1988-ci ildə fevralın 19-dan etibarən artıq İrəvanda azərbaycanlılara qarşı mitinqlər təşkil edilirdi. Mitinqlərdə əsasən “Ermənistan yalnız ermənilər üçündür” və buna bənzər irqçı şüarlar səsləndirilirdi.
Bəs necə oldu ki, hadisələrdə İrəvanda azərbaycanlılara divan tutan ermənilərin yox, Sumqayıtda birgə yaşayan azərbaycanlıların adları hallandı?
Planlanan hadisələrin izi ilə...
Sumqayıt hadisələrindən 10 gün əvvəl ermənilər Sumqayıtda kassalarda olan əmanətlərini çıxarmağa başladılar. Planlanmış bu hadisələri lentə almaq üçün erməni operatorlar xüsusi olaraq özlərinə yerlər təyin etməyə başladı. Bu oyunun tək məqsədi var idi. O da Azərbaycanı dünya ictimaiyyətində nüfuzdan salmaq, azərbaycanlıları dünyaya “vəhşi” xalq kimi təqdim etmək idi.
Sumqayıt hadisələr zamanı 32 nəfər həlak olub. Onlardan 26-ı erməni, 6-ı azərbaycanlı olub.
Uzun müddət bu hadisələrin fəal iştirakçılarının gizlədilməsi, qırğın zamanı xüsusi fəallıqla 6 erməni öldürən Eduard Qriqoryanın erməni olması bu hadisələrin SSRİ xüsusi xidmət orqanları və erməni təşkilatları tərəfindən hazırlanmasını göstəricisidir.
Elə həmin hadisələrin əsas təşkilatçısı kimi Sumqayıt sakini Əhməd Əhmədovun da güllənməsi, onun barədə ailəsinə yalan məlumatların ötürülməsi də xüsusi olaraq planlanmışdı.
Xalq partiyasının sədri Pənah Hüseynlinin sözlərinə görə, o zaman baş verən hadisələr indiyə qədər Azərbaycana qarşı istifadə olunur. O, bu fikri Ednews-a danışarkən səsləndirib.
“Aparılan araşdırmalar da göstərir ki, bu ad altında SSRİ xüsusi xidmət orqanları və erməni mərkəzlərinin də bilavasitə iştirakı ilə hazırlanmış bir təxribata daha çox oxşayır. Fevralın 28-də orada erməni mənşəli vətəndaşlara qarşı müəyyən zorakılıq faktlarının araşdırılması o cümlədən o dövrdəki hüquq mühafizə orqanları məhkəmədə faktları ortaya qoydu. O dövrdə tədqiqatın sonacan aparılmaması, 5 nəfərin tələm-tələsik Moskvada cəzalandırılması şübhələri daha da artırdı. Fakt bundan ibarətdir ki, həmin hadisə o vaxtdan indiyə qədər Azərbaycana qarşı istifadə olunur. Qarabağın işğal olunması və bizdən qoparılmasına səbəb kimi bu hadisəni göstərirlər. Bu məsələnin kökündə ermənilərin Qarabağı işğal etmək istəyi dayanırdı.
Bu hadisə ilə bağlı “Sumqayıt hadisələri” termininin istifadəsi özü erməni təbliğatının nəticəsidir. İndiyə qədər də ermənilər bu termin adı altında bizə qarşı istifadə edirlər. Bu termini onlar uydurub”.
Əbülfət
