Bu gün Beynəlxalq Ana dili Günüdür. Dil ünsiyyət vasitəsi olmaqla yanaşı, hər bir xalqın maddi və mədəni irsini, tarixini və ədəbiyyatını qoruyub saxlayan və dünyaya çatdıran mühüm amildir.
Ana dilinin əhəmiyyəti ilə bağlı Ednews-a danışan filologiya elmləri doktoru professor Nizami Cəfərov bildirib ki, ölkəmiz müstəqillik əldə etdikdən sonra Azərbaycan dili sürətlə inkişaf edir. Artıq elə bir idarə yoxdur ki, orada azərbaycanca danışılmasın, sənədlər dövlət dilində çap edilməsin:
“Sovet dövründə “Azərbaycan ordusu” anlayışı yox idi, “Azərbaycan ordusunun dili” anlayışı da yox idi. Bu gün Azərbaycan ordusu azərbaycanca danışır. Ümumilli liderimiz Heydər Əliyev dövlət dilinin inkişafını hər zaman diqqət mərkəzində saxlayıb. Bu siyasəti günümüzdə cənab İlham Əliyev davam etdirir. Cəmiyyətimizin intellektual səviyyəsi yüksəkdir. Təhsil, mədəniyyət, mətbuat, nəşriyyatın inkişafı Azərbaycan dilinin də inkişafı deməkdir. Dilimiz bu gün beynəlxalq arenalarda səslənir. Bütün türk dünyasında Azərbaycan dili həmişə daha çox ədəbiyyat dili kimi inkişaf edib. UNESKO-nun hesabatlarına əsasən, dilimiz dünya dilləri arasında nüfuzuna görə 22-ci yerdədir. Bu göstərici bizə onu deməyə əsas verir ki, bu dil yaşayır və inkişaf edir”.
N.Cəfərov cənubdakı soydaşlarımızın ana dilindən istifadə hüquqlarının məhdudluğuna da toxunub:
“Bizim əsas problemimiz Cənubi Azərbaycandır. İran 30 milyondan çox azərbaycanlının vətənidir. Çox acınacaqlı haldır ki, qonşu ölkədə onlar üçün doğma dildə heç bir məktəb, universitet, qəzet, jurnal yoxdur. Vəziyyət o yerə çatıb ki, Azərbaycan ədəbi dili cənubda demək olar ki, məişət səviyyəsində işlədilir”.
Son günlər sosial şəbəkələrdə Türkiyə türkçəsinin ünsiyyət vasitəsi kimi işlədilməsi barədə səsləndirilən fikirlərə münasibət bildirən professor qeyd edib ki, türk dünyasında ortaq bir dilin qəbul edilməsi fikri yeni deyil, lakin bu, ana dilini əvəz edə bilməz:
“Türkiyə türkçəsi həqiqətən bu funksiyanı daşımağa yaxındır. Onun imkanları genişdir. Təhsil, mətbuat, siyasət dünyasında Türkiyə türkçəsi beynəlxalq nüfuza malikdir. Deyərdim ki, bu dil artıq türk dünyasında ortaq ünsiyyət vasitəsi kimi işlənməyə başlayıb. Amma və lakin Türkiyə türkçəsi nə Azərbaycan dilini, nə qazaxcanı, nə qırğız dilini əvəz edə bilər! Bu, ana dilinə münasibətdə vətənpərvərlik nümayiş etdirmək deyil, bu, dilin qanunauyğunluğudur. Dilin yaşaması, mövcudluğudur. Mümkün deyil ki, bir xalq öz dilini itirsin və ya onu digər yaxın dillə əvəz etsin. Hər dilin tarixi var. Türkiyə türkçəsi hər nə qədər bizim üçün doğma olsa da, onu öz ana dilimizi sıxışdırmaqla məcburən ünsiyyət vasitəsinə çevirə bilmərik, alınmaz. Sabah belə bir fikir ciddi şəkildə ortalığa atılsa, cəmiyyət buna kəskin etiraz edər. Dünyada heç bir dili başqası ilə əvəz etmək mümkün deyil. Bu insan təbiətinə, xarakterinə, hisslərinə ziddir. Dil xalqın özünü ifadə və müdafiə vasitəsidir. Hamılıqla Ana dilimizin inkişafı və qorunması istiqamətində səy göstərməliyik”.
Törə Zeynallı