Ailə həyatı hər zaman sabitlik, daxili rahatlıq və hətta sağlamlıq üçün faydalı bir mənbə kimi qiymətləndirilirdi. Lakin ABŞ alimlərinin yeni tədqiqatı bu adi baxış bucağını yenidən nəzərdən keçirməyə vadar edir. Təxminən iki onillik ərzində 24.000 nəfərdən ibarət fərqli ailə vəziyyəti olan şəxslərin beyninə dair müşahidələr aparan mütəxəssislər təəccüblü nəticələrə gəliblər: evli olan insanlarda daha çox demansiya (yaddaş itkisi) inkişaf baş verir .
"Alzheimer’s & Dementia" adlı nüfuzlu elmi jurnalda yayımlanan məlumata görə, evli iştirakçılarda kognitiv pozuntuların faizi təxminən 22%-ə çatıb. Oxşar nəticələr dul qalmış şəxslərdə də müşahidə edilib. Eyni zamanda, boşanmış şəxslər daha az risk altındadır — onlardan yalnız 12,8%-də demansiya əlamətləri yaranıb. Ən "dayanıqlı" koqnitiv problemlərə qarşı isə subaylar və evlənməmiş qadınlar olub : yalnız 12,4%-də bu simptomlar qeydə alınıb.
Bu nəticələr elmi cəmiyyəti çaşdırıb. Onilliklər boyu ailə əlaqələrinin sağlamlığı gücləndirdiyi, emosional dəstək, birgə qayğı və ünsiyyət təmin etdiyi düşünülürdü. Bəs niyə məhz evli və ailəli şəxslərdə vəziyyət daha pisdir?
Alimlər hələ də dəqiq cavab vermir. Bəzi fərziyyələrə görə, ailə həyatında yaranan streslər və gərginliklər, həmçinin həyatın monotonluğu zamanla kognitiv funksiyalara mənfi təsir göstərə bilər. Eyni zamanda, tək yaşayan insanlar daha çox öz başlarına qərarlar qəbul etməli, planlama və adaptasiya etməli olurlar — bu isə beynin fəaliyyətini stimullaşdırır və onu formada saxlayır.
Lakin nəticə çıxarmağa tələsməmək lazımdır: mütəxəssislər bu mövzunun araşdırılmasının davam etdirilməli olduğunu vurğulayırlar. Ola bilsin ki, məsələ yalnız evlilikdə deyil, münasibətlərin keyfiyyətində və ya digər əlavə amillərdə — stress səviyyəsi, həyat tərzi, vərdişlərdədir.
Bir şey dəqiqdir: ailə həyatı yalnız sevincin qaynağı deyil, eyni zamanda beynimiz üçün bir çağırış ola bilər. Əsas olan isə balansı qorumaqdır, nəinki pasportda qeyd olunan status.