Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan ordusu canı-qanı bahasına Ermənistan ordusunun məğlubedilməzliyi barədə illərdir formalaşdırılmış mifi 44 günə dağıtdı, bütün qüvvələri Azərbaycan xalqının iradəsi ilə hesablaşmağa vadar etdi, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü bərpa olundu. Öz ata-baba ocağımız, doğma torpaqlarımız tarixi sahibinə qayıtdı. Bir qanadı yaralanmış qartala bənzər xəritəminiz öz bütövlüyünə qovuşdu. Dağlıq Qarabağ uğrunda apardığımız haqlı mübarizədən sonra işğaldan azad olunan ərazilərdə ermənilərlə azərbaycanlıların birgə yaşayışı qarşıda duran əsas məsələlərdən biridir.
Ednews Azərbaycanın siyasi partiya sədrləri ilə bu mövzuda sorğu keçirib. Ermənilərlə bigə yaşaya bilərikmi?
Müasir Müsavat Partiyasının sədri Hafiz Hacıyev açıqlamasında bildirdi ki, ermənilər Azərbaycan konstitutsiya qanunlarına tabel olursa bigə yaşayış mümkün ola bilər:
“Bu məsələ haqda cənab Prezidentimiz axırıncı çıxışında bildirmişdi ki, ermənilər bizim vətəndaşlığı qəbul etsələr birgə yaşaya bilərik. İkinci bir tərəfdən isə Bakıda nə qədər ermənilər var. O vaxtı rəhmətlik Heydər Əliyev deyirdi, 30 min erməni yaşayır Bakıda. Nə qədər doğub törəyiblər ki, indi 50-60 minə çatıblar.
Qonşu xalqlarıq, nə onlar bizə köçəsidi, nə də biz. Onlar bizim şərtləri qəbul etsələr birgə yaşaya bilərik. Onsuz da əlimizi hara atırıq erməni əsilli insanlara rast gəlirik. Dünya tamam dəyişir. Xankəndinə azərbaycanlılar köçməlidir. Şərtlərimizi qəbul etməkdən savayı başqa yolları yoxdur. Sərhədləri tam bağlaya bilmərik”.
Azad Vətən Partiyasının sədri Akif Nağı xatırlatdı ki, ermənilərin Azərbaycana qarşı törətdikləri cinayətlərdən sonra onlarla birgə yaşamaq mümkün deyil:
“Bunun günahş bizdə deyil, ermənilərdədi. Son yüz il ərzində azərbaycanlılara qarşı 3 dəfə soyqırım yötədiblər. 30 il ərzində yurdumuz, evimiz, qəbirlərimiz dağıdılıb, viran edilib. Qadınları, uşaqları qətlə yetiriblər. Bütün bunlara görə bütün ermənilər məsuliyyət daşıyır, hər bir erməni bu və ya digər formada bu cinayətlərdə iştirak edib, heç bir erməni bu cinayətlərə etiraz da etməyib. Ona görə də hamısı kollektiv şəkildə məsiliyyət daşıyır. Mən bunları ermənilərə bağışlaya bilmərəm. Onlarla nəinki qonşu olmaq, heç bir stolun arxasında da otura bilmərəm”.
Azərbaycan Demokratik Partiyasının (ADP) sədri Sərdar Cəlaloğlu ermənilər birgəyaşayışın tərəfdarıdır:
“Nə üçün Azərbaycanda ermənilərlə birgə yaşamaq mümkün olmur? Bunu başa düşə bilmirəm. Ermənilər dövlətimizin nəzarəti altında olandan sonra onlar bizim üçün hansı təhlükəni yarada bilərlər ki? Düzdür, ortada böyük cinayətlər olub, xeyli sayda şəhidlərimiz var. Amma bunları əsas götürərək siyasi məsələlərdə sadəlövhlük etmək olmaz.
Əslində birgəyaşayışın mümkünsüzlüyünü təbliğ etmək xüsusi bir “tələ”dir-rusların və ermənilərin tələsi. Azərbaycan xalqı arasında belə bir rəy formalaşdırırlar ki, guya birgə yaşayış olmaz. Bu zaman desinlər ki, ya Dağlıq Qarabağ müstəqil olmalıdır, ya da rus qoşunları bölgədə əbədi qalmalıdır ki, iki xalq bir yerdə yaşaya bilmədiyi üçün sülhməramlı missiyasını yerinə yetirsinlər.
Ona görə də belə yanaşma rusların bölgədə qalmasına xidmət edən ideyalardır. Bəziləri bu ideyanı bilərəkdən dəstəkləyir, bir çoxları isə bilmədən Rusiyanın maraqlarından çıxış edir”.
AĞ Partiya sədri Tural Abbaslı isə qeyd etdi ki, bu o qədər də sadə məsələ deyil:
“Ermənilərin Azərbaycan qarşı uzun illər düşmənçilik mövqeyində olması, bir əsrdə dəfələrərlə Azərbaycana qarşı cinyətlər törətməsi, insanları şəhid etməsi, soyqırım törətməsi, torpaqları işğalda saxlaması, dünyanın hər yerində Azərbaycanın əleyhinə fəaliyyətdə olması bu iki xalq arasında düşmənçiliyi dərin qatlara endirib. Birdən-birə kimsə gözləyirsə ki, azərbaycanlılar və ermənilər birgə rahat yaşayacaqlar, can deyib can eşidəcəklər, inandırıcı deyil.
Mənim özümə gəldikdə isə onlarla birgə yaşamaq istəmirəm. İnşallah ki, də yaşamayacam. Nəyinki qonşum, ermənilərlə eyni dövlətdə belə olmaq istəmirəm. Başa düşürəm ki, Qarabağda erməni əsilli vətəndaşların yaşaması siyasəti mümkün ola bilər. Amma hər halda reallıqları da inkar edəsi deyiləm. Ermənilər Azərbaycan xalqının son əsrdə faciələr, zülmlər və dərdlər yaşatmış xalqdır. Bu birdən birə unudula bilməz. Zatən qısa bir müddətlik unutsaq da tarix bizi cəzalandırar”.
Oğuz