Xəbər verdiyimiz kimi Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) ölkə ərazisində 60 gündən artıq müvəqqəti yaşayan vətəndaşların qeydiyyata alınması ilə bağlı prosedulara izah verib. Belə ki, yaşayış yerindən kənarda 60 gündən artıq yaşamaq istəyən vətəndaş həmin yerə gəldikdən sonra 7 gün ərzində Daxili İşlər Nazirliyinin Baş Pasport Qeydiyyat və Miqrasiya İdarəsinin saytına daxil olmaqla olduğu yer üzrə qeydiyyata alınır.
Vətəndaş olduğu yerdən getdikdə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı onu olduğu yer üzrə qeydiyyatdan çıxarır. Əgər vətəndaş bu qaydalara əməl etmədikdə, cərimə olunacaq.
“Bu qanunda nə vaxt, nə də maddi itki var. Bu xüsusilədə hüquq-mühafizə orqanlarlarına lazımdır ki, hər hansı bir şəxsi axtaranda onu tapmaq asand olsun. Bu məsələyə hüquq müstəvisindən yanaşdıqda qeydiyyata alınmaqla insan heç nə itirmir. Qeydiyyata alındığı halda vətəndaş həmin ərazidə müxtəlif xidmətlərdən istifadə edə bilər. Tibbi, bir çox sənədlərin əldə olunması , məhkəməyə, polisə müraciət yaşadığımız ərazi üzrə xidmət göstərir”.
Bu sözləri Ednews-a danışan hüquqşünas Əsabəli Mustafayev söyləyib. Vəkil həmçinin qeyd edib ki, bu norma çoxdan mövcuddur.
“Məlumdur ki, rayonlardan Bakıya böyük axın var. İnsanlar daha çox kirayədə qalırlar, çox zaman faktiki yaşayış yerləri məlum olmur. Bu halda hüquq-mühafizə orqanlarının işində çətinlik yaranır. Vətəndaş heç bir xərc çəkmədən elektron qaydada olduğu yer üzrə qeydiyyata alına bilər”.
Bəs, yaşadığı evdə qeydiyyatı olmayan vətəndaşlar nə etməlidir? Bu necə həll olunacaq? Hüquqşünas bu məsələyə də aydınlıq gətirib.
“Buna ev yiyəsinin razılığı lazımdır. Bizdə evin sahiblərində qorxu hissi var. Hesab edirlər ki, kimisə evə qeydiyyata aldın artıq həmin şəxs sənə şərik çıxır. Bu belə deyil. Müvəqqəti qeydiyyat yolu ilə bu məsələ həll oluna bilər”.
Deputat Fazil Mustafa isə hesab edir ki, bu qanunun qüvvəyə minməsi əslində qanunsuz məskunlaşmış insanlarla bağlıdır. Onun sözlərinə görə, bu qədər qanunsuz məskunlaşma həm də dövlətin müvafiq qurumlarının günahıdır. Çünki onlar zamanında rayonlardan köç edən insanlar haqqında konkret addımlar düşünməyiblər.
“İnsanlar burada məskunlaşdıqdan, uşaqları məktəbdə oxuyandan sonra böyük bir problemlər yaranmağa başlayır. Xüsusilə də bu zaman təhsil problemi özünü qabarıq şəkildə göstərir. İlk növbədə mülkiyyət məsələsi fonunda problemi həll etmək lazım idi. Qanunsuz tikililərin müəyyən dərəcədə özəlləşməsi yolunda addımlar atılmalı idi”.
Deputat onu da əlavə etdi ki, insanların geri qayıdışı üçün orada şərait yaradılmalıdır. O, düşünür ki, heç kimin qayıdış yerində məskunlaşmağa imkanı, maddi vəziyyəti yoxdur. Bunlar ziddiyyətli proseslərdir.
“Amma müvafiq dövlət orqanı olan Daxili İşlər Nazirliyinin başqa əlacı yoxdur. Bu qurum öz üzərinə düşən vəzifəni yerinə yetirir. Amma bütövlükdə bu dövlət siyasətində ziddiyyətli məsələ olaraq qalacaqdır. Çünki vətəndaşla bağlı problem həll olunmalı, qeydiyyata alınmalıdır. Gecəqonduda yaşamış olsa belə o insanları harasa yerləşdirmək lazımdır. Hansısa müəyyən addımlar atmalıyıq ki, həm vətəndaşların mülkiyyət hüququ təmin edə biləcək həm də onların müəyyən dərəcədə bölgələrə qayıdışını təmin etmək mümkün olsun”.
Aynurə İsmayılqızı