Təhsil Nazirliynin ali və orta məktəblərdə dini dərslərin tədris olunacağı ilə bağlı qərarı cəmiyyətdə birmənalı qarşılanmayıb.
Yeni dəyişikliyə əsasən, 2019-2020-ci tədris ilindən 4-8 siniflərdə tədris olunan "Həyat bilgisi" dərsliklərində dini biliklərin daha geniş şəkildə yer almaqla təkmilləşdirililməsi və bakalavriat səviyyəsi üzrə "Multikulturalizmə giriş” fənninin proqramına "Dinlər tarixi” adlı mövzuların daxil edilməsini nəzərdə tutulur. Nazirlikdən verilən açıqlamada bildirirlir ki, fənnin tədrisində əsas məqsədlərdən biri tələbələrə bütün dinlər, xüsusilə İslam dini barədə məlumat vermək, dini radikalizm, radikal dini cərəyanlar, onların təbliğat metodları, milli-mənəvi dəyərlərimiz, onların qorunmasının zəruriliyi, Azərbaycan dövlətinin bu istiqamətdə siyasəti ilə bağlı minimum məlumatları çatdırmaqdır.
Məsələ ilə bağlı ilahiyyatçı Hacı Surxay Məmmədli Eurasia Diary-ə açıqlamasında din xadimi olaraq bu qərarı yüksək qiymətləndirdiyini deyib.
"Yerində və zamanında verilmiş bir qərardır"
“Cənab prezidentin göstərişi ilə Təhsil nazirliyi tərəfindən orta və ali məktəblərdə ilahi və səmavi dinlərin tədrisinin təkmilləşdirilməsi və keçilməsinə dair verilmiş bu qərar çox yerində və zamanında verilmiş bir qərardır. Bu hələ başlanğıcdır. Düşünürəm ki, hər bir insan dini nə multikultural dəyərlərinə sahib çıxacaq. Lakin bu yalnız təhsil sahəsi ilə məhdudlaşmamalıdır”.
Dünyada baş verən terror aktları və müharibələrə diqqət çəkən ilahiyyatçı bunu dini bilgisizliklə əlaqələndirir. O, bütün dinlərdə Allaha sevgi, inanc və əqidənin eyni olduğunu, gənclərə ailə qanunlarını, cəmiyyətdə baş verən hadisələri anladaraq onları həqiqi - ilahi yola dəvət etməyin, eyni zamanda dünyəviçiliyi başa salmağın vacib olduğunu bildirib.
“İmam Əli buyurub ki, övladlarınızı zamanlara görə yetişdirin. Çünki onlar sabahçün doğulurlar. Peyğəmbərin dövründə aparılan müharibələrdə təslim olan düşməni əgər savadı vardısa və kiməsə elm öyrədirdisə onu azad edirdilər. Müdrik valideynin övladı zamana görə çox böyük elm və mədəniyyətə sahib olur. Gənc nəsil müasir elmləri, yeni texnologiyanı öyrənməlidir, qloballaşma və inkişafdan faydalanmalıdır.
"Din dərsini ancaq seçmə fənn kimi tələbəyə təqdim etmək olar"
Hüquqşünas Fərhad Mehdiyev ali məktəbdə din dərsinin məcburi fənn kimi keçirilməsinin yolverilməz olduğunu deyib. Fərhad Mehdiyevin sözlərinə görə, ali məktəbdə dərs seçimi zamanı əsas ixtisas fənnləri məcburi, digər fənnlər isə seçmə fənn kimi təqdim olunmalıdır. Onun fikrincə, din dərsini ancaq seçmə fənn kimi tələbəyə təqdim etmək olar. O universitetlərin bu məsələdə müstəqil qərar qəbul etməli və qərarın yenidən baxılmalı olduğunu vurğulayıb.
İslamşünas Əkrəm Həsənov radikalizm və mövhumatçılığın baş verməməsi üçün dini fənnlərin tədrisinin vacibliyini və cəmiyyətin özündə buna maraq olmalı olduğunu vurğulayıb.
Hər bir dinin öz radikal forması var. Bu radikalizm dini radikalların dini bilməməsindən irəli gəlir. Xüsusilə, İslam dini mükəmməl dindir və qətiyyən terror və radikalizmi aşılamayan din kimi onun həm orta, həm ali məktəblərdə elmi şəkildə tədrisi çox vacibdir. Lakin bəzi insanlar sosial şəbəkələrdə şüar səsləndirirlər ki, mollaxana yetişdirilir, guya cəmiyyət dindarlaşdırılır. Bu təmamilə absurd fikirdir.
"Dövlət başçısı, Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi, Dini Qurumlarla İş Üzrə Dövlət Komitəsi dinin elmi şəkildə təşliğ olunmasına dəstək göstərirlər. Bundan əlavə, ailə dinin və mənəviyyatın marağında olmalıdır. Həmçinin, televiziya efirlərində dini müzakirələrə yer verməklə cəmiyyəti geniş şəkildə maarifləndirmək lazımdır. Bütün bunların olmaması isə mənfi nəticələr doğurur. İlahiyyatda oxuyan bir insan kənara çıxanda təmamilə başqa bir çevrə ilə qarşılaşır.
"Oxuduqlarını cəmiyyətə izah edə, sübut edə bilmir. Çünki çevrə və cəmiyyət fərqlidir. Düşünürəm ki, orta və ali məktəbdə xüsusi dini təhsil verildikdə cəmiyyət özü-özünü formalaşdıracaq", deyə Əkrəm Həsənov qeyd edib.
Gülnar Səlimova
