Son dövrlər ermənilərin Qarabağa qayıtması ilə bağlı müzakirələr aparılsa da, bu məsələ ilə bağlı səngimə müşahidə edilir. Azərbaycan hakimiyyəti ölkə vətəndaşlığını qəbul etmək istəyən Qarabağ erməniləri üçün qapıların açıq olduğunu bəyan edib. Ermənilərin geri qayıtması mümkündürmü? Revanşist erməni qüvvələr bundan necəsə yararlana biləcəklərmi?
Mövzu ilə bağlı Ednews-a açıqlamasında politoloq Elşən Manafov bildirdi ki, Azərbaycan hakimiyyəti Qarabağda seperatçı rejimin tör-töküntülərinə qarşı apardığı antiterror əməliyyatı ərəfəsində Qarabağdakı erməni icmasının cəmiyyətimizə reinteqrasiyası ilə bağlı təkliflərini həm Qarabağ ermənilərinə, həm də onların hamilərinə ünvanlamışdı, dövlət onların təhlükəsizliyinə, reinteqrasiyasının uğurlu perspektivlərinə təminat verirdi, lakin seperatçı rejimin qeyri-konstruktivliyi, habelə mülki əhalini hədə və təhdid altında saxlaması ermənilərin bu təkliflərinin qarşısını alır və məhdudlaşdırırdı:
“Qarabağdakı erməni əhalisi Azərbaycan dövləti tərəfindən heç bir təzyiq və ya zorakılıq halları olmadan bölgəni tərk edib. Buna sübut olaraq Rusiya sülhməramlılarının bütün bu olayları müşahidə etməsi və hadisələrə müdaxilə etməməsidir. Zira ermənilərin və Avropa siyasilərinin iddia etdikləri etnik təmizləmə cəhdləri olsa idi, Rusiya mütləq hadisələrə mudaxilə edərdi. Yeri gəlmişkən Rusiya bu gün də ermənilərin Qarabağa təhlükəsiz qayıdışına təminat verməyə hazır olduğunu bildirir. Avropa Birliyinin keçən ilin noyabrında Azərbaycan hakimiyyətinə ermənilərin Qarabağa qayıdışına şərait yaratmaq, onların təhlükəsizliyinə təminat verilməsi ilə bağli məsələyə gəlincə bu Azərbaycanın irəli sürdüyü bəlli şərtlər müqabilində baş tuta bilər”.
Politoloqun sözlərinə görə, Azərbaycan Qarabağda yaşayan erməni əsilli vətəndaşlarının vətəndaş hüquqlarına o konteksdə təminat verə bilər ki, onlar əvvəla gerçəkdən vətəndaş olsunlar:
“İkincisi isə onların bu müddət ərzində Azərbaycan dövlətinə, onun vətəndaşlarına qarşı hərəkətlərində cinayət tərkibli əməllər olubsa, onlar qanunvericiliyin tələb etdiyi qaydalar çərçivəsində məsuliyyətə cəlb olunacaqlar və bir çoxlarını da düşündürən məhz elə bu tələbdir. Nəhayət münaqişənin digər qütbü olan Ermənistan bu halda beynəlxalq birlik qarşısında zəmanətli öhdəliklər götürərək zorakılıq nəticəsində Ermənistanı tərk etmiş azərbaycanlı vətəndaşların təhlükəsiz geri qayıtması və reinteqrasiyalarına görə zəmanət verməli, müvafiq öhdəliklər götürməlidir. Əlbəttə bütün bunlar proseslərə nəzarəti həyata keçirəcək sülhməramlı qüvvələrin iştirakı, onların vasitəçiliyi ilə baş tuta bilər. Azərbaycanın regionun təhlükəsizlik problemlərinin həllinə 3+2 formatında önəm verdiyini nəzərə alsaq, sülhməramlıların hərbi kontingentinin tərkibi elə region dövlətlərinin birgə iştirakı ilə formalaşa bilər”.
Oğuz