24 iyun tarixinə sayılı günlər qala bu yazımda sizə Türkiyədə partiyalarda olan strategiyaları izah etməyə çalışacam. İlk olaraq əsl demokratik mitinqlərin keçdiyini müşahidə edirik. Ancaq hər seçkidə olduğu kimi yenə də Ədalət və İnkişaf Partiyası ilə Cümhuriyyət Xalq Partiyasını əsas diqqət mərkəzindədir. Mitinq repliklərinin dual səviyyə daşıdığını, bir gün Ərdoğanın digər gün İncənin mitinqində repliklərdən istifadə edərək bir-birlərinə cavab verdiklərini görürük. Bu həm Türkiyədə demokratik atmosferin olması ilə yanaşı həm də Ərdoğanın yaratmaq istədiyi yeni sistemin elementləridir. Bu prosesdə də partiyaların bu tərz iştirakı yeni sistemin bəyənilməsindən xəbər verir.
"CHP öz ideologiyasından çıxaraq, dindarlara xitab edir" iddası
CHP-nin növbədənkənar seçkidə yeni sima ilə çıxış etməsi Türkiyə daxili siyəsəti və seçki prosesini xeyli dəyişikliyə uğratdı. CHP tərəfdən Muharrem İncənin namizəd olaraq irəli sürülməsi, AKP-dən şok effekti yaratdı. Buna səbəbsə İncənin xalqın içindən gəlməsi, Ərdoğanla eyni region insanı olması və Kılıçdaroğludan fərqli olaraq konservativ meylli olmasıdır. Hələ "Allahın icazəsi və xalqımın səsi ilə bütün Türkiyənin prezidenti olacam" ifadəsini hər mitinqdə söyləməsi müəyyən konservativ qrupların İncəni dəstəklədiyinin şahidi oluruq. Keçən Mitinqdə hicablı bacısını səhnəyə çıxarmasında məhz İncənin konservativlik heroistikası qruplar tərəfindən izlənildi.
Qeyd etmək istərdim ki, bu halı mən buqələmun effekti adlandırardım. CHP-nin sadəcə seçki ərəfəsində buqələmun tərzində ideologiyanın müvəqqəti dəyişdirdiyini görə bilərik. Əks halda, İncə prezident seçilib konservativ yönümlü hərəkət edərsə partiyadaxili Prezident və partiya rəhbəri arasında konflikt yarana və bu konflikt dövlət sistemini iflasa uğrada bilər. Bunun üçün əvvəlcədən İncə və Kılıçdaroğlu razılaşmalıdırlar. Əgər köhnə sistemə qayıdılacaqsa Partiya sədrinin baş nazir olması gərək olacaq ki, bu strategiyaya əsasən qeyd edə bilərəm ki, İncə CHP-nin keçid dövründə lazımdır. Əvvəlki rejimə qayıtdıqdan sonra Kılıçdaroğlu baş nazir olmaq istəyir.
Qərbi Kaspi Universitetinin Tətbiqi Politologiya Mərkəzinin eksperti Yadigar Nağıyev
