Bu hadisə ABŞ kəşfiyyat rəsmilərinin hələ də cavab tapa bilmdəyi səs-küylü qətllərdən hesab olunur . Səudiyyə Ərəbistanının “Əl-Vatan” qəzetinin keçmiş baş redaktoru və “The Washington Post”un köşə yazarı Camal Qaşıqçı 2018-ci il oktyabrın 2-də Səudiyyə Ərəbistanının İstanbuldakı konsulluğuna daxil olduqdan qısa müddət sonra Səudiyyə ordusu və kəşfiyyat rəsmiləri tərəfindən öldürülüb. Türkiyə və Səudiyyə Ərəbistanı məhkəmələri bu işlə bağlı bir neçə şübhəlini mühakimə edib və onlara hökm oxuyub. 2020-ci ilin sentyabrında MKİ-nin verdiyi açıqlamadan məlum olub ki, ABŞ prezidenti Donald Tramp Qaşıqçının qətlindən sonra jurnalistin ölümünə göstəriş verən vəliəhd şahzadə Məhəmməd bin Salmana kömək edib. ABŞ kəşfiyyat icmasına qarşı hazırkı məhkəmə iddiası onun Camalın həyatı üçün təhlükələrdən xəbərdar olması barədə məlumat verə biləcək sənədlərin yayımlanmasını istəyir.

2. Əhməd Hüseyn-Suale Divela (Qana)

2019-cu ildə baş vermiş cinayətin açılması üçün bu günə qədər heç bir addım atılmayıb. 2018-ci ildə bir parlament üzvü televiziya çıxışı zamanı Əhməd Hüseyn-Suale Divelanı hədələyərək zorakılığı təşviq edib. Bu hədə-qorxulardan sonra Divela həyatı üçün narahat olduğunu vurğulayıb. Araşdırma Jurnalistikası Təşkilatı olan “Tiger Eye Private Investigations”-ın üzvü, 33 yaşlı Divela 2019-cu ilin yanvarında motosikletdəki iki şəxs tərəfindən güllələnərək öldürülüb.

3. Dalia Marko (Cənubi Sudan)

Ölümcül konvoy hücumunda şübhəlilərin şəxsiyyətləri qeyri-müəyyən olaraq qalır. 2015-ci ildə naməlum silahlı şəxslərin Cənubi Sudanda rəsmi karvanı pusquya salması nəticəsində həlak olan beş jurnalist arasında yerli “Raja FM” radio stansiyasının müxbiri Dalia Marko da var idi. Məlumata görə, konvoy naməlum silahlı şəxslərin növbəti hücumu nəticəsində həlak olan şəxslərin ailələrini ziyarət edərək Sepodan Racaya qayıdarkən odlu silah ilə hücuma məruz qalıb və yandırılıb. Hücumun motivi qeyri-müəyyən olaraq qalır və hökumət sözçüləri o zaman günahı müxtəlif üsyançı qrupların üzərinə atıb. Bu, CPJ-in 1992-ci ildə məlumat toplamağa başlamasından bəri Cənubi Sudanda jurnalistlərə qarşı ən ölümcül hücum hesab olunur.

4. Natalya Estemirova (Rusiya)

2000-ci ildən bəri Moskvanın müstəqil “Novaya qazeta” qəzetinin ən azı beş jurnalisti, o cümlədən Natalya Estemirova öldürülüb. O, həmçinin Qafqaz xəbər saytı “Kavkazsky Uzel”ə töhfələr verib, Human Rights Watch təşkilatında məsləhətçi və Çeçenistanda insan haqlarının pozulması barədə məlumat verən azsaylı insanlardan biri olub. 2009-cu ildə, 50 yaşlı qadın Çeçenistanın paytaxtı Qroznıda iş üçün mənzilindən çıxarkən dörd nəfər onu zorla maşına mindirib. Mətbuatda yayılan məlumatlara görə, həmin gün onun meyiti qonşu İnquşetiya bölgəsində başında və döş qəfəsində güllə yaraları ilə tapılıb. Rusiyanın keçmiş prezidenti Dmitri Medvedev qətlin arxasında Çeçenistan hakimiyyətinin dayandığına inanıldığı vurğulanıb.

