Ötən günlərdə Xətai rayonunda hipermarketlərdən birində baş verən silahlı atışma məktəblərdə təhlükəsizlik məsələlərini gündəmə gətirib.
Bu cür hadisələrin qarşısını almaq üçün məktəblər yüksək səviyyədə qorunmalıdır. Söhbət insan faktorundan gedirsə, bütün təhlükəsizlik qaydalarına diqqətlə əməl olunmalıdır.
Bəs, hazırda məktəblərdə mühafizə necə təşkil olunur? Bu qoruma sistemləri təhlükəsizliyi qorumaq üçün yetərlidirmi?
Məsələ ilə Ednews-a danışan sosioloq Əhməd Qəşəmoğlu bildirib ki, insanların çox olduğu yerdə təhlükəsizlik daha da artırılmalıdır.
“Deyə bilmərik ki, bütün orta məktəblərinin qarşısında 1 və ya 2 polis dayansın. Bu düzgün olmaz. Lakin hər halda şübhəli insanaları tanımağın yollarını, təhlükə anı necə davranmaq lazımdırsa, məktəblilərə öyrətmək lazımdır. Çünki, belə hadisələr birdən olur. Uşaqlar panikaya düşür, bu zaman təhlükə daha çox artır. Mütləq belə hallar üçün məktəblərdə maarifləndici tədbirlər keçirmək lazımdır. Uşaqlarda böyük həyacan yaratmaq, psixoloji təzyiq etmək lazım deyil. Amma məktəb kollektivi, rəhbərliyi və sahə polisi bu işlərdə birlikdə işləməlidirlər. Dünya get-gedə çox qarışır. Bunun üçündə biz bir qədər çalışmalıyıq ki, təhlükəsizliklə bağlı ayıq-sayıqlığımızı artıraq. Hazırda bəzi məktəbdə qapıda orta yaşlı qadın qapıçı kimi işləyir. Təhlükəsizlik tədbirini artırmaq elə qapıda dayanan qapıçıdıan başlayır. Fiziki gücü daha yaxşı olan və hadisə zamanı necə davranmaq lazım olduğunu bilən mühafizə mütləq hər bir məktəbə lazımdır”.
Təhsil eksperti Kamran Əsədov isə ölkə ərazisində 4432 məktəb olduğunu diqqətə çatdırıb.
Onun sözlərinə görə, məktəb probelmləri içində ən ciddi problem orada olan mühafizə sistemidir:
“Düzdür, ölkəmizdə hüquq-mühafizə orqanları, DTX kriminal vəziyyəti tam nəzarətdə saxlayır. Bizim üçün ciddi təhlükə görsənmir. Son 15 ilə nəzər salsaq görərik ki, hüquq mühafizə orqanları hansı silahlı hadisə olarsa, onun qarşısını tez bir zamanda alıb. İnkişaf etmiş ölkələrdə məktəbdə silahlı atışmalar, terror çox tez-tez olur. Amma belə hal bütün ölkəllər üçün qaçılmazdır. Çox təəssüf ki, məktəb təhlükəsizliyi çox ciddi problemdir. Düzdür, ölkə ərazisində post-patrul xidməti nəzarəti güclüdür. Amma bütün hallarda məktəb təhlükəsizliyinə xüsusi diqqət ayırmaq lazımdır”.
K.Əsədov deyib ki, məktəblərin əksəriyyətində mühafizə işlərinə baxdıqda yaşlı qadınlar, yaşlı kişiləri görmək olur.
“Onlar isə ya valideynlərin məktəbə daxil olmasnın qarşısını alırlar ya da uşaqların dərsdən tez çıxmasına nəzarət edirlər. Amma hansısa hadisə zamanı onlar nəinki məktəbin təhlükəsizliyini təmin etməyə, heç özünü belə müdafiə etmək kimi bacarıqları yoxdur. Təxliyə işlərini bilmirlər. Çox yaxşı olar ki, xüsusi təlim keçmiş, fiziki gücü yaxşı olan şəxslər məktəblərin mühafizəsinə cəlb olunsun. Mütləq belə hadisələr üçün məktəblərdə təlimlər keçirmək lazımdır. Bayaq qeyd etdiyim kimi belə hadisələr qaçılmazdır. Bunun üçün bütün tədbirlər görülməlidir”.
Təhlükəsizlik üzrə ekspert Rəşad Rza məktəblərdə olan təhlükəsizlik sisteminin daha da gücləndirilməsinin vacib olduğunu vurğulayıb.
O, qeyd edib ki, insanların çox toplaşdığı, sıx olduğu yerlərdə qorunma artırılmalıdır.
“Bura təkcə canlı qüvvə aid deyil. Texnika ilə də təhlükəsizliyi təmin etmək olar. Ümumiyyətlə, mühafizəyə çox ciddi yanaşmaq lazımdır. Təhlükəsizlik ciddi şəkildə təmin olunsa, hadisələrdə ölüm sayı daha az olar. Məktəblərdə isə, əsasən, azyaşlılar olduğu üçün onlarda panika daha çox tez olur. Məktəb və bağçalarda mühafizə sistemi daha güclü olmaldıır ki, kiçik və ya böyük hadisə olarkən tez qarşısı alınsın. Məktəblərdə mühafizəyə ciddi nəzarət başlamalıdır. Biz hələ təhlükəsizlik işlərində gecikmişik”.
Məsələ ilə bağlı Elm və Təhsil Nazirliyinə göndərdiyimiz sorğunun cavabını gözləyirik.
Məsələni diqqətdə saxlayacağıq.
Aysel Şahmar
