Dünyanı ölümcül təsiri ilə sarsıdan COVID-19 pandemiyası yeni şaxələnən təhlükəli budaqları ilə kabus saçmaqda davam edir. Öncə “Delta” ştamı ilə bağlı həyəcan təbili çalınsa da, bu, çox da uzun sürmədi. 

Amma virusun mutasiyası yerində durmur. Son günlər COVID-19-un “Omikron” adlanan daha bir mutasiyası meydana çıxıb və xüsusilə Qərb ölkələrində güclü qorxu yaradıb. “Omikron”a yoluxma faktları qeyd olunsa da, ölümcül nəticələr çox da geniş deyil. Buna baxmayaraq ABŞ və Avropanın qərb hissəsi xəstəliklə bağlı sıx tədbirlərə əl atıb. 

Qeyd edək ki, “Omikron”un yayılma təhlükəsi İsrail, ABŞ və Aİ daxil olmaqla bir çox bölgələrdə sərhədlərin yenidən bağlanması və hətta sərt karantin rejiminin tətbiq edilməsi ilə nəticələnib. Məsələn, ABŞ-ın bir neçə ştatında peyvəndlə bağlı üçüncü və dördüncü mərhələli tədbirlər görülməkdədir. Üçüncü – buster doza peyvəndin təsirini yetərsiz hesab edən bəzi elmi laboratoriyalar qarşıdakı “Omikron” təhlükəsindən qorunmaq üçün hətta dördüncü dəfə peyvənd olunmanı məsləhət görür. 

Maraqlıdır ki, elm hələ də virusun özündən hazırlanan peyvənd preparatının nə dərəcədə insanı bu bəladan qoruya biləcəyi qarşısında əmin deyil. Bu isə ən inkişaf etmiş elmi-tədqiqat institutları arasında da müxtəlif versiyaların yaranmasına səbəb olub. Bu, həmçinin insanlarda konkret bir nəticənin əldə edilməməsi səbəbindən skeptik yanaşmanı daha da sürətləndirir. 

Məsələn, son iki həftə ərzində yeni qadağalarla bağlı Avstriya, Böyük Britaniya, Almaniya və ABŞ-da güclü etirazlar baş verdi. İnsanlar xüsusilə azyaşlı uşaqların yüksək dozada peyvənd olunmasına qəti etiraz edir. Bu, ilk növbədə elmin verilən qərarlara əmin olmaması ilə bağlıdır. Digər tərəfdən, yeni pandemiya və qadağalar gərginləşən iqtisadi durum qarşısında xalqın buna tab gətirə bilmədiyini bir daha göstərdi. 

Britaniyalı jurnalist Neil Uatson hazırda dünyanı həyəcanlandırmaqda davam edən “Omikron”un qlobal təsirləri barədə EDNews.net-ə açıqlama verib.  

“Virus mütəxəssislərinin fikrincə, “Omikron” sürətlə Cənubi Afrikada COVID-in dominant ştamına çevrilir. Hazırda ABŞ, BƏƏ, Cənubi Koreya və daha 20-dən çox ölkədə aşkar edilir. Məsələ ondadır ki, İngiltərə də daxil olmaqla, peyvənd nisbəti yüksək olan bir çox inkişaf etmiş ölkələr COVID məsələsinə keçmişə aid problem kimi baxmağa başlayıblar və həyat normallaşmağa doğru gedirdi. 

Şübhəsiz ki, “Omikron” variantının ortaya çıxması hər bir ölkədə narahatlıqla qarşılanır. Çünki onun xüsusiyyətləri, o cümlədən mövcud vaksinlərin qoruyuculuq ehtimalı məlum deyil. Hazırda bir çox ölkələrdə səyahət məhdudiyyətlərinin tətbiq edildiyini və daha güclü karantin rejimlərinə qayıdıldığını görürük. Böyük Britaniyada hökumət peyvəndləməni gücləndirmək üçün ordunu və təqaüdə çıxmış tibb işçilərini yeni doza üçün geri çağırır. Çünki bir çox insanların peyvəndi altı ay və ya daha əvvəl olub. Bundan sonra onların anticisim səviyyəsi azalır. Güman edilir ki, Pfizer və AstraZeneca güclü peyvəndlər olsa da, “Omikron” ilə mübarizə üçün yeni peyvənd vasitəsi hazırlanmalıdır. Aydındır ki, narahatlıq dünyanın bütün iqtisadi və humanitar sahələrinə təsirini göstərməkdədir. Lakin hesab edirəm ki, “Omikron”un yaratdığı bu qədər həyəcan lazımsızdır və hətta deyə bilərəm ki, hökumətlər bununla bağlı yenidən karantinə baş vurmaqdan çəkinəcəklər”.

Jurnalist həmçinin, peyvəndlərə qarşı inamsızlıq, habelə onun azyaşlı uşaqlara tətbiq edilməsinin nə dərəcə uyğun olduğu barədə fikir bildirib.  

“Əminliklə deyə bilərəm ki, geniş ictimaiyyət arasında virusa və peyvənd rejimlərinə qarşı yüksək dərəcədə skeptisizm var. Hətta burada azyaşlı uşaqların peyvənd olunması mahiyyətcə qəddar hesab olunur. 

COVID-in o qədər yeni variantları, peyvənd vasitələri və tez-tez dəyişdirilən profilaktika siyasəti olub ki, hökumətin yanaşmaları o qədər müxtəlifdir ki, insanlar çox çaşqındır və nəyə inanacaqlarını bilmirlər. Mən ictimaiyyətin rəyini əsas gətirərək deyə bilərəm ki, hamı “Omikron”un sadəcə ictimaiyyət arasında arxayınlığı aradan qaldırmaq və COVID pandemiyasının qətiliklə sona çatmadığını sübut etmək üçün vasitə olduğunu düşünür”.

Neil Uatson yeni mutasiyanın gələcək iqtisadi və sosial proseslərə təsirindən də söz açıb. 

“Omikron”, şübhəsiz ki, COVID hekayəsinin sonunun olmadığını izah edən bir vasitədir. Bütün viruslar kimi, COVID də davamlı olaraq dəyişəcək və dünya uzun müddət onunla yaşamalı olacaq. Bununla belə, viral mütəxəssislərin yeni ştamların xüsusiyyətlərini dəqiq və tez müəyyən edə bilməsi, habelə hökumətlərin humanitar və iqtisadi təsirləri azaltmaq üçün əməkdaşlıq etməsi vacibdir ki, dünya heç vaxt tam kilidləmə vəziyyətinə düşməsin”.

Elnur Ənvəroğlu