Cənubda milli bomba və müasir “ÖLÜLƏR” Ərə verim üstümdən bir yük azalsın – I YAZI

Analitika 13:56 03.02.2020

Uşaq nikahı - YUNİSEF-in qərarına əsasən 18 yaşına çatmamış bir şəxslə qeyri-rəsmi birliyin ya da rəsmi bağlanmış nikahın olmasıdır.

Azərbaycan cəmiyyətində mövcud olan bir sıra problemlər əksər hallarda uşaqların taleyində öz əksini tapır. Ötən ilin aprelində 14 yaşlı Elina Hacıyevanın oxuduğu məktəbdə intihar etməsi, noyabrda itkin düşmüş 10 yaşlı Nərmin Quliyevanın yaşadığı kənddə vəhşicəsinə qətlə yetirilməsi hadisələri bunu bir daha göstərmiş oldu. Yanvarın 29-da isə on doqquz gün öncə toyu olan 16 yaşlı Fatimə Qəmbərovanın əri İman Məmmədov tərəfindən boğularaq qətlə yetirilməsi ölkə gündəminə növbəti dəfə bomba kimi düşdü. Bu hadisənin Azərbaycanda bağlanan erkən nikahların ən çox qeydə alındığı iki bölgədən biri və ya birincisi olan Cənub zonasında və konkret olaraq Masallı rayonunda baş verməsi diqqət çəkməyə bilməz.

Sosioloq Zəminə Səfərova erkən nikahlarla bağlı Eurasia Diary saytına açıqlama verib.

“Azərbaycanda belə xoşagəlməz halların baş verməsinin səbəblərindən biri də ailələrin, valideynlərin və gənclərin az maariflənməsi, savadsızlıq və sosial vəziyyətdir. Sanki indiki bəzi gənclərə nələrisə qadağa edəndə ona daha çox maraq yaranır. İnsanların xüsusilə də, gənclərin psixologiyası hal-hazırda çox dəyişkəndir və demək olar ki, mürəkkəbləşib”, deyə Z.Səfərova qeyd edib.

Xatırladaq ki, bir neçə gün öncə Masallı rayonu 2020-ci ilin “Gənclər paytaxtı” seçilib.

Sosioloqun sözlərinə görə, erkən nikahların bir çox səbəbləri var. Bu cür halları qaçırılma ilə, oğlanın imkanlı olduğuna görə, öz istəkləri ilə, valideynlərin təzyiqi ilə, valideynlərin bəzən sosial vəziyyətləri ilə, ailədə maddi vəziyyətlərinin çətin olması ilə əlaqələndirirlər. Elə düşünürlər ki ailə qurduqdan sonra hər şey yaxşı olacaq. Kobud şəkildə desək sanki üzərilərindən yük götürüldüyünü zənn edirlər ki, ərə verim üstümdən bir yük də azalsın, canım qurtarsın. Hətta onun hansı fəsadlarla üzləşdiklərini  belə düşünmürlər.

Z.Səfərova bildirib ki, Azərbaycanda dövlət səviyyəsində samballı ailə modeli haqqında məlumat vəsaitləri dərc edilməli, mətbuatda, sosial şəbəkələrdə, təhsil ocaqlarında, regionlarda əhali arasında geniş maariflənmə işləri aparılmalıdır və TV kanallarda kiçik videoçarxlar hazırlanıb yayımlanmalıdır.

“Ailə dəyərlərinin yaşadılması və gələcəyə ötürülməsinin əhəmiyyəti, nikahdan əvvəl tibbi müayinənin sağlam ailələrin qurulmasına təsiri, ailə adət-ənənələri, nikah münasibətləri, ailə mədəniyyəti, ailə psixoloqu anlayışları haqqında məlumat verilməlidir. Erkən nikahların əsas fəsadları kimi, körpə və ana ölümü hallarının çoxalması, boşanma hallarının artması, qızların təhsil imkanlarının azaldılması, erkən nikahda olan qızların cəmiyyətdən təcrid olunması və onların daha çox fiziki və cinsi zorakılığa məruz qalması amillərinin aradan qaldırılması üçün ciddi proqramlar hazırlanmalıdır. Yerlərdə mühafizə orqanları, təhsil ocaqları və aidiyyatlı orqanlar bu haqda ciddi işlər görməli və nəzarət mexanizmini gücləndirməlidir. Qadın və uşaq hüquqlarının müdafiəsi istiqamətində beynəlxalq və milli mexanizmlərin öyrədilməsi və əhali arasında erkən nikahla bağlı maarifləndirmə işlərini gücləndirmək lazımdır”, deyə o əlavə edib.

Azərbaycanda QHT-lər bu sahədə müəyyən işlər görürlər. Onlar layihə çərçivəsində regionlarda olur, maariflənmə işləri aparırlar, lakin bu da əhalinin hamısı üçün yetərli olmur. Əhali və ərazi sayına görə QHT-lər o qədər də layihə çərçivəsindən kənar işlər apara bilmirlər. Buna onların maddi və fiziki imkanları kifayət etmir. Əgər biz bu kimi məsələlərə aktual problem kimi yanaşırıqsa, onda belə ciddi məsələlərlə bağlı dövlət tərəfindən də bəzi qərarlar qəbul edilməlidir və nəzarət mexanizmi gücləndirilməlidir. Konkret qadağalar, cərimələr, cəzalar tətbiq edilməlidir. Yaxşı olardı ki, Ailə Qadın və uşaq Problemləri Komitəsi bu kimi problemlərdə işçi qüvvələrini gücləndirsinlər və regionlarda və xüsusilə də cənub bölgələrində maarifləndirici briqadalar təşkil etsinlər. Əlbəttə, bura təcrübəli ekspertlər cəlb edilməlidir. Əgər əhali arasında maarifləndirici tədbirlər gücləndirilərsə, erkən nikahların qarşısının alınmasında böyük rol oynamış olar”, Z.Səfərova qeyd edib.

Qeyd edək ki, Dövlət Komitəsinin İnformasiya və analitik araşdırmalar şöbəsinin müdiri Elgün Səfərov uşaqlara qarşı istənilən laqeyd münasibət, zorakılıq, qəddar davranış yolverilməz olduğunu bəyan edib: “Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə və beynəlxalq konvensiyalara əsasən, xüsusi ilə də Uşaq hüquqları haqqında konvensiyaya görə yetkinlik yaşına çatmamış şəxslər uşaqlar kimi qeydə alınıb və uşaqların nikaha cəlb edilməsi yolverilməzdir. Bununla bağlı cinayət məsuliyyəti nəzərdə tutulub", deyə o bildirib.

Lakin bu hadisələrin təkrarlanması məsələyə yanaşmanın artıq dəyişilməli olduğunu göstərir.

ARDI VAR...

Gülnar SƏLİMOVA

Köln şəhərindən qürurverici görüntülər: Azərbaycan və Türkiyə bayraqları.... - VİDEO

Xəbər xətti

"Cənub Şərqi Avropa ölkələrinin Azərbaycanın qazına ehtiyacı var" – Natiq Cəfərli
12:30 19.03.2024
BDYPİ bayram günlərində səfərə hazırlaşan sürücülərə müraciət edib
12:26 19.03.2024
Qaradağda 10 min manatlıq oğurluq olub
12:20 19.03.2024
Yeni Zelandiyada maraqlı kəşf
Yeni Zelandiyada maraqlı kəşf
12:15 19.03.2024
FHN bayram günlərində gücləndirilmiş iş rejimində çalışacaq
12:05 19.03.2024
Böyük Britaniyada etnik müxtəliflik nə qədər artıb?
Böyük Britaniyada etnik müxtəliflik nə qədər artıb?
12:00 19.03.2024
Mingəçevir sakini sahibkarlara qarşı 200 min manatlıq dələduzluğa görə tutulub
11:55 19.03.2024
Aİ COP29-un uğurlu olması üçün Azərbaycanla əməkdaşlığa ümid edir
11:50 19.03.2024
İngiltərədə bir ilk: Uçan taksilər fəaliyyətə başlayır
İngiltərədə bir ilk: Uçan taksilər fəaliyyətə başlayır
11:45 19.03.2024
Zaxarovadan Paşinyana cavab: “Müharibə açıqlaması Qərblə danışıqların nəticəsidir”
Zaxarovadan Paşinyana cavab: “Müharibə açıqlaması Qərblə danışıqların nəticəsidir”
11:39 19.03.2024
“Yeni dünya nizamında ölkələr öz yerini müəyyən etməli olacaqlar” – Gürcü Politoloq Gia Xuxaşvili - ÖZƏL
“Yeni dünya nizamında ölkələr öz yerini müəyyən etməli olacaqlar” – Gürcü Politoloq Gia Xuxaşvili - ÖZƏL
11:30 19.03.2024
Azərbaycanda partiyanın məsul şəxsi saxlanılıb
11:25 19.03.2024
Fevralda 3,8 mindən çox şəxsə pensiya təyinatı aparılıb
11:15 19.03.2024
Türkiyənin nüfuzlu klubu Super Liqadan ÇIXMAQ İSTƏYİR
Türkiyənin nüfuzlu klubu Super Liqadan ÇIXMAQ İSTƏYİR
11:10 19.03.2024
Nazirlik internet xidmət provayderlərinə təlimat göndərib
11:05 19.03.2024
MAQATE dəstək verəcək: İraqda nüvə proqramı üçün yol xəritəsi formalaşıb
MAQATE dəstək verəcək: İraqda nüvə proqramı üçün yol xəritəsi formalaşıb
11:00 19.03.2024
Mikayıl Cabbarovdan İlaxır çərşənbə ilə bağlı maraqlı paylaşım
10:58 19.03.2024
Bakıda yağışlı hava qəzaya səbəb oldu - VİDEO
10:50 19.03.2024
İsrail və Həmasdan gözlənilməz atəşkəs addımı!
İsrail və Həmasdan gözlənilməz atəşkəs addımı!
10:45 19.03.2024
Köln şəhərindən qürurverici görüntülər: Azərbaycan və Türkiyə bayraqları.... - VİDEO
Köln şəhərindən qürurverici görüntülər: Azərbaycan və Türkiyə bayraqları.... - VİDEO
10:38 19.03.2024
Xankəndidə xeyli silah-sursat tapılıb
10:35 19.03.2024
Rusiyada ən yüksək maaş harada və hansı sektordadır?
Rusiyada ən yüksək maaş harada və hansı sektordadır?
10:30 19.03.2024
FHN əhaliyə müraciət edib
10:22 19.03.2024
Almaniyada kitabxanalar təşvişə düşdü: Kitablarda zəhər tapıldı
Almaniyada kitabxanalar təşvişə düşdü: Kitablarda zəhər tapıldı
10:15 19.03.2024
Bu ərazilərə qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
10:06 19.03.2024
Azərbaycanda sosial problemlər həllini niyə tapmır? - Natiq Cəfərli və Tural Abbaslı ilə MÜZAKİRƏ
10:00 19.03.2024
Rusiyanın Ukrayna bufer zona yaratmaq planı
Rusiyanın Ukrayna bufer zona yaratmaq planı
09:51 19.03.2024
Bakıda qadın dəm qazından boğularaq ölüb
09:40 19.03.2024
Bayram günlərində təcili tibbi yardım stansiyaları gücləndirilmiş iş rejimində çalışacaq
09:33 19.03.2024
Sabunçu rayonunda marketin anbarında yanğın olub
09:31 19.03.2024
Pakistanda zəlzələ baş verib
Pakistanda zəlzələ baş verib
09:27 19.03.2024
Sabahdan Novruz tətili başlayır
09:19 19.03.2024
Səhiyyə Nazirliyi viruslarla bağlı əhaliyə müraciət etdi
09:16 19.03.2024
Mehriban Əliyeva İlaxır çərşənbə ilə bağlı paylaşım edib
09:10 19.03.2024
Bakı Şəhər Dövlət Yol Polisi İdarəsi mövcud hava şəraiti ilə bağlı hərəkət iştirakçılarına müraciət edib.
Bakı Şəhər Dövlət Yol Polisi İdarəsi mövcud hava şəraiti ilə bağlı hərəkət iştirakçılarına müraciət edib.
09:00 19.03.2024
Rusiya bu təklifimizə "hə" desə... - ABŞ
06:58 19.03.2024
Sabah Avroparlamentdə Aİ-nin genişlənməsi müzakirə ediləcək
05:00 19.03.2024
Goranboyda mağazadan oğurluq olub
04:48 19.03.2024
Ramazan ayının 9-cu günü: Dua, imsak və iftar vaxtı...
03:30 19.03.2024
Göyçayda kənd yolu əsaslı təmir olunub
02:29 19.03.2024
Hamısı