Qəbul imtahanlarından uğurlu nəticə əldə edən abituriyentlərin qarşısında duran növbəti məsuliyyətli məsələ ixtisas seçimidir. Kortəbii edilən seçim cəmiyyətdə peşəkarların yetişməsinə də maneçilik törədir. Çox zaman isə tələbə adını qazanan abituriyent valideynlərin basqısı altında kodlaşdırma zamanı istəmədiyi fakültəni seçir. Bu isə gələcəkdə həm gəncin psixologiyasına, həm də bir peşəkar kimi formalaşmasına əngəl olur.
Məsələ ilə bağlı Ednews-a danışan təhsil üzrə ekspert Elçin Əfəndi valideynlərin bu məsələyə daha diqqətli, həssas yanaşmalı və mütəxəssis rəyinin vacib olduğunu vurğulayıb. O, həmçinin, əldə olunan müvafiq nəticə əsasında sıradan olan ixtisasların əvəzinə, gələcək baxımından perspektivli seçimlərin daha məqsədəuyğun olduğunu deyib.
“Qeyd edim ki, istənilən halda hər bir abituriyent, bakalavr, yaxud subbakalavr konkret olaraq qəbul ola biləcəyi ixtisaslara meyl etsə daha məqsədəuyğun olar. Çünki, abituriyent əldə etdiyi nəticəyə uyğun olmayan yerləri yazır və qəbul ola bilmir. Buna görə mütəxəssis rəyi mütləq vacibdir”.
Elçin Əfəndi, əksər hallarda ixtisas seçimi zamanı abituriyentlərin valideynləri tərəfindən təzyiqlərə məruz qaldığını deyib.
“Bəzən elə olur ki, IV ixtisas qrupu üzrə imtahan verən və 300-400 bal arası nəticə göstərən abituriyentlərin valideynləri övladlarını tibb yazmağa məcbur edir. Amma tələbə həmin balla o ixtisasa qəbul ola bilmir. Bu kimi hallar illik təhsil haqqının ödənilmə məsələsində də özünü birüzə verir. Hətta, elə abituriyentlər var ki, nəticələri dövlət sifarişli ixtisaslara qəbul olmağa imkan verir, ancaq onlar illik təhsil haqqı 6000 manatdan çox olan fakultələri seçirlər”.
Ekspert kortəbii ixtisas seçiminin təkcə abituriyentlərə, bakalavrlara deyil, həmçinin cəmiyyətin ümumi məhsuldarlığına da təsir etdiyini bildirib.
“Əgər hər hansısa bir abituriyent məcburiyyət qarşısında, sırf universitetə qəbul olmaq üçün ixtisas seçirsə, bunun cəmiyyətə mənfi təsirləri böyükdür. Bu halda abituriyent, gələcəkdə bir peşəkar kimi formalaşa bilməyəcək. Qeyd edim ki, bu kimi hallar çoxalsa, ümumi məhsuldarlığın səviyyəsi aşağı olacaq. Ona görə hər bir şəxsin istədiyi sahə üzrə təhsil alması vacibdir, çünki bu zaman həmin abituriyentlərin faydalılıq əmsalı daha da yüksələcək”.
Ekspert ali təhsil müəssisələrinin istər bakalavr, istərsə də magistratura pilləsi üzrə daha çox seçilən fakultələrdən də danışıb. O, abituriyentlərin daha çox informasiya texnologiyaları və pedoqoji yönümlü ixtisaslara üstünlük verdiyini bildirib.
“I ixtisas qrupu üzrə imtahan verən abituriyentlər daha çox kompüter mühəndisliyi informasiya təhlükəsizliyi, neft-qaz istiqamətinə meyl edirlər. II ixtisas qrupu üzrə maliyyə, mühasibat və biznes kimi sahələrə, III ixtisas qrupu üzrə hüquqşünaslıq, sosial iş və tərcümə ixtisaslarına üstünlük verirlər. IV ixtisas qrupu üzrə imtahan verən abituriyentlər isə daha çox tibb sahəsinə yönəlirlər. Əlavə olaraq V ixtisas qrupu üzrə imtahan verənlər məşqçilik, dizayn və fiziki tərbiyyə kimi ixtisasları üstün tuturlar”.
Qeyd edək ki, ötən illər ərzində ixtisas seçimi zamanı III ixtisas qrupunda 660-dan yuxarı bal toplayan 2, IV ixtisas qrupunda 620-dən yuxarı bal toplayan 1, 640-dan yuxarı bal toplayan 1 nəfər imtahandan kəsilib. Bununla bağlı olaraq, abituriyent və tələbələri ixtisas seçimi edərkən diqqətli olmağı, valideynləri isə məsələyə ötəri yanaşmamağa çağırırıq.
Nəzrin Beydiyeva
