Müsahibim Litvanın Klaypeda şəhərində fəaliyyət göstərən “Azeris” cəmiyyətinin sədri, Klaypeda Milli İcmalar Şurasının üzvü Əliağa Məmmədovdur. Soydaşımız yarım əsrə yaxındır ki, Klaypeda şəhərində yaşayır. Amma soydaşımız Azərbaycan ənənələrinə sadiq çıxması, tariximizi, mədəniyyətimizi təbliğ etməsi və bütövlükdə ölkəmizi tanıtması istiqamətində gördüyü işlər əvəzsizdir. Söhbət zamanı o, sevə-sevə “Azeris” cəmiyyətinin Litvada Azərbaycanla bağlı təşkil etdiyi tədbirlər haqqında ətraflı şəkildə danışdı. Klaypeda şəhərində təşkil olunan bazar günü məktəbində uşaqlara Azərbaycan tarixi, ənənələri, rəqsləri öyrədilir, hətta məktəbə litvalı uşaqlar da maraq göstərir.
- Əliağa müəllim, Klaypeda şəhərinə gəlişiniz necə oldu? Adətən, gənclər əsasən, Rusiyanın şəhərlərinə üz tuturdular. Kim sizə dəstək oldu?
Mən 1973-1975-ci illərdə Kalininqrad şəhərində hərbi xidmətdə olmuşam. Əsgərlik vaxtı daxili qoşunlarda qulluq etmişəm. Vilnüs-Klaypeda şəhərlərinə dustaqlar aparıb-gətirirdik, hərbi alayımız isə Vilnüs şəhərində yerləşirdi. 1975-ci ildə hərbi xidmətimi başa vurduqdan sonra Azərbaycana qayıtdım. 1976-cı ildə Bakıda Daxili İşlər İdarəsində işə girdim və indiki Suraxani Rayon Daxili İşlər İdarəsində milis (polis) işlədim. Ali milis məktəbinə daxil olmaq və mənzil almaq istəyirdim. Amma Bakıda buna nail olmaq çətin idi, çox uzun növbə vardı. Ona görə 1981-ci ilin oktyabrında Klaypeda şəhərinin Daxili İşlər İdarəsində işləməyə ezam olundum.
- Uzun illər hüquq-mühafizə orqanlarında çalışmısınız. Bir qədər bu barədə danışardınız? Ümumiyyətlə, polis olmaq arzunuz idi, yoxsa təsadüf ?
Polis olmaq uşaqlıq arzum olub.
Qohumlarımın əksəriyyəti hüquq-mühafizə orqanlarında müxtəlif vəzifələrdə çalışırdılar. Uşaqlıqda tarixi-dedektiv əsərlər oxumağı çox xoşlayırdım.
- Hazırda təqaüdçüsünüz. Amma çox zəhmətkeş insansınız və işləməyi sevirsiniz. Siz həm də bizneslə məşğulsunuz. Bir qədər də bu barədə söhbət açardınız.
1995-ci ildən təqaüdçüyəm. Boş vaxtlarım çox olacaqdı. Ona görə qərara gəldim ki, bizneslə məşğul olum. Həmin il kommersiya şirkəti yaratdım. 2002-ci ildə isə başqa bir şirkət qurdum. Çılçıraq istehsalı ilə məşğulam. Həmin çilçıraqları Stokholm şəhərinə istehlak edirik.
- Əliağa müəllim, işləriniz necə gedir ?
İşlərimiz yaxşıdır, başqa layihələrimiz də var. Çalışıram ki, bütün işlərimizi uğurla həyata keçirək.
- Bir qədər də ailənizdən danışardınız.
Bir qızım, iki oğlum var. Qızım Natəvan ali təhsillidir, ailəlidir, 1 qızı var. Ekiz oğlanlarım isə 3-cü sinifdə təhsil alırlar. Adları Məhəmməd və Mahmuddur. Hər ikisi musiqi məktəbində piano və skripka sinfində təhsil alırlar. Onlar öz dilimizdə gözəl mahnılar ifa edirlər.
- “Azeris” cəmiyyətinin sədri, Klaypeda Milli İcmalar Şurasının üzvüsünüz. Vətəndən uzaqda olsanız da, onu heç vaxt unutmadınız. Litvalıların azərbaycanlılara münasibəti və Azərbaycana olan rəğbəti qənaətbəxşdirmi? Bir diaspor olaraq sizi əsas hansı problem narahat edir və onun həllini nədə görürsünüz?
Litvalıların azərbaycanlılara münasibəti müsbətdir. Son 5-6 il ərzində Azərbaycanın Litvadaki səfiri Həsən Məmmədzadə cox işlər görüb. Milli Məclisin deputatları Litvaya gələrkən Klaypeda şəhərinə də baş çəkirlər. Dəfələrlə şəhər meri ilə görüşlərimiz olub. “Azeris” cəmiyyətinin tədbirlərinə yerli əhali çox böyük məmuniyyətlə qatılır.
Qeydiyyatdan keçmiş diaspor təşkilatları fəaliyyət göstərsələr, düşmənlərimizə qarşı (söhbət ermənilərdən gedir) daha güclü olarıq. Azərbaycanın adət-ənənələrini yaşatmaq, Qarabağ həqiqətlərini dünyaya çatdırmaq üçün birləşmək lazımdır. Əfsuslar olsun ki, bəziləri bunu anlamaq istəmirlər.
- Litvada nə qədər azərbaycanlı yaşayır və əsas məşğuliyyətləri nədən ibarətdir?
Son məlumatlara görə, Litvada 1500 azərbaycanlı yaşayır. Klaypeda şəhərində 70-ə yaxın azərbaycanlı ailə var. Son illər həmyerlilərimizin çoxu sosial durumunu daha da yaxşılaşdırmaq üçün çox inkişaf etmiş Avropa ölkələrinə köçüb gedirlər. Bəzi ailələr uşaqlarının təhsili və işi ilə əlaqədar şəhəri tərk edirlər.
Azərbaycanlıların çoxu Klaypeda şəhərinə vaxtilə məzunu olduqları Bakı Balıq Sənaye Texnikumunu bitirdikdən sonra təyinatla gələnlərdir. Bildiyiniz kimi, Klaypeda liman və kurort şəhəridir. Burada azərbaycanlıların coxu dənizə gedirlər, balıq tuturlar. Ticarətlə məşgul olanlar da az deyil.
Müsahibəni qələmə aldı: Aynur Nadir qızı