Son zamanlar cəmiyyətimizdə insanlar arasında aqressiv davranışların sayı xeyli artıb. Bunu istər ictimai nəqliyyatda, istərsə də iş yeri yaxud ailə mühitində görmək olur. Bir neçə il öncə pandemiya səbəbilə tətbiq edilən bəzi məhdudiyyət və karantin rejimləri əsasən aradan qaldırılsa da, aqressiv hərəkətlər azalmayıb ki, əksinə daha da artıb. Son günlər sosial şəbəkələr üzərindən yayılan görüntüləri də buna nümunə gətirmək olar.
Məsələ ilə bağlı psixoloq Fərqanə Mehmanqızı Ednews-a bildirib ki, bu gün hər kəs daxili aqressiyadan əziyyət çəkir.
.jpg)
“Pandemiyadan öncə mən dəfələrlə bildirmişdim ki, insanlarda aqressiya başlayacaq və məhdudiyyətlər bitdikdən sonra da biz bunun nəticələrini görəcəyik. İndi də insanların daxili aqressiyadan əziyyət çəkməsinə, özünü təsdiq edə bilməməsinə, müəyyən iqtisadi sosial problemlərə şahid oluruq. İstər ictimai mühitdə, istərsə də ailədaxilində özündən zəifə qarşı olan bir duruş və aqressiya var. İntihar da bunun növlərindən biridir”.
Sosioloq Əhməd Qəşəmoğlunun fikrincə isə, cəmiyyət arasında aqressiyanın artmasına səbəb günü-gündən mürəkkəbləşən proseslərdir.
(1).jpg)
“İndiki cəmiyyət 15-20 il öncəki kimi deyil. Cəmiyyət mürəkkəbləşdikcə, orda həm də həssaslaşma gedir. Aparıcı rolu mənəvi dəyərlər oynayanda rahat bir ünsiyyət yaranır. Bu dəyərlər sıxışdırılanda və maddi dəyərlər önə çıxanda insanlarda bir-birinə qarşı belə soyuq münasibət yaranır. Cəmiyyəti gözəl edən insanların bir-birinə olan sevgi hissi, bəşəri dəyərlərə uyğun hörmət hissi və mədəni davranış olarsa, bu mürəkkəbləşmə o qədər də qorxulu olmaz. Amma indiki zamanda mənəvi dəyərlər aparıcı rol oynamadığı üçün bu hallar baş verir.
Burada pandemiya dövrü də rol oynadı. İnsanlar iki ilə qədər təcrid olundu, görüşmək, salamlaşmaq, bir şənlikdə toplaşmaq mümkün deyildi”.
Sosioloqun sözlərinə görə, cəmiyyətdə aqressiv mühitin yaranmasına həm psixoloji, həm iqtisadi, həm də siyasi proseslər təsir edib.
“44 günlük müharibədə torpaqlarımızın böyük bir hissəsini qaytardıq. Bu böyük uğur idi və insanlarda çox müsbət təsir etdi. Amma bu məsələni həll etmədi, çünki insanlar beynəlxalq arenada hansı proseslər getdiyini, güclərin oynadıqları rolları gördü. Bunlar hamısı insanlarda neqativ təsir və münasibət yaradır.
Eyni zamanda cəmiyyətin özündə təbəqələşmə gedir. Azərbaycanda maraqları olan qüvvələr etnik və dini ixtilaf yaratmaqla, Qərb və Şərq dəyərlərlərini qarşı-qarşıya qoymaqla insanlar arasında hörmət və sevgi hisslərini soyudurlar. Ona görə insanlarda həm özünə qapanma, həm də başqalarına qarşı bir etinasızlıq var və nəticədə belə bir aqressiya yaranıb”.
Gülnar Səlimova
