Ednews Gürcüstanın keçmiş təhsil və elm naziri, Qafqaz Sülh İnstitutunun rəhbəri, politoloq Gia Nodia ilə müsahibəni təqdim edir:

- Gürcüstanın yeni təyin olunmuş Baş naziri İrakli Kobaxidze regiona nə vəd edir?

- Yeni təyin olunmuş baş nazirimiz cənab İrakli Kobaxidzenin gəlişi ilə bağlı Gürcüstanda heç kim siyasi kursda dəyişiklik gözləmir. Düşünürəm ki, bu, hakim komanda daxilində dəyişiklikdir və bu, İvanişvilinin daxilindəki real liderlərin “Gürcü Arzusu”nun bu və ya digər aparıcı fiqurlarına etibar etməsindən asılıdır. Beləliklə, o, buna əsasən qərar verdi. Amma bu, heç də o demək deyil ki, biz Kobaxidzedən onun sələfi İrakli Qaribaşvilidən gözlədiyimizdən daha fərqli bir şey gözləyirik.

- Uzun illərdən sonra Gürcüstan nəhayət ki, Aİ-yə namizəd ölkə statusunu əldə etdi. Bəs sizcə, Gürcüstanın bu təşkilata tamhüquqlu üzv olması üçün nə qədər vaxt lazımdır?

- Namizəd statusunun özü ölkə üçün, həm də hökuməti üçün mühüm nailiyyət idi. Ancaq hesab etmirəm ki, bu istiqamətdə, xüsusən də bu ilin oktyabrında keçiriləcək parlament seçkilərinə qədər hər hansı irəliləyiş olsun. “Gürcü Arzusu” partiyası hakimiyyətdə qalsa, hesab edirəm ki, Aİ-yə inteqrasiya yolunda sürətli irəliləyiş əldə etməyəcəyik. Halbuki, hökumətimiz Gürcüstanın 2030-cu ildə Avropa Birliyinə tamhüquqlu üzv olmasını planlaşdırdıqlarını deyir. Nəzəri cəhətdən bu, mümkündür, lakin bu, iki amildən asılıdır. Birincisi, Avropa Birliyində əhval-ruhiyyə necə olacaq? Hadisələr necə cərəyan edəcək? Ukrayna müharibəsi necə davam edəcək və necə bitəcək? Demək istədiyim odur ki, qərar Avropa İttifaqı tərəfindən verilməlidir, amma digər tərəfdən, bu, Gürcüstan hökumətinin iradəsindən, hökumətin Avropa Birliyinə daxil olmağı və lazımi islahatları aparmağı prioritet hesab etməsindən asılıdır. Düşünmürəm ki, “Gürcü Arzusu” hökumətində o siyasi iradə var, amma hadisələrin necə inkişaf edəcəyini görəcəyik.

- Gürcüstan və Ermənistan bu yaxınlarda strateji tərəfdaşlıq sazişi imzaladılar. Bu, sizcə region üçün hansı mənanı kəsb edir?

- Strateji tərəfdaşlıq məncə çox ümumi bir termindir. Bunu fərqli bir şəkildə də şərh etmək olar. Gürcüstanla Ermənistan arasında strateji tərəfdaşlıq haqqında müqavilənin imzalanması o deməkdir ki, Gürcüstan Ermənistanın xarici siyasətində xüsusi əhəmiyyətini tanıyır, hər halda Ermənistan bizim qonşumuzdur. Gürcüstan həmişə Ermənistanla yaxşı qonşuluq münasibətlərində maraqlı olub. İndi də buna strateji tərəfdaşlıq deyirlər. Amma mən düşünmürəm ki, bu yeni termin mahiyyətcə nəyisə dəyişdirir. Çünki Gürcüstanın həm Azərbaycanla, həm də Türkiyə ilə güclü əlaqələri var. İndi də Çinlə möhkəm əlaqələri gücləndirmək, eyni zamanda Ermənistanla münasibətlərin mühüm prioritet hesab edildiyini göstərmək istəyir.

- Ermənistan Rusiyanın “qanadı” altından çıxmağa cəsarət etmir, eyni zamanda KTMT-dən çıxmaqla bağlı bəyanatlarla Moskvanı şantaj etməkdən əl çəkmir. Moskva niyə hələ də buna müdaxilə etməkdən çəkinir?

- Hazırkı Ermənistan rəhbərliyi xarici siyasət oriyentasiyasını dəyişmək imkanlarını axtarır. Onun Rusiyadan hədsiz asılılığı, gördüyümüz kimi öz bəhrəsini vermədi. Ona görə də o, Qərblə daha yaxın olmaq istəyir və Gürcüstanın Avropa İttifaqına üzvlüyə namizəd statusunu önəmli hesab edir. Bu səbəbdən hansısa yolla Gürcüstanın Aİ ilə daha sıx əməkdaşlıq etməsi naminə körpü rolunu oynamağa çalışır. Lakin təbii ki, Rusiya ilə də münasibətlərini tam kəsə bilməz. Çünki Rusiya Ermənistanda dərin köklərə malikdir, Ermənistanda Rusiyanın hərbi bazası var və ondan asılılığını bir gecədə dəyişə bilməz. Yəni Ermənistan bu mənada çətin vəziyyətdədir. Bəs niyə Rusiya Ermənistanı daha sərt cəzalandırmır? Anlaşılan odur ki, Ukraynada məşğuldur. Lakin bu olduqca bilinən bir izahatdır. Paşinyanın siyasi prioritetlərinin dəyişməsinə baxmayaraq, o, eyni zamanda hesab edir ki, Ermənistan, Azərbaycan və Türkiyə ilə münasibətlərini normallaşdırmasa, o, çox şey edə bilməz. Daha sonra da Rusiya Ermənistan üzərində bir çox təsir rıçaqlarını itirəcək, amma yenə də mühüm iqtisadi və hərbi təsir rıçaqlarına malik olacaq. Ona görə də təbii ki, Ermənistan-Rusiya münasibətlərinin necə inkişaf edəcəyi maraqlıdır, lakin indiki məqamda Rusiya Ukrayna ilə məşğuldur və diqqətini Ermənistana yönəldə bilmir.

Söhbətləşdi: Əkbər Novruz