“Tarixə ekskursiya edəndə baxıb görürsən ki, millətimizin başına nə qədər faciələr gəlib. Qaradağlı, Gümrü facilərini yada salaq. Gümrü də 3 min insana pusqu qurub yerlə yeksən ediblər, İrəvan xanlığı ətrafında təxminən 200-dən çox kəndə divan tutulub. Zəngəzur insanlarına nə qədər iztirablar verilib”.
Bu sözləri Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondunun prezidenti Umud Mirzəyev ermənilərin bolşeviklərlə birgə azərbaycanlılara qarşı həyata keçirdiyi 31 mart soyqırım barədə Ednews-a danışarkən bildirib.
O, həmçinin 118 il bundan öncə Ağdərə rayonunun Umudlu kəndində ermənilərin törətdiyi soyqırımı da xatırladıb.
“Umudlu faciəsi əsrin ilk soyqırımı idi. 1905-ci ildə törədilən bu qırğında Ermənilərin Azərbaycana qarşı apardıqları növbəti torpaq iddiaları zamanı Qarabağın bir neçə kəndi tamamilə dağıdıldı, 350 nəfər kənd sakini vəhşicəsinə qətlə yetirildi. Onlardan 160 nəfəri qapalı yerə yığaraq od vurub yandırıblar. Hesab edirəm ki, Umudlu faciəsi haqda biz tez-tez danışmalıyıq”.
O, qeyd edib ki, xalqımıza qarşı törədilən soyqırımların hər biri insanlıq adına ləkə olmaqla bəşəri faciədir.
“1918-20-ci illərdə Demokratik Respublikanın formalaşdırdığı istintaq komissiyası tərəfindən çox qiymətli arxiv sənədlər, araşdırmalar var. Yeri gəlmişkən deyim ki, bu sənədlər, araşdırmalar komissiyanın əcnəbi üzvləri tərəfindən həyata keçirilib. O komissiyada olan insanların böyük əksəriyyəti azərbaycanlılar deyillər. O mənada hesab edirəm ki, Azərbaycan xalqı başına gələn hadisələri göz önündən keçirərək tarixə ekskursiya etməlidir. Yaşadıqlarımızı yaddan çıxartmamamlı və soyqırımları insanlarımıza təbliğ etməliyik. Düşmənlərimiz Azərbaycana qarşı hər cür əks təbliğat aparmaqdadırlar. Biz susduqca, dünya insanı da çevrəmizdə bizimlə bağlı yalan satanların dediklərinə həqiqət kimi inanırlar. Ona görə də biz bu barədə daha çox danışmalıyıq. Daha çox materialları müxtəlif dillərə tərcümə etməli, yaylımasına dəstək göstərməli, öz haqqımızı, başımıza gələnləri təqdim etməliyik. Çünki məkanlar yerindədir, doğulduğumuz, soydaşlarımızın boya-başa çatdığı kəndlər böyük əksəriyyəti viran olaraq qalır”.
U.Mirzəyev dünya azərbaycanlılarının yaşadığı soyqırım və köç hadisələrini dünyaya çatdırmaq yönündə fəaliyyətlərindən də söz açıb:
“Çox müsbət haldır ki, Qərbi Azərbaycan icması yarandıqdan sonra dərhal beynəxalq camiə ilə təmasa keçməyə başladı. Mən bunu yüksək təqdir edirəm. Müraciətlər də cavabsız qalmadı. Beynəlxalq təşkilatların çoxu artıq reaksiya verib. BMT-nin müxtəlif qurumlarında Qərbi Azərbaycan icmasının təqdim etdiyi sənədlər, müraciətlər nəzərdən keçirilir. Hesab edirəm ki, bu platformadan maksimum istifadə etməliyik. Qərbi Azərbaycanın strategiyası, taktikası bu mənada çox uğurludur. Biz də vətəndaş cəmiyyəti olaraq bu problemlərin, fəaliyyətlərin yürüdülməsində mümkün dəstəyimizi əsirgəməyəcəyik”.
Fond rəhbəri sonda BAMF-ın yeni layihələrindən danışıb:
“Amerikanın Nyu-York şəhərində Holokost Memorial Muzeyi var. Bu muzey dünyanın ən böyük virtual, eyni zamanda soyqırım muzeylərindən biridir. Bu muzeyin son illər çox böyük sayda ziyarətçiləri olur. Muzeyin qurucuları, rəhbəriyi ilə son dövlər bizim sıx təmaslarımız var. Azərbaycan departasiyası ilə bağlı, Azərbaycan soyqrımı ilə bağlı virtual layihə icra etməyi düşünürük. Qərbi Azərbaycan icması ilə eləcə də Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyi ilə əməkdaşlıq planlaşdırırıq. Həm BMT, həm də digər beynəlxalq təşkilatlarla bu səpkidə əməkdaşlıqlarımızı gücləndirməliyik”.
Oğuz