5. Larri Que (Filippin)

Jurnalistin həyat yoldaşı onun qətli ilə bağlı ədalət və cavab axtarmağa davam edir. Həftəlik icma qəzeti “Catanduanes News Now”-un naşiri və yerli sığorta şirkətinin sahibi Larri Que 2016-cı ilin dekabrında ofis binasına girərkən silahlı naməlum bir şəxs onu yaxın məsafədən başından vuraraq öldürüb və cinayət ortağının idarə etdiyi motosikletlə hadisə yerindən qaçıb. Qəzet bu yaxınlarda Que-nin qeyri-qanuni metamfetamin laboratoriyası ilə bağlı "rəsmi səhlənkarlığı" iddia edən və Catanduanes qubernatoru Cozef Kuanı məsul olaraq adlandıran bir yazı dərc edib. Quenin həyat yoldaşı inanır ki, Cua , Que-ni “susdurmaq” üçün bir qatil işə götürüb. Polisin dediyinə görə, hadisə 2020-ci ilin avqust ayından etibarən hələ də istintaq altındadır.

6. Nəbil Həsən əl-Quaeti (Yəmən)

34 yaşlı jurnalist Nabil Həsən əl-Quaeti 2 iyun 2020-ci il tarixində cənubundakı liman şəhəri Ədəndə öldürülüb. Hərbi geyimli bir qrup şəxs əl-Quaeti avtomobili ilə vurmağa cəhd edərək onun başından, sinəsindən və əlindən vurub. Hücum edənlər daha sonra qaçıblar. Sərbəst reportyor, videoqraf və fotoqraf olan əl-Quaeti 2015-ci ildən “Frans Press” xəbər agentliyi ilə işləyirdi. Seperatçıların sözçüsü bildirib ki, onun ölümündə hökumət daxilindəki qüvvələr məsuliyyət daşıya bilər.

7. Daphne Caruana Galizia (Malta)

Korrupsiya barədə məlumat verən və Panama sənədlərinin işıqlandırılmasına kömək edən tanınmış jurnalist Daphne Caruana Galizia 2017-ci ilin oktyabrında Maltada evinin yaxınlığında avtomobilə yerləşdirilən bombanın partlaması nəticəsində öldürülüb. Onun geniş oxunan bloqu, “Running Commentary”, araşdırma hesabatlarını və siyasətçilər haqqında şərhləri ehtiva edir. Hadisəylə bağlı dörd nəfər həbs olunub. Sözügedən şəxslərdən bəziləri 2017-ci ilin dekabrından bəri həbs olunsalar da, məhkəmə tarixi təyin olunmayıb. CPJ və digər 18 təşkilat hakimiyyəti istintaqa siyasi müdaxilənin qarşısını almağa çağırıb.

8. Norma Sarabia Garduza (Meksika)

Keçən ilin iyununda naməlum şəxslər 46 yaşlı müxbir Norma Sarabianı Tabasko əyalətinin Humangillo şəhərindəki iqamətgahının giriş qapısında güllələyiblər. O, “Diario Presente” və “Tabasco HOY” qəzetlərinin müxbiri kimi tez-tez ölümlə hədələnirdi. O, qətllər və adam oğurluğu da daxil olmaqla bir sıra zorakı cinayətlər barədə məlumat verib. Onun ölümündən az sonra Tabasko əyalətinin baş prokurorluğu Twitter-də yaydığı bəyanatda tədqiqat başlatdığını bildirib. Ancaq bu günə qədər istintaqda hələ də az hərəkət var. Sarabia 1992-ci ildən bəri Meksikada öldürülən 56 jurnalistdən biridir.

9. Alı Mustafayev (Azərbaycan)

Alı Mustafa oğlu Mustafayev 14 aprel 1952-ci ildə Qazax rayonunun Qazaxbəyli kəndində doğulub.959-cu ildə Qazaxbəyli kənd səkkizillik məktəbinə gedib, 1969-cu ildə Daş Salahlı kənd orta məktəbini bitirib. 1973-cü ildə əsgəri xidmətini başa vurub, Bakı Elektrik Maşınqayırma zavodunda əmək fəaliyyətinə başlayıb. O, zavodda işlədiyi müddətdə “Elektrik” qəzetində tez-tez maraqlı yazılarla, şeirlərlə çıxış edib. Alı Mustafayev 1976-cı ildə zavod həmkarlar təşkilatının və zavod rəhbərliyinin göndərişilə ADU-nun (indiki Bakı Dövlət Universiteti) jurnalistika fakültəsinə daxil olur. 1981-ci ildə təhsilini başa vurub, Azərbaycan Dövlət Teleradio Şirkətinin “Xəbərlər” proqramında jurnalist kimi fəaliyyətə başlayır. Çox keçmir ki, “ilin ən yaxşı jurnalisti”, “Qızıl qələm” mükafatlarına layiq görülür. 20 noyabr 1991-ci ildə Tuğ, Xocavənd, Qaradağlı kəndlərində törədilən faciələrlə yerində tanış olmaq üçün gedən hökumət nümayəndələrini aparan hərbi vertolyot erməni terrorçuları tərəfindən Qarakənd kəndi yaxınlığında vurulub. Nəticədə 23 nəfər say-seçmə insan faciəli surətdə həlak olub. Alı Mustafayev də onların arasında idi. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 6 noyabr 1992-ci il tarixli 294 saylı fərmanı ilə Mustafayev Alı Mustafa oğluna ölümündən sonra “Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” adı verilib. Bakı şəhərində Şəhidlər Xiyabanında dəfn edilib.Ölümündən sonra “Respublikanın Əməkdar jurnalisti” fəxri adına layiq görülüb.

10. Salatın Əsgərova

Salatın Əsgərova 16 dekabr 1961-ci ildə Bakı şəhərində ziyalı ailəsində anadan olub. 1984-cü ildə geofizika ixtisası üzrə mühəndis diplomu alan Salatın Əsgərova jurnalistika sahəsinə böyük maraq göstərirdi. Nəticədə 1984-cü ildə müqavilə ilə "Bakı" qəzetində, 4 il sonra isə "Molodyoj Azerbaydjana" qəzetində işləməyə başlayıb. Onun toxunduğu məsələlər Azərbaycan torpaqlarının bütövlüyü ilə bağlı idi. O, tez-tez cəbhə xəttinə gedər, qaynar nöqtələrdən operativ materiallar hazırlayardı. Ailəsi, iş yoldaşları ondan bərk nigaran idilər. Dəfələrlə onun döyüş bölgəsinə getməyinin qarşısını almağa çalışsalar da, heç nəyə nail ola bilmirdilər. 1991-ci il yanvarın 9-da pusquda durmuş erməni terrorçuları tərəfindən Yevlax-Laçın yolunun 141 km-də Qaladərəsi kəndi yaxınlığında, Gəncə şəhərinin “N” saylı hərbi hissəsinə məxsus "UZ 469" markalı 30-14 NB dövlət nömrə nişanlı avtomaşın atəşə tutuldu. Ermənilər hərbi maşını iki istiqamətdən – həm avtomatdan, həm də snayper tüfəngindən öndən arxadan və soldan güllələdilər.Sonradan hadisə yerinə gələnlər maşında 113 güllə deşiyi sayıblar. Hərbi maşının sürücüsü — serjant İ.Qoyek ölməzdən əvvəl əyləçi basa bilir, mayor İqor İvanov dərhal ölür. Podpolkovnik Oleq Larionov isə ermənilərə avtomatdan atəş açmağa imkan tapır. O, beş güllə yarası almasına baxmayaraq maşından yerə düşə bilir, yolu keçib ermənilərdən xeyli uzaqlaşıb, silahındakı patronlar qurtarana qədər onlarla döyüşür. Sonda o yerə yıxılır və ermənilər ona yaxınlaşıb yenidən güllələyirlər.Daha sonra erməni silahlıları maşının qapısını açıb, yaralı Salatın Əsgərovanı dayanmadan güllələyirlər.Güllələrdən biri onun gicgahına dəyir. Salatın Əsgərova 6 noyabr 1992-ci ildə ölümündən sonra Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülüb.