2 noyabr dünyada "Jurnalistlərə qarşı Cinayətlərə Cəzasızlığa Son" günü kimi qeyd edilir.

Ednews - un məlumatına əsasən YUNESKO, 1993-cü ildən bu yana dünyada 1600-dən çox jurnalistin öldürdüyünü bildirir. Öldürülən hər 10 jurnalistdən yalnız birinin qatili məsuliyyətə cəlb edilib. 

YUNESKO-nun öldürülən jurnalistlərin rəsədxanasına görə, hər on hadisədən doqquzunda qatillər cəzasız qalır. Cəzasızlıq daha çox adam öldürməyə gətirib çıxarır və çox vaxt münaqişənin pisləşməsinin, qanun və məhkəmə sistemlərinin dağılmasının əlamətidir.

Qətllər media senzurasının ən ifrat forması olsa da, jurnalistlər də saysız-hesabsız təhdidlərə məruz qalırlar - adam oğurluğu, işgəncə və digər fiziki hücumlardan tutmuş, xüsusən də rəqəmsal sahədə təcavüzə qədər. Xüsusən də jurnalistlərə qarşı zorakılıq və hücum təhdidləri media mütəxəssisləri üçün qorxu mühiti yaradır, bütün vətəndaşlar üçün informasiya, fikir və ideyaların sərbəst dövriyyəsinə mane olur. Qadın jurnalistlər təhdid və hücumlardan, xüsusən də internetdə olanlardan təsirlənir. YUNESKO-nun "The Chilling:  Qadın jurnalistlərə qarşı onlayn zorakılığın qlobal tendensiyaları" adlı müzakirə sənədinə əsasən, sorğuda iştirak edən qadın jurnalistlərin 73 faizi işləri ilə əlaqədar onlayn təhdidlərə, hədə-qorxulara və təhqirlərə məruz qaldıqlarını bildirib.

Bundan savayı sərhədsiz Reportyorlar Təşkilatının (RSF) Jurnalistlərlə bağlı 2022-ci il üçün hesabatına əsasən isə 2022-ci ilin sonuna 533 Jurnalistin həbsdə olduğu qeydə alınıb. Qeyd edək ki, onların 13,5%-i 2021-ci ildən həbsdədir.

Sərhədsiz Reportyorlar Təşkilatı (RSF) əvvəllər bu qədər sayda həbsdə olan jurnalistləri qeydə almayıb.

Həbs olunan qadın jurnalistlərin sayı 2022-ci ildən bəri artıb.

79 qadın 2022-ci ilin sonunda həbs olunub.

30%-dən çoxu 2021-ci ildən həbsdədir

Dünyada ən çox jurnalistlərin saxlandığı həbsxanalar:

Çin – 110

Myanma – 62

İran İslam Respublikası – 47

2022-ci ildə öldürülən jurnalistlərin sayı isə 3 dəfə artıb:

Meksika – 11

Ukrayna - 8

Haiti – 6

2022 ci ildə 60% öıdürülən jurnalistlər sülh içində yaşayan ölkələrdə qeydə alınıb.

Hal-hazırda 65 jurnalist girov olaraq saxlanılır.

Onların hamısı 3 nəfər Orta Şərq ölkələrində saxlanılır:

Suriya – 42

İraq – 8

Yəmən – 8

Qeyd edək ki, son 20 ildə 50 jurnalist itkin düşüb.

RSF-nin hesabatına görə, İsraillə HAMAS arasında müharibə başlayandan bəri 34 jurnalist öldürülüb, onlardan ən azı 12-si işini yerinə yetirərkən - 10-u Qəzzada, biri İsraildə və biri Livanda öldürülüb.

Əlavə fakt kimi qeyd edək ki, Qarabağda iş başında şəhid olan jurnalistlərimiz də  "Jurnalistlərə qarşı Cinayətlərə Cəzasızlığa Son" gününə uyğun olaraq həmin cinayətə məruz qalmış jurnalistlər siyahısında yer alırlar.

Telejurnalist, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Çingiz Mustafayev - 15 iyun 1992-ci ildə Naxçıvanik kəndində Ermənistan ordusunun hücumunu lentə alarkən mina qəlpələrindən ölümcül yaralanıb və həlak olub.

Jurnalist, müxbir, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Salatın Əsgərova – 1991-ci il yanvarın 9-da Laçından Şuşaya yollanarkən erməni silahlılarının mühasirəsinə düşüb. Maşının atəşə tutulması nəticəsində o, həlak olub.

Telejurnalist, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Ali Mustafayev – 1991-ci il noyabrın 20-də Qarakənd yaxınlığında sülhməramlıları aparan vertalyotun düşmən mərmisi ilə vurulması nəticəsində şəhid olub.

AzTV-nin operatoru, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Fəxrəddin Şahbazov - 1991-ci il 20 noyabrda ermənilərin vertalyotu vurması nəticəsində həlak olub.

AzTV-nin operatoru, şəhid Sırac Abışov – 2021-ci il 4 iyunda Kəlbəcər rayonunda minaya düşərək həlak olub.

“Azərtac”ın jurnalisti, şəhid Məhərrəm İbrahimov - 2021-ci il 4 iyunda Kəlbəcər rayonunda minaya düşərək şəhid olub.

Əkbər