“Forbes” jurnalının redaktorlarına görə Qətər çox kiçik, lakin buna baxmayaraq dünyanın ən zəngin ölkəsidir. Onların evlərinin gözəlliyinə, əzəmətinə, paltarlarına və qızlar üzərindəki brilyantlarına ancaq heyran olmaq olar! Eyni zamanda, insanları da bir o qədər mehribandırlar. Bilirdinizmi ki, yerli Qətərlilər şeyxlərindən çoxlu məvaciblər (bonuslar) alırlar, yəni insanlar açıq şəkildə dəbdəbədə üzürlər. Buna cavab olaraq da, hər kəs öz sevimli hökmdarına yetəri qədər hörmətini göstərməyə çalışır.
Ölkə müsəlman olmasına baxmayaraq, buradakı toylar demək olar ki, əsas əyləncə forması daşıyır. Qətər ailələri böyük bir ailə kimidirlər və tez-tez bir-birlərini nişanlara, xına gecələrinə və ya toylara dəvət edərlər.
Yeri gəlmişkən, burada xına gecəsi bir növ subay gecəsidir, burada bütün dəvət olunan qonaqlar və gəlin inanılmaz gözəllik və dizayna malik ərəb milli geyimlərindədir. Xüsusilə qonaqların başının üstündə nəhəng uzanmış şərflə gəlinin ətrafında rəqs ayinlər dayanar. Amma çox təəssüf edərək bildirmək istərdim ki, Qətər toylarındakı şəkilləri internetdə paylaşmağı qadağan edirlər və bunun üçün xüsusi sənədə imza atarlar.
Qətər toyları digər toylara nisbətən səhərdən axşama qədər yox, 5-6 saat çəkir. Qətər toyunda "gəlinin səhəri" deyildiyi anlama yox, axşam saatları yeddi və ya səkkizdə baş tutacaq mərasim nəzərdə tutulur. Burada toylar çox baha, təmtəraqlı və xüsusi bəzədilmiş mehmanxanaların zallarında keçirlilir. Toy mərasiminə min nəfərə qədər adam dəvət oluna bilər. Hətta gəlin üçün xüsusi “Gəlin Otağı” olur. Gəlin ora hər iki ailənin qadın tərəfi ilə gəlir və xüsusi bəzədildikdən sonra qonaqlar içinə çıxmağa hazırlaşır.
Qonaqlar da adətən saat 7-8 radələrinə dəvət olunur. Gəlinin də hazırlanması o ərəfələrə düşür deyə, zala saat 9-10-da daxil olur. Gəlinin gəlişindən öncə qonaqlara zalda şirniyyatlar təqdim olunur. Toyda qadın tərəf orta hesabla 200-300 nəfər təşkil edir. Qadınların hamısı zərif geyinərək, qüsursuz makiyaj və saç düzümü ilə ziyafətə gəlirlər. Hətta çoxları kino ulduzlarına bənzəyir! Qətər qadınları nadir hallarda eyni paltarı iki dəfə geyinirlər. Zənn edərsiniz ki, digər müsəlman ölkələrində olduğu kimi burda da kişi qadın məclisi ayrı keçirilir, bəs guya qadınların hamısı belə geyinir və kişilər onları görmür. Lakin siz demə, istənilən ərəb toyuna gələn subay xanımlar gələcək gəlinlik namizədliyi üçün bir “yarmarka”dır. Hər bir subay qız gələcək qayınanasına bütün şöhrəti ilə özünü göstərməyə çalışır. Hətta qətərlilərin belə bir zarafatı var ki, bəyi ibadətinə görə, gəlini isə yad toyunda gözəl rəqs ilə seçirlər. Gəlin seçimində əsas gələcək bəyin anasını razı salmaq kifayətdir.
Qətərdəki vizajistlər o qədər məharətli və bacarıqlıdırlar ki, gəlini tanılmayacaq dərəcədə bəzəyərlər. Belə deyək, makiyajsız gəlin şirin və gözəl, makiyajla isə bir o qədər möhtəşəm olur.
