Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan ötən həftə Tiflisdə “İpək yolu” forumunda “Sülh kəsişməsi” layihəsini təqdim edib. Paşinyan bildirib ki, bu layihənin əsas məqamı Ermənistan, Türkiyə, Azərbaycan və İran İslam Respublikası arasında avtomobil yollarının, dəmir yollarının, boru kəmərlərinin, kabellərin, elektrik xətlərinin təmiri, tikintisi və istismarı vasitəsilə kommunikasiyaların inkişafıdır. Görünür Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizindən ayrı qalan Ermənistan özü üçün fürsət axtarır Hələ sülh sazişinin imzalanmadığı bir şəraitdə və Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı öhdəlikdən qaçan Ermənistan bunu hansı şəkildə keçirməyi planlaşdırır?
Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzinin sədri və politoloq Fərid Şəfiyev Ednews – a açıqlamasında bildirib ki, bu Ermənistanın bir piyar addımıdır.
“Göstəməyə çalışırlar ki, Ermənistan əməkdaşlığa açıqdır. Vacib məsələ ondadır ki, bütün bu layihələri həyata keçirtmək olar, lakin sülh sazişi imzalandığı təqdirdə. Ələxsus Azərbaycan illərdir Zəngəzur dəhlizinin açılması naminə çalışırdı. Lakin Ermənistanın ona olan öhdəliyini yerinə yetirməməsi nəticəsində, Hikmət Hacıyev də bəyan edərək, Azərbaycan üçün bu dəhlizin artıq cəlbedici olmadığını vurğuladı və İranla avtomobil yolunun açılmasına yatırım ediləcəyini açıqladı. Ermənistan da belə vəziyyətdə necə ki, 90 – cı illərdə enerji layihələrindən təcrid olunmuşdularsa, nəqliyyat dəhlizlərindən də bu cür təcrid olunacaqlarını anladılar. Bu “sülh kəsişməsi” layihəsi də qeyd etdiyim kimi özünün əməkdaşlığa, əmin – amanlığa töhfə verdiyini nümayiş etdirmək üçündür. Artıq bu layihənin nə qədər mümkün olacağını isə gələcək zaman bizə göstərəcək.
Politoloq Ramiyə Məmmədova isə Şəfiyevin fikirlərinə əlavə olaraq düşünür ki, Ermənistan əgər bu layihəni həyata keçirmək istəyirsə, region ölkələrinin tələblərinə əməl etməli və destruktiv mövqedən tamamilə çəkilməldir:
“Layihənin əsas məqsədi Ermənistan, Türkiyə, İran və Gürcüstan dövlətləri arasında kommunikasiya xətlərinin bərpası vasitəsilə Ermənistanın da bu layihələrdə iştirakının təmin edilməsi üzərinədir. Lakin bir neçə gün bundan əvvəl Azərbaycan tərəfi Ermənistanın bu məsələlərə uyğun gəlmədiyini, Zəngəzur layihəsini bir növ ləğv edərək, kommunikasiya xətlərinin İran üzərindən aparacağını bəyan etdi. Beləliklə də Ermənistan anladı ki, artıq vəziyyət dəyişir və bunun nəticəsi olaraq Ermənistan regiondan təcrid olunmuş olacaq. Regionda ən çox iqtisadi bağlılığı olan ölkənin də İran olduğunu nəzərə alsaq, Ermənistanın mövcud proseslərdən təcrid olunması onun inkişafının tamamilə qarşısını alacaq. Bununla da ola bildiyincə özü üçün fürsət axtarışında idi ki, mən də kommunikasiya və nəqliyyat dəhlizlərini təmin edə, təhlükəsizliyinə töhfə verə bilərəm. Lakin ələxsus Ermənistan başa düşməlidir ki, bütün bunlar ancaq sülh sazişi şəraitində, Azərbaycan və Türkiyə dövlətlərinin də nəzarəti altında baş verəcək. Çünki artıq istər “3+3” formatında keçirilən görüşlər çərçivəsində, istərsə də Tbilisi də keçirilən baş nazirlər görüşündə, artıq hədəf regiona kənar qüvvələri, müharibəni və ya münaqişənin yaranmasına şərait yaratmamaqdır. Ona görə regionda istənilən destruktiv addıma yol verilməməli və Ermənistan da bu nizamdan çıxmamalıdır”.
Əkbər Novruz
