razılaşmasına nail olmaq istəyirlər. Buna mane olan isə Ermənistandakı müxalif yönlü insanlardır”.
Sonda cənab Brayza Ruben Vardanyanın Qarabağda təxribatla məşğul olması barədə də fikir bildirib.
“Düşünürəm ki, Ruben Vardanyanın Xankəndində olması çox korroziyaya səbəb oldu, çünki o, açıq-aydın sülh sazişinin olmasını istəmir və görünür, yalnız Ermənistanla Azərbaycan arasında gərginliyin artmasında maraqlıdır. Ola bilsin ki, o, hər kəsdən daha güclü erməni millətçisi kimi görünərək, Ermənistanın lideri Paşinyana meydan oxumaq üçün özünə hansısa siyasi fürsət yaratmağa çalışır”, deyə o vurğulayıb.
Ülviyyə Şahin