Təyin olunmuş saatda gəlin yavaş-yavaş musiqi sədaları altında zalda görünür. Dostları və qohumları onu qarşılayır, onu öpməyə və pul tökməyə başlayırlar. Yeri gəlmişkən, yerə o qədər pul səpilir ki, demək olar ki, həmişə bu pulu daim yığan xüsusi qadınlar dəvət olunur. Sizcə də onların işi əla deyilmi..?
Gəlin xüsusi divan olan kürsüdə əyləşir. Gəlin heç nə yemir, onun vəzifəsi sadəcə təbrikləri qəbul etmək və gülümsəməkdir. Maksimum bir dəfə bir stəkan su təqdim edilər
Qətər toylarında tamada olmur. Amma pərdə arxasında musiqiyə nəzarət edən, gəlinin və ya bəyin çıxışını elan edən bir şəxs (çox vaxt kişi) olur. Zalda yalnız qadın müğənnilər oxuya bilər. Kişi müğənnilər zaldan kənarda oxuyurlar, lakin onları videokamera lentə alır və video zaldakı böyük ekranlarda yayımlanır.
Dinə və rəvayətə görə müsəlmanlar eyni anda 4-ə qədər arvadı ola bilər. Lakin onlar bu hüquqdan imtina edə bilərlər. Həqiqət isə bundan ibarətdir ki, əgər bir kişi 4 arvad almaq arzusundadırsa, bu zaman o hər birini eyni dərəcədə əzizləməli və məsuliyyətini daşımalıdır. Əks halda, dövlət qarşısında cavab verməli olacaq.
Qeyd etdiyim kimi, toyda əylənmək yalnız qadınlara aiddir, kişilər isə digər zalda əyləşərlər.
Qətər toylarında gəncləri əksər hallarda valideynləri tanış edərlər. Qətər üçün bu xarakterikdir. Toyda qohumlar, dostlar, tanışlar iştirak edər. Ən gözəl məqam isə heç kəs toya hədiyyəsiz gəlməz. Toyda ən gözəl hədiyyə isə diqqətdir. Bilirsiz ki, əgər siz Qətər toyuna dəvət alıb, amma iştirak etməmisizsə, onalr sizlə bir ömür küsülü qalarlar. Ancaq dəvət olunmasaz belə, gəlin. Qətər toyunda çağırılmamış qonaq deyə bir şey yoxdur. Buna görə də əyləncədən xəbər tutan kasıbdan tutmuş varlısına qədər- hər kəs toyda iştirak edə bilər. Və heç kəsə ayrılseçkiliklə yanaşıla bilməz. Çünki islam dininə görə “qonaq Allahın qonağıdır”. Bundan savayı toyda bişirilən nemətlər də israf olunmaz, çünki artıq qalan yeməklər qablaşdırılıb yetim-yesirə, ehtiyacı olanlara paylanılır.
Sizə daha maraqlı bir məqamı da bildirmək istərdim ki, qətər toylarına əmirləri də dəvət edirlər. Onlarsa ya gələr, ya da pul hesabı göndərərlər. Miqdar isə hardasa 30 min dollar civarında olur.
Adi hal olaraq, bütün toy xərcləri bəy tərəfindən ödənilir. Bundan əlavə, nişanlısına qızıl da verir. Qızıl nə qədər böyük olsa, bir o qədər yaxşıdır. Qeyd etdiyim kimi Qətər toyları bir neçə saat davam edir, bu da ondan irəli gəlir ki, spirtli içki qəbul edilmir. Bəlkə də digər səbəb kişilərin toyunda xanımların iştirak etməməsidir.
Təxminən saat 11 radələrində bəyin və onun kişi qohumlarının gəlişi elan edilir. Bəyin anası və bacılarından başqa bütün qadınlar qara çadraya bürünürlər. Bəziləri hətta üzlərini örtməyə çalışırlar. Toyun sonunda isə bəy və gəlinlə şəkil çəıkdirmək üçün hər kəs sıraya düzülür. Şəkil çəkdirdikdən sonra isə hər kəs evinə dağılışar.
Rəna Mürşüd
