Hər bir millətin özünə xas tarixi, mədəniyyəti, milli-mənəvi, dini dəyərlərinə söykənən fərqli toy adət-ənənələri var. Elə bu səbəbdən də hər bir xalqın özünəməxsus toy qaydaları mövcuddur.
Mövzunun cəmiyyət arasında geniş maraq doğurduğunu nəzərə alaraq, Ednews hər həftə maraqlı toy adətlərini özündə ehtiva edən “Onlarda toylar” rubrikasını təqdim edir.
Bu gün sizlərə Tunisdə keçirilən toylardan, orada olan qəribə adət-ənənələrdən söz açacağıq.
Tunis demokratik ölkə olmasına baxmayaraq, orada uzun müddətdir ki, İslam ənənələri hökm sürməkdədir. Digər ərəb ölkələrində olduğu kimi Tunisdə də toy mərasimləri olduqca tez-tez keçirilir, buna səbəbdən orada gözəllik salonları və gəlinlik mağazaları çoxluq təşkil edir. Erkən yaşda ailə qurmaq ənənəsi bu ölkədə də təsadüf edilir. Bu gözəl mərasim olduqca təntənəli şəkildə keçirilir.
Ənənə halını almış "yeddi gün, yeddi gecə" bu ölkədə də mövcuddur. Toy mərasiminin 6 gününü bəylə gəlin ayrılıqda, bir-birlərini görmədən... yslnız 7-ci günü bir yerdə qeyd edirlər. Valideynlərin oğluna, qohumluqdan qız seçmək kimi halları yaşansa da, bildiyimiz kimi, tibbi baxımdan bu məqbul sayılmır.
Gələk indi toy adət-ənənələrinə.
Qəribə səslənsə də, amma gəlin toydan əvvəl çimməməlidir. O, bütün şənliklərdə yalnız eyni paltarda olur.
Toydan bir ay əvvəl bəy tərəf toya hərtərəfli hazırlaşır. Bəy əvvəlcədən notariata gəlinsiz dostlarının əhatəsində yollanır, orada Qurandan 1-ci surəni oxuyur və sonra nikah müqaviləsini imzalayır. Və notariatdan olan nümayəndə gəlinin evinə gedərək, onların da razılığını alır.
Nikah müqaviləsi imzalandığı andan toya hazırlıqlar başlayır. Artıq qeydiyyat şöbəsində qohumları və dostları gəlinlə bəyi təbrik edirlər.
Yuxarıda da qeyd etdiyim kimi, gəlin toy hazırlıqlarının sonuncu (7-ci) günündə bəylə görüşə hazırlanmalıdır. Toydan bir gün əvvəl sübh çağı gəlin rəfiqələri ilə birlikdə hamama gedir. Rəfiqələri isə onun köhnə paltarlarını öz aralarında bölüşürlər. Tunislilər bunu “evlənmək” əlaməti hesab edirlər.
Yeddinci gün gəlin zərif naxışlarla əl və ayaqlarını xına ilə bəzəyir. Xına çəkmək adəti ta qədim dövrlərdən bəri nəzər və pis gözdən qorunmağın simvolu sayılır.
Anası qızı ilə vidalaşmazdan əvvəl toy musiqisi sədaları altında əllərində yanan şamlarla onu evinin ətrafında bir neçə dəfə dövrə vurdururlar.
Bəy hədiyyə olaraq ən azı 3 kiloqram ağırlığında qızıldan zinyət əşyası verir. Bildirmək istərdim ki, bu çox vacib sayılan ənənədir. Bütün toy hazırlıqları başa çatdıqdan sonra təntənəli şənlik başlayır.
Çarşablı, qızıl-zinət əşyaları taxmış gəlin, bir qayda olaraq, yaxın qohumları və dostlarının əhatəsində olmalıdır.
Süfrələrdə milli xörəklər təqdim edilməlidir, onların arasında təbii ki, ənənəvi kuskus (buğda sıyığı)adlı təam təqdim edilməlidir. Bundan əlavə, ət və tərəvəzlərlə hazırlanmış xüsusi plovda toy süfrələrini bəzəməkdədir.
Bu cür gözəl adətlərə sadiq təntənəli toy keçirmək tunis xalqı üçün çox vacib və dəyərli sayılır. Bunun üçün də toydan əvvəl maddi vəziyyətə xüsusi diqqət yetirilir. Axı kim istəməz gözəl toy xatirələri ilə qohum-qonşunun dilinə düşmək.
Rəna Mürşüd
