Türkiyə yanır niyə eko-terror, niyə indi? Hədəflər nədir?

Analitika 09:41 01.08.2021

Türkiyədə davam edən yanğınların mümkün nəticələrini analiz etdikdə AKP iqtidarına qarşı daxildə ciddi problemlərin təməlinin atıldığı görünür:

- Türkiyənin əsas gəlir mənbələrindən olan turizm sektoruna bu mövsüm böyük ziyan vuruldu: turistlər üçün təhlükəsizlik amilinin önəmini nəzərə alsaq, bunun təsirləri növbəti mövsüm(lər)də də olacaq;

- Evlərini, doğmalarını, varını-yoxunu itirən insanlarda hakimiyyətə qarşı qəzəb artacaq;

- Dəymiş ziyanın ödənməsi üçün dövlətə böyük vəsaitlər lazımdır: turizm sektorundan azalan gəlirlər fonunda bu, ikiqat çətinləşir;

Burada “Röyters” agentliyinin yanğınların başlanmasından təxminən iki həftə öncə yayımladığı analiz diqqət çəkir. Agentlik Ərdoğan hökumətinin ardarda seçkiləri qazana bilməsinin əsas səbəbinin iqtisadi inkişaf olduğunu, lakin son illər bu inkişafın sürətlə azadlığını və qarşıdakı dövrdə daha da çətinləşəcəyini yazır.

Ərdoğanın Davosu tərk etməsindən sonra Türkiyənin xarici siyasət açılımları, Qərb qarşısında mərkəzdən qaçma addımları özü ilə iqtisadi problemlər gətirdi. 2013-cü ildən sonrakı dövr sınma nöqtəsi idi: Gəzi hadisələri, FETÖ-nün 17-25 dekabr əməliyyatları, 15 iyul çevriliş cəhdləri və s.

Bütün bunlar Türkiyə iqtisadiyyatına xarici müdaxilələri artırdı və zəifləməsinə səbəb oldu: 2013-cü ildən indiyə qədər türk lirəsi dollar qarşısında 75 faiz dəyər itirib;

Baş verənləri anlamaq üçün yanğınlardan öncə Türkiyə daxili siyasətinin gündəminə baxmaq lazımdır: müxalifət erkən seçki tələbini gündəmə gətirir, “iqtisadi vəziyyətin ağırlaşması seçkiləri yaxınlaşdırır, iqtidar 2023-cü ilə qədər dirənə bilməyəcək” proqnozunu verir, iqtidar fors-major situasiya olmasa seçkilərin 2023-cü ildə keçiriləcəyini açıqlayır.

İqtisadi itkilər, daxili narazılıq yaradacaq yanğınlarla seçkilər (erkən, yaxud 2023-cü ildə olsa belə) arasında hansı əlaqələr ola bilər?

Birincisi, vəziyyətin ağırlaşması erkən seçki tələbini aktuallaşdıra və belə mənzərədə seçkilərə getmək AKP iqtidarının itirməsi ilə nəticələnə bilər: yanğınların seçkilərin önə çəkilməsi üçün fors-major situasiyanın yaradılması məqsədi daşıdığı ehtimalı önə çıxır;

İkincisi, iqtidar erkən seçkiyə getməsə belə yanğının vurduğu ziyan 2023-cü ildə AKP hakimiyyətini çətinə sala bilər: yanğının önümüzdəki illərdə də iqtisadiyyata mənfi təsir göstərəcəyi gözləniləndir və istisna deyil ki, erkən seçimə nail ola bilməyən güclər 2023-cü ilə hazırlıq görür;

Yanğınların ekoloji terror olduğu şübhəsizdir və sual yaranır: niyə ekoloji terror?

1. Əsas plan iqtisadi zərbə və etirazın yaradılmasıdır;

2. Türkiyə cəmiyyətinin iqtidar ətrafında birləşməsi ilə nəticələnən klassik terror hücumlarından fərqli olaraq, ekoloji terror xalqın hakimiyyəti qınamasına səbəb olur və təbii fəlakətlərdə əsas gündəm “hökumət işləyə bilmədi” ittihamıdır;

3. Türkiyə dövlətinin terrora qarşı mübarizəsi, PKK-nın “belini qırması” hücumları tamamilə sıradan çıxarıb və indi silahla, yaxud partlayıcı maddələrlə aktlar törətmək çətindir;

4. PKK-nın arxasındakı güclər bununla həm Türkiyəyə mesaj verir, həm də terror təşkilatından xeyli uzaqlaşan kürdlərə “PKK-nın hələ də güclü” olduğunu göstərir;

Yanğınların davam etdiyi vaxt iki məsələ qarşıdakı dövrdə Türkiyəyə qarşı digər hücum hansı istiqamətlərini də təxmin etməyə imkan verir:

- Əfqanıstandan gələn miqrantlar: Suriyadan gələnlərdən sonra əfqanların da axın etməsi hakimiyyətə qarşı ciddi narazılığa səbəb olur və iqtisadiyyatın pisləşməsinin səbəbkarı kimi göstərilir; əfqanların gəlişi AKP hökumətinə qarşı daxili narazılığın körüklənməsi üçün istifadə ediləcək;

- Konyada bir ailənin 7 üzvünün qətlə yetirilməsinin türk-kürd toqquşması kimi təqdim edilməsi: bu, Ərdoğan hökumətinin böyük ölçüdə qarşısını aldığı etnik qarşıdurmanın yenidən körüklənməsi və kürdlərin yenidən dağlara çıxaraq, PKK-ya qoşulmasına hesablanıb və bu səpkili hadisələrin davam edəcəyi istisna deyil;

Hədəf 2023-cü il - Yeni Türkiyədir.

