Qədim insanların ilk DNT profilləri aşkarlanıb

Maraqlı 09:33 04.04.2025

7 min əvvəl Şimali Afrikada yaşamış iki qadının DNT analizi elm adamlarını Böyük Səhranın tarixinə yenidən nəzər salmağa vadar edir.

  “EDnews” xəbər verir ki , tədqiqat Afrika Rütubət Dövründə (14500–5000 il əvvəl) mövcud olmuş insan populyasiyalarının genetik təcridini ortaya qoyur.

Şimali Afrikanın paleogenetikası hələ də az tədqiq edilmiş sahədir. Bunun əsas səbəblərindən biri bölgənin isti iqlimi və güclü ultrabənövşəyi şüaların DNT qalıqlarını sürətlə məhv etməsidir. Lakin Liviyanın cənub-qərbində yerləşən Takarkori qaya sığınacağında aparılan qazıntılar bu çətinliklərin qismən də olsa öhdəsindən gəlməyə imkan verib. 2003–2007-ci illər arasında Takarkoridə 8900–4800 il əvvələ aid 15 insan qalığı aşkarlanıb. Bunlardan ikisi – təxminən 7 min il əvvəl yaşamış və təbii şəkildə mumiyalanmış iki qadına aid qalıqlar – genetik analiz üçün seçilib.

Tədqiqatçılar qadınların DNT-sini ardıcıllıqla sıralayaraq onu müasir Afrika, Cənubi Avropa və Yaxın Şərq populyasiyalarından olan 800 nəfərin və 117 qədim genomun genetik məlumatları ilə müqayisə ediblər. Nəticələr göstərir ki, Takarkori qadınları Yaxın Şərq mənşəli insanlarla yalnız zəif genetik əlaqəyə malikdirlər. Bu da onların maldarlıq kimi iqtisadi fəaliyyətləri Yaxın Şərqdən gələn miqrantlar vasitəsilə deyil, müstəqil şəkildə mənimsədiklərini göstərir.

Daha maraqlısı odur ki, bu qadınların genetik izi nə Şərqə, nə Qərbə, nə də Cənuba yayılıb. Tədqiqatçılar üçün bu, böyük bir müəmma olaraq qalır. Leypsiqdəki Maks Plank Təkamül Antropologiya İnstitutunun arxeoloqu Nada Salemin sözlərinə görə, həmin nəticələr göstərir ki, bu qədim əhali uzun müddət genetik olaraq təcrid olunmuş şəkildə yaşayıb.

Araşdırma Şimali Afrikanın qədim insan populyasiyalarına dair biliklərimizi genişləndirməklə yanaşı, Böyük Səhrada insan məskunlaşmasının necə inkişaf etdiyini anlamağa kömək edir. Qədim genomların nadir tapıldığı bu bölgədə aparılan tədqiqatlar gələcəkdə daha genişmiqyaslı araşdırmalara yol aça bilər. Tədqiqat Şimali Afrikanın genetik tarixini anlamaq üçün yeni perspektivlər təqdim edərək bu ərazidə qədim insan qruplarının necə formalaşdığı və dəyişdiyi barədə mühüm məlumatlar verir.

Fatimə Mərdanlı // EDnews         

“Xatirələr işığında Heydər Əliyev” -in təqdimatı keçirildi

Xəbər xətti

Deputat: Azərbaycan güclü dövlət kimi önəmli beynəlxalq platformalara dəvət alır
13:19 17.05.2025
İlham Əliyev: Səhiyyədə əldə edilən uğurlar həyata keçirdiyimiz islahatların bəhrəsidir
13:12 17.05.2025
Heydər Əliyev Mərkəzində braziliyalı rəssam Luiz de Souzanın sərgisi açılıb
13:08 17.05.2025
İlham Əliyev “Avropa Siyasi Birliyi” 6-cı Zirvə açılışında iştirak edib
13:03 17.05.2025
İlham Əliyev: Tokayev Qazaxıstanın beynəlxalq arenadakı yerini möhkəmləndirib
12:59 17.05.2025
Kreml Putinlə Zelenski arasında görüşün mümkünlüyünə aydınlıq gətirib
12:19 17.05.2025
İlham Əliyev “Bakı Ürək Günləri” IX Beynəlxalq Konqresinin iştirakçılarına müraciət ünvanlayıb
12:16 17.05.2025
Bakıda klassik avtomobillərin sərgisi keçirilir
12:14 17.05.2025
Özbəkistan Prezidenti Macarıstan və Sloveniyaya səfərlər edəcək
11:25 17.05.2025
Cənubi Koreyanın sabiq prezidenti seçkilər ərəfəsində partiyadan çıxıb
10:12 17.05.2025
Avropa Şurasının baş katibi Bakı və İrəvanla sülh sazişinin imzalanması məsələsini müzakirə etməyi planlaşdırır
13:30 16.05.2025
Ukrayna etibarsız silah təchizatçılarına görə yüzmilyonlarla dollar itirib
13:25 16.05.2025
Pentaqon "Qızıl qübbə" müdafiə sistemi planını tamamladı
13:09 16.05.2025
Türkiyə Prezidenti Albaniyaya yola düşüb
12:48 16.05.2025
Sabah 27 dərəcə isti olacaq
12:27 16.05.2025
ABŞ Dövlət katibi İstanbula gedib
12:20 16.05.2025
Türkiyə-ABŞ-Ukrayna üçtərəfli görüşü başlayıb
12:13 16.05.2025
Postmodernizm Ədəbiyyatı Necə Dəyişdi?
11:57 16.05.2025
İlham Əliyevin Tiranada Avropa İttifaqı Şurası və Avropa Komissiyasının prezidentləri ilə görüşü olub
11:54 16.05.2025
Azərbaycan Ordusu silah və texnika yaz-yay mövsümü istismarı rejiminə keçib
11:54 16.05.2025
İspaniya Türkiyənin “Hürjet” təlim-məşq təyyarəsini satın alır
11:45 16.05.2025
“Xəzər” jurnalının yeni nömrəsi çap olunub
11:45 16.05.2025
Milli Qəhrəman İqor Kşnyakinin qızlarının oxuduğu “Səma qəhrəmanları” mahnısına klip çəkilib
11:39 16.05.2025
Rusiyada şam zavodunda partlayış baş verib, dağıntılar altında qalanlar var
11:32 16.05.2025
Bakıda yeni ticarət mərkəzinin tikintisinə icazə verilib
11:30 16.05.2025
ADY-nin elektron xidmətlər portalı “digital.login”ə inteqrasiya edilib
11:25 16.05.2025
Fransa İranı məhkəməyə verəcək
10:39 16.05.2025
Xankəndidə ilk dəfə 21 abituriyent üçün qəbul imtahanı keçiriləcək
10:39 16.05.2025
Bəzi dağ çaylarından sel keçəcək
10:37 16.05.2025
Azərbaycan gəncləri Türkiyədə bayram tədbirlərində iştirak edəcəklər
10:33 16.05.2025
Tuğra xanımın şərəfinə inşa olunan Xan sarayı
10:26 16.05.2025
Gənclər Kitabxanasında Əbdülrrəhim bəy Haqverdiyevin xatirəsi anılıb
10:26 16.05.2025
Azərbaycan və Belarus Müdafiə nazirliklərinin nümayəndələri arasında görüş keçirilib
10:21 16.05.2025
Lamiyə Vəliyeva beynəlxalq turnirdə bürünc medal qazanıb
10:19 16.05.2025
Ukrayna ordusuna məxsus F-16 qırıcısı ilə əlaqə kəsilib
10:11 16.05.2025
İtaliya səfiri Eldar Əzizovla Neapolla qardaşlaşma əlaqələrinin gücləndirilməsini müzakirə edib
10:02 16.05.2025
Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda yaşıl və səmərəli texnologiyaların tətbiqi müzakirə olunub
09:32 16.05.2025
Bu gün Əfv Komissiyasının 2025-ci il üçün sonuncu iclası keçiriləcək
09:21 16.05.2025
Bu gün hava küləkli olacaq
09:12 16.05.2025
Azərbaycanda ilk dəfə fortepiano ixtisası üzrə milli dərslik hazırlanır
09:12 16.05.2025
Hamısı