“Fransanın dənizaşırı ərazilərində yaşayan xalqların üzləşdiyi unikal şərait barədə dünya ictimaiyyəti məlumatlandırılmalıdır”

Cəmiyyət 14:01 24.01.2025

Milli Məclisin deputatı Pərvanə Vəliyeva Bakı Təşəbbüs Qrupunun təşkilatçılığı ilə Fransanın müstəmləkəçiliyi altında olan Reyunyon adasına həsr olunmuş "Reyunyonun müstəