Berlində bazar günü keçirilən əyalət seçkilərində Merkelin təmsil etdiyi Xristian Demokrat Birlik Partiyası (CDU) məğlub oldu. Partiya 5 il əvvəl keçirilən seçkilərlə müqayisədə 5.2 faiz səs itirərək, 18.1 faiz səslə ikinci yeri tutdu. Seçkilərdə üstünlüyü Sosial Demokrat Partiyası (SDP) əldə etdi.
Almaniyada keçirilən seçkilərin nəticələrini Avropa Parlamentində Yaşıllar Partiyası (Die Grünen) və SDP-də keçmiş deputat Ozan Ceyhun “Eurasia Diary” üçün dəyərləndirib.
Almaniyada keçirilən seçkiləri ümumilikdə necə qiymətləndirirsiniz?
Berlində keçirilən seçkilərdə Merkelin uduzması onun federal seçkilərdə də məğlubiyyətə uğrayacağı anlamına gəlməməlidir. Çünki əyalətlərdə şərait daha fərqlidir, insanlar əyalətlərdə aparılan siyasətə istiqamətlənmiş səs verirlər. Merkelin əyalətlərdə səs itirməsi, xüsusilə “qaçqın böhranından qaynaqlanır” kimi fikir irəli sürmək heç də onun federal seçkilərdə səs itirəcəyi mənasında başa düşülməməlidir.
Burada əsas problem ondan ibarətdir ki, SDP və CDU-dan ayrılan ifrat sağçıların dəstəklədiyi Almaniya üçün Alternativ (AFD) partiyası Almaniyanın hər yerində cütrəqəmli səs toplayaraq federal parlamentə daxil olur.
AFD-nin parlamentə daxil olması hansı nəticələrə gətirib çıxara bilər?
Biz Türklər, yaxud Türkiyə baxımından AFD-nin parlamentə daxil olmasının heç bir problemi yoxdur. Almaniyanın Türkiyə və müsəlmanlara qarşı siyasətinin kəskin olduğu bir zamanda AFD-nin məclisdə olmasının daha pis nəticələr doğuracağı iddiasında olmaq kimi bir şansımız da yoxdur. Cem Özdemirin (Erməni “soyqırımı”nı Almaniya parlamentinə təklif edən türkəsilli alman millət vəkili-Red.) ermənilər məsələsində etdiklərini deməyə də ehtiyac yoxdur. AFD, SDP və ya bir başqasının bizim üçün heç bir fərqi yoxdur.
Ümumiyyətlə, qaçqınlarla bağlı siyasətdən əlavə, SDP-nin və Merkelin partiyasının uduzmasına səbəb olan başqa məsələlər varmı?
Xristian Demokratlarla (CDU) Sosial Demokratların (SDP) birgə yaratdığı Böyük Koalisiya hazırda mühacir böhranının əziyyətini çəkir. Haqlı olsun və ya olmasın, qaçqınlarla bağı bütün problemlər ştatlar tərəfindən federal siyasətə qarşı istiqamətləndirilib və əyalət nazirləri də burada əsas problem kimi Merkeli göstərirlər. Əslində, bu məsələlərdə Merkelə qarşı haqsızlıq edilir, amma siyasət belə tələb edir. Ona görə də, qaçqın problemində Merkel hədəf kimi göstərilir.
İqtisadi baxımdan dəyərləndirdikdə isə, alman xalqının Merkelə qarşı haqsızlıq etdiyini deyə bilərik. Son illərdə Aİ ölkələrinin iqtisadi problemlərlə üz-üzə qaldığı bir dövrdə , Merkel Almaniyanı iqtisadi baxımdan ayaqda tutmağı bacardı, Almaniyada iqtisadi böhran baş vermədi. Buna görə də, bu partiyaların səs itirməsinin iqtisadi səbəblə heç bir əlaqəsi yoxdur. Amma insanlar mühacir və qaçqınlarla bağlı siyasətə çox emosional şəkildə reaksiya verirlər və insani cəhətdən davranmaq istəmirlər.
Sosial Demokratların, Solçuların, Yaşıllar Partiyasının koalisiya yaradacağı haqda çox müzakirələr aparılır? Sizcə yeni koalisiya yaradılacaqmı?
Berlin əyalətində koalisiya formalaşdırmaq imkanı artıq yoxdur. Çünki SDP və CDU-nun topladığı səs ümumilikdə 41 faizdir və koalisiya üçün yetərli deyil. Sosial Demokratların yeganə bir variantı var, o da Yaşıllar və Sol Partiyasıyla birləşməkdir. Bu da müsəlmanlar, Türkiyə və Azərbaycan üçün heç də yaxşı olmayacaq. Bu, erməni iddialarının məclisdə qəbul edilməsini təmin edənlərin, PYD terror təşkilatını dəstəkləyənlərin Berlində hakimiyyətə gəlməsi deməkdir.
Yaxın vaxtlarda Avropa Birliyi ölkələrində seçkilər keçiriləcək. Sözügedən proseslərin digər Avropa dövlətlərində baş vermə ehtimalı varmı? Almaniyada baş verən bu dəyişiklik digər Avropa ölkələrində də yaşana bilərmi?
Aİ ölkələri, xüsusilə Fransa və Almaniya qaçqınlar mövzusunda Türkiyəylə düzgün şəkildə əməkdaşlıq etməsə, Suriyada qaçqınların yaşaya biləcəyi təhlükəsiz zona yarada bilməsə Aİ ölkələri eyni hal ilə qarşılaşacaq. Hollandiyada da may ayında keçirilən seçkilər uduzmağa namizəddir.
Mühacirlərlə bağlı problemin həlli Suriyadadır. Sülhün təmin olunması öhdəliyi var, amma bu müddət ərzində suriyalılar üçün təhlükəsiz sahə yaradılmalıdır. Türkiyə silahlı Qüvvələri hazırda bu işi uğurla həyata keçirir. Əgər əməkdaşlıq etmək tələb olunarsa, PYD-nin boşaltdığı bölgələrdə qaçqınlar üçün bufer zonalar yaradıla bilər.
Eurasia Diary, Mirəli Mirhəşimli
Tərcümə:Vüsalə Əlövsətqızı
