Bəzi müharibələr illərlə deyil, günlərlə hasablanır. Bəziləri tərəfindən “On Min Günlük” müharibə adlandırılan Vyetnamdakı 30 illik müharibə də belə idi.
1899-1902-ci illərdə Kolumbiyada üç il davam edən vətəndaş müharibəsi bəzən Min Günlük Müharibə kimi də adlandırılır. Həmçinin dünyanın ən qısa və ən uzun müharibəsi Böyük Britaniyada baş verib.
Ednews dünyanın ən uzun və ən qısa müharibələrin siyahısını təqdim edir:
1.İngiltərə-Zənzibar müharibəsi 1896 (38 dəqiqə)
İngiltərə 27 avqust 1896-cı ildə səhər saat 9:02-dən səhər saat 9:40-a qədər Zənzibarla vuruşub. Burada Kral Hərbi Dəniz Qüvvələrinin bəzi dənizçiləri döyüş başa çatdıqdan sonra zərərləri yoxlayıb. Müharibə 1 ingilisin yaralanmasına 30-dan çox zənzibarlının ölməsinə səbəb olub. Bu müharibə bəzən 38 Dəqiqəlik Müharibə olaraq da adlandırılır, çünki o, bir saatın dörddə üçündən az müddətdə elan edilib, döyüşüb və qalib gəlib. Bu tarixin ən qısa müharibəsidir.
2. İraq və Qərb koaliasiyası 1991 (100 saat)
Yüz saatlıq müharibə 1991-ci ildə Fars körfəzi müharibəsində quru hücumunun adıdır. Səddam Hüseyn bunu dünyaya bütün müharibələrin ən qorxulusu adını vermişdi. Əvəzində, beş həftə ərzində koalisiya təyyarələri tərəfindən darmadağın edilən ordusu, quru əməliyyatları nəticəsində dörd gündən az müddətdə dağıldı.
3. İsrail-Ərəb Liqası 1967 (6 gün)
1967-ci ilin iyun ayının 5-dən 10-a qədər İsrail ilə qonşuları Misir – o dövrdəki rəsmi adı ilə Birləşmiş Ərəb Respublikası, Suriya və İordaniya arasında baş vermiş hərbi münaqişədir. Nəticədə İsrail qalib gəlib.
4. 100 gün müharibəsi (1815)
1815-ci ilin yazında, devrilmiş Fransa imperatoru Napaleon Bonapartın Elba həbsxanasından qaçaraq Parisə yürüş edərək taxt-tacı geri alması ilə başladı. İngiltərə, Prussiya, Avstriya və digər Avropa dövlətləri köhnə düşmənlərini
darmadağın etmək üçün həvəslə hərəkətə keçən Korsika fatehinə qarşı müttəfiq oldular. Napoleon nəhayət Vaterloo döyüşündə birləşmiş İngiltərə-Prussiya ordusu tərəfindən məğlub edildi.
5. Yeddiillik müharibə (1756–1763)
Böyük Britaniyanın və Fransanın Şimali Amerika və Ost-Hindistanda müstəmləkəçilik rəqabəti və Prussiyanın aqressiv xarici siyasətinin Rusiya və Avstriyanın xarici maraqları ilə toqquşmasından yaranan müharibə.
6. Doqquz İllik Müharibə (1688 - 1697)
Həmin dövrdə dünyanın super gücü olan Fransa və İngiltərə, Hollandiya, İspaniya, İsveç, Müqəddəs Roma İmperiyasını və başqalarının Böyük Alyansını bir-birinə qarşı qoydu. Əsasən Avropa, Şimali Amerika, Karib hövzəsi və Uzaq Şərqdə yaşanan bu münaqişə həm də “dünya müharibəsi” adlandırılır.
7. 30 illik müharibə (1618-1648)
Tarixin ən dağıdıcı müharibələrindən biri olan qanlı Otuz illik müharibə 1618-1648-ci illər arasında davam etdi. Müharibə Vistula çayının sahillərindən Qərbi Hindistana qədər uzanırdı. Müharibə bitəndə 8 milyon əsgər və mülki əhali həlak olacaq və Avropanın xəritəsi həmişəlik yenidən çəkiləcəkdi. Çoxları Otuz İllik Müharibənin birinci “dünya müharibəsi” adlandırıla biləcəyini iddia edirdi.\
8. 80 İllik müharibə (1568-1648)
1568-ci ildə Hollandiya İspaniyanın hökmranlığından xilas olmaq üçün mübarizə apararkən müharibə başladı. Ancaq bütün müharibə boyu aramsız qarşıdurmalar olmadı.
1609-cu ildə Kral III Phillip ölkədəki məzhəb qarşıdurmalarını yatırmaq üçün döyüşlərə fasilə verdiyi zaman hər iki tərəf 12 illik fasilə etdi.
Lakin müharibə 1621-ci ildə daha böyük - Avropa Otuz İllik Müharibəsinin bir yan nümayişi olaraq qisas almaq üçün yenidən başladı.
Bu müharibə əsasən katolik dövlətlərin, o cümlədən İspaniyanın ittifaqı ilə Hollandiyanın bir hissəsi olduğu Protestant ərazilərinin konfederasiyasına qarşı çıxdı.
9. 100 İllik müharibə (116 il)
Məşhur Yüzillik Müharibə tək bir münaqişə deyil, İngiltərə ilə Fransa arasında 1337-ci ildə başlayan bir sıra aralıq münaqişələr idi. V Henry, Joan of Arc və Edward the Black Prince kimi adların iştirak etdiyi müharibə 1453-cü ildə Kastilyon döyüşündə fransızların qələbəsi ilə başa çatdı. Texniki cəhətdən 116 il çəksə də, tarixçilər hər kəsin rahatlığı üçün bu rəqəmi ən yaxın əsrə yuvarlaqlaşdırdılar.
.jpg)
10. 335 İllik müharibə (1651-1986)
Tarixdəki ən uzun müharibə olan Müharibə Hollandiya ilə Britaniya Scilly adaları arasında tamamilə qansız mübarizə idi.
1651 -ci ildə ilk müharibə elan edildikdən sonra bir dəfə də olsun atəş açılmadı və həftələr ərzində hər iki tərəf hətta döyüşlərin mövcud olduğunu unutdu.
.jpg)
Hollandiyalılar münaqişəni Kornuoll yaxınlığındakı kiçik adalarda kral tərəfdarı olan dəniz quldurları Hollandiyaya İngiltərə Vətəndaş Müharibəsi zamanı bu ölkənin gəmilərinə dəymiş ziyana görə kompensasiya etməkdən imtina etdikdə başladı. Bununla belə, 20-ci əsrdə bir ingilis tarixçisi İngiltərə ilə Hollandiya arasında çətin bir müharibə vəziyyətini göstərən bəzi qədim sənədlərə rast gəldi. 1986-cı ildə müqavilə imzalandı.
Gülməmmədov Xəyal
