Günümüzün ən aktual probleminə çevrilən Covid-19 pandemiyası demək olar ki, 3 ilə yaxındır ki, insanların yaşam tərzini dəyişib.
Artıq 2020-ci ildən bəri bütün dünyanı cənginə alan virus hər ölkədə fərqli şəkildə müşahidə olunur. Bir müddət öncə, daha dəqiq desək ötən il Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) virusun 2021-ci ilin sonu, 2022-ci ilin əvvəllərində yekunlaşacağı haqda proqnozlar verirdi. Lakin 2022-ci ilin artıq ilk iki ayını geridə qoymağımıza baxmayaraq hələ də COVİD -19 dünyaya meydan oxumağa davam edir. Müşahidələrimiz isə virusun nəinki ölmədiyini, hətta belə desək “balaladığını” deməyə əsas verir. Yəni, hər gün koronavirusun yeni “ştamı” ortaya çıxır.
Məsələ ilə bağlı Hande Harmancı Ednews-a müsashibəsində bildirib ki, dünyada hələ də virusa yoluxma və ölüm hallarının yuxarı olduğu, vaksinasiya əhatəsinin kifayət qədər az olduğu ölkələr və regionlar var.
“Məhz həmin bölgələrdə xəstəliyin kəskin fazasının davam etməsi yeni ştamların yaranmasına səbəb olur. Ştamların ötürücülük amili virusun qlobal çərçivədə yayılmasına gətirib çıxarır. Bu pandemiyanın hələ də bitmədiyini və xəstəliyə yoluxma riskinin tamamilə aradan qalxmadığını göstərir. Lakin bütün bunlara baxmayaraq, biz inanırıq ki, bütün bu strategiya və tədbirlərin kompleks şəkildə tətbiqi nəticəsində bu il pandemiyanın kəskin mərhələsinə son qoya bilərik.”
Məsələ ilə bağlı TƏBİB-in də fikrini almağa çalışdıq. TƏBİB-in yoluxucu xəstəliklər üzrə işçi qrupunun həkim-infeksionisti Nəzrin Mustafayeva Ednews-a danışarkən deyib ki, koronavirus qlobal bəladır.
“Elə buna görə, bu səbəbdən də pandemiyanın nə vaxt bitəcəyi ilə bağlı isə hər hansı dəqiq fikir söyləmək və ya proqnozlaşdırmaq qeyri-mümkündür."
Vaksinasiya yoluxmadan niyə qorumur?
İlk olaraq birinci doza peyvənd vurdurmaq fikri irəli sürülərkən TƏBİB vaksinasiyanın könüllü şəkildə həyata keçirildiyini açıqladı. Bu zaman ölkə əhalisinin əksəriyyəti vaksin olunmaqdan boyun qaçırdı. Bu vəziyyətdə TƏBİB artıq keçirilən növbəti brifinqdə vaksinin vurulmasını məcburi şəkildə olduğunu qeyd etdi. Və qurumdan peyvəndləmənin çox güman ki, yoluxmanın qarşısını alacağını bildirildi. Bununla da insanlarda cəmiyyət içində sərbəst şəkildə hərəkət edə biləcəkləri haqqında fikir formalaşmağa başladı. Yəni onların fikrincə peyvənd bir növ “qalxan” rolunu oynayacaqdı. Ən əsası isə artıq qapanmalara ehtiyac olmayacaqdı. Bundan sonra ölkə əhalisinin əksəriyyəti peyvəndlənməyə könüllü şəkildə razılıq verdilər. Əhalinin digər bir hissəsi isə cəmiyyət arasında sərbəst gəzəcəklərini və virusa yoluxmadan qorunacaqlarını düşündükləri üçün vaksin olunmağa razılıq verdilər. Lakin sonrdadan vaksinləşən və peyvənd olunmayan şəxslərin hər birinin yenidən koronavirusa yoluxmaları müşahidə edildi.
Bu zaman isə ortaya bir sual çıxır. Bəs, bu vaksinlər nə üçündür?
Diqqətə çatdıraq ki, hazırda artıq ikinci dozadan sonra üçüncü, dördüncü dəfə peyvənd olunmaq da, məcburi sayılır. Suallarımızın cavabını almaq üçün üz tuturuq TƏBİB-ə.
Qurumun rəsmisi Nəzrin Mustafayeva bildirib ki, vaksinasiyanın əsas məqsədi koronavirus səbəbindən ağırlaşmaların, eləcə də ölüm hallarının qarşısını almaq və ya minumuma endirməkdən ibarətdir.
“Həmçinin, vaksinasiya müəyyən qədər hospitalizasiya faizini azaltmağa xidmət edən əsas hərəkətverici amildir. Biz bunu son vaxtlar xəstəxanaya yerləşdirilən xəstələrinsayının aşağı düşməsində də müşahidə edirik. Buna görə vaksinasiyanın davam etdirilməsi və tövsiyələrə uyğun olaraq üçüncü dozanın vurulmasını vacib sayırıq."
ÜST-ün ölkəmizdəki rəsmi nümayəndəsinin fikrini də almağə unutmadıq. Hande Harmancı koronavirus əleyhinə peyvəndlərin bədənimizin təbii müdafiə sistemini virusa qarşı mübarizə üçün hazırlayaraq xəstəliyə yoluxma və ölüm riskininin azalmasının artıq təcrübədə də öz təsdiqini tapdığını deyib.
“Belə ki, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Avropa üzrə Regional Ofisi və Avropa İttifaqının (Aİ) Xəstəliklərin Qarşısının Alınması və Nəzarəti Mərkəzinin (ECDC) son araşdırması göstərir ki, ÜST Avropa regionunda 33 ölkədə COVID-19 peyvəndi tətbiq olunmağa başlayandan sonra 60 yaş və yuxarı insanlar arasında təxminən yarım milyon insanın həyatı xilas edilib. Lakin unutmamalıyıq ki, COVID-19 peyvəndlərinin yaratdığı immunitet ilk doza qəbul olunduqdan 4-6 ay sonra zəifləyir. Buna görə də qeyd olunan müddət bitdikdən sonra gücləndirici doza vurulmalıdır”.
Görünən odur ki, dünyada və ölkəmizdə virusun bitməsini gözləmək hələ tezdir. Belə olan halda, hələ bir müddət də pandemiya ilə yaşamağa öyrəşməliyik.
Zeynəb Nadirova