Asif Nərimanlı

Azərbaycanda sosial problemlər həllini niyə tapmır? - Natiq Cəfərli və Tural Abbaslı ilə MÜZAKİRƏ

Xəbər xətti

Almaniyada kitabxanalar təşvişə düşdü: Kitablarda zəhər tapıldı
Almaniyada kitabxanalar təşvişə düşdü: Kitablarda zəhər tapıldı
10:15 19.03.2024
Bu ərazilərə qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
10:06 19.03.2024
Azərbaycanda sosial problemlər həllini niyə tapmır? - Natiq Cəfərli və Tural Abbaslı ilə MÜZAKİRƏ
10:00 19.03.2024
Rusiyanın Ukrayna bufer zona yaratmaq planı
Rusiyanın Ukrayna bufer zona yaratmaq planı
09:51 19.03.2024
Bakıda qadın dəm qazından boğularaq ölüb
09:40 19.03.2024
Bayram günlərində təcili tibbi yardım stansiyaları gücləndirilmiş iş rejimində çalışacaq
09:33 19.03.2024
Sabunçu rayonunda marketin anbarında yanğın olub
09:31 19.03.2024
Pakistanda zəlzələ baş verib
Pakistanda zəlzələ baş verib
09:27 19.03.2024
Sabahdan Novruz tətili başlayır
09:19 19.03.2024
Səhiyyə Nazirliyi viruslarla bağlı əhaliyə müraciət etdi
09:16 19.03.2024
Mehriban Əliyeva İlaxır çərşənbə ilə bağlı paylaşım edib
09:10 19.03.2024
Bakı Şəhər Dövlət Yol Polisi İdarəsi mövcud hava şəraiti ilə bağlı hərəkət iştirakçılarına müraciət edib.
Bakı Şəhər Dövlət Yol Polisi İdarəsi mövcud hava şəraiti ilə bağlı hərəkət iştirakçılarına müraciət edib.
09:00 19.03.2024
Rusiya bu təklifimizə "hə" desə... - ABŞ
06:58 19.03.2024
Sabah Avroparlamentdə Aİ-nin genişlənməsi müzakirə ediləcək
05:00 19.03.2024
Goranboyda mağazadan oğurluq olub
04:48 19.03.2024
Ramazan ayının 9-cu günü: Dua, imsak və iftar vaxtı...
03:30 19.03.2024
Göyçayda kənd yolu əsaslı təmir olunub
02:29 19.03.2024
Aİ-dən BƏYANAT: Rusiyadakı seçkilər ciddi məhdudiyyətlər şəraitində keçirilib
01:00 19.03.2024
Şimali Koreya Rusiyaya 7 min konteyner silah göndərdi
00:11 19.03.2024
Gəncədə iki nəfər mübahisə zəminində bıçaqlanıb
23:45 18.03.2024
Avropa Sülh Mexanizminin maliyyə tavanı 17 milyard avrodan çox olacaq
23:24 18.03.2024
Attraksionlara nəzarət gücləndirildi
23:00 18.03.2024
İstanbul NS-də həkim səhlənkarlığı: qadın öldü
22:38 18.03.2024
Pakistan Əfqanıstanla sərhəd bölgələrində antiterror əməliyyatları keçirib
22:22 18.03.2024
"Neftçi" - "Spartak" matçının biletləri satışda
22:00 18.03.2024
NATO ilə Azərbaycan arasında yeni çərçivə sənədinin razılaşdırılması üzərində iş aparılır
21:47 18.03.2024
Ciddi əlavə təsirləri aşkarlanan dərmanlar haqqında bildirişlərin göndərilmə vaxtı uzadılır
21:39 18.03.2024
"Qarabağ"ın baş məşqçisi cəzalandırılıb
21:22 18.03.2024
Xüsusi təyinatlı təhsil müəssisələrində Çanaqqala zəfərinin 109-cu ildönümü qeyd edilib
21:00 18.03.2024
Bakı Dəmiryol Vağzalında dəmiryolçular üçün göz müayinəsi aksiyası təşkil edilib
20:44 18.03.2024
Dərman vasitələrinə farmakonəzarət üzrə məlumat və hesabat sənədləri türk dilində təqdim ediləcək
20:22 18.03.2024
Müdafiə naziri Novruz bayramı münasibətilə Azərbaycan Ordusunun şəxsi heyətini təbrik edib
19:57 18.03.2024
Hikmət Hacıyev: “Azərbaycan ilə Çin arasında ənənəvi dostluq və tərəfdaşlıq münasibətləri var”
19:54 18.03.2024
Azərbaycan-İraq iqtisadi əlaqələrinin mövcud vəziyyəti müzakirə olunub
19:50 18.03.2024
Bərdədə it dişləyən azyaşlının SON VƏZİYYƏTİ
19:39 18.03.2024
Fransada fermerlər hökumət binaları qarşısına təkər yığıblar
19:20 18.03.2024
Zakir Həsənov: Azərbaycan Ordusu azad edilmiş ərazilərdə öz mövqelərini möhkəmləndirir
19:04 18.03.2024
Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzinin işçilərinin sayı ARTIRILIB
19:00 18.03.2024
Azərbaycanda bir neçə müntəzəm avtobus marşrutu müsabiqəyə çıxarılır
18:40 18.03.2024
RİNN DGK-dan ölkəyə gətirilən radioelekton vasitələr barədə məlumat alacaq
18:20 18.03.2024
Hamısı