2016-cı ilin aprel ayının ilk günlərində baş vermiş “aprel döyüşləri” atəşkəs dönəmindən bu günə qədər ən böyük hərbi əməliyyatlar kimi qiymətləndirilir. “Aprel döyüşləri”nə qədərki dönəmdə 2014-cü ilin avqust ayındakı hərbi əməliyyatları da qeyd etmək lazımdır. Həmin dövrdəki hadisələrin gedişatı erməni silahlı qüvvələri üçün ağır itkilərlə nəticələnsə də, aprel döyüşləri erməni höküməti üçün fiasko ilə bitdi. Avqust əməliyyatlarından fərqli olaraq, Azərbaycan Silahlı Qüvvələri aprel döyüşləri nəticəsində düşmənə agır itki verməklə yanaşı işğal altındakı bəzi əraziləri geri qaytardı. Məhz aprel döyüşlərindən sonra erməni cəmiyyəti öz xülyalarından ayıldı. Çünki erməni cəmiyyəti Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin “Ohanyan xəttini” (Ermənistanın keçmiş müdafiə naziri Seyran Ohanyanın cəbhə xəttində müdafiənin ön və arxa xəttində yerləşdirdiyi istekham xəttinə verilən ad) keçməyəcəyinə öz varlıqları qədər inanırdılar. Lakin Azərbaycan Ordusunun qısa bir zamanda sözü gedən müdafiə xəttini rahatlıqla dəf edib irəliləməsi Ermənistanda şok effekti yaratdı. Lakin Azərbaycan ordusu Ermənistan ordusundan fərqli olaraq, əməliyyatlar sırasında humanistlik göstərərək sivil vətəndaşların yaşadığı ərazilərə heç bir atəş açmadı və bununla da məqsədlərinin yalnız işğal altındakı əraziləri geri qaytarmaq olduğunu göstərmiş oldu. 2 günlük əməliyyatlar zamanı erməni ordusu 300-dən çox əsgər 25-dən artıq tank və 20-dən çox artilleriya qurguğusunu itirmiş və ordumuz Talış kəndi ətrafındakı yüksəklikləri, Cəbrayıl rayonunun Lələ təpə yüksəkliyi və Cocuq Mərcanlı, Goranboy rayonunun Gülüstan kəndi və Tərtər rayonunun Madaqiz kəndi istiqamətində yolları düşməndən azad etmişdir.
Bir sözlə, Azərbaycan ordusu 2 günlük əməliyyatlarda erməni ordusuna nəyə qadir olduğunu göstərdi. Aprel döyüşlərindən sonrakı dövrdə isə Ermənistan Azərabycandan hərbi sahədə geriliyi aradan qaldırmaq üçün bir sıra tədbirlərə əl atdı. Bu məqsədlə Rusiyadan alınan kreditlərlə öz arsenalına “Smerch” reaktif atəş sistemləri “TOS-1A” ağır odatanları və "İskander-E" taktiki-ballestik raketlərini əlavə etdi. Lakin erməni höküməti alınan silahlara rəğmən erməni cəmiyyətində aprel döyüşlərindən sonra yaranan qorxu hissini aradan qaldıra bilmədi. Fikrimcə, aprel döyüşlərində Azərbaycanın ən böyük uğurlarından biri də məhz erməni cəmiyyətində psixoloji sarsıntı yaratması oldu və bugünə qədər də erməni cəmiyyətində “Azərbaycan ordusu İrəvanı da alacaq” kimi fikirlər səslənməkdədi. Ermənistanın döyüşlərdən sonrakı dövrdə aldığı silahlara gəldikdə isə, Azərbaycan ordusu buna qarşı adekvat cavab tədbiri görmüş və öz xeyrinə olan qüvvələr balansını, arsenalına yeni silahlar alaraq aradakı fərqi uçurum səviyyəsinə qədər gətirib çıxarıb. Bütün bunlar isə Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ məsələsində öz qəti mövqeyini birdaha sərgiləyir. Azərbaycan cəmiyyəti isə erməni cəmiyyətindən tam fərqli olaraq bugün mümkün olacaq müharibəyə tam hazırdır. Bir sözlə, aprel döyüşləri Azərbaycanın Ermənistan üzərində həm hərbi, həm də psixoloji qələbəsi ilə yekunlaşdı və düşmənə danışıqların bir nəticə verməzsə Azərbaycan ordusunun nə edə biləcəyini göstərdi.
Qərbi Kaspi Universitetinin Tətbiqi Politologiya Mərkəzinin eksperti Qadir Kazımov
.jpeg)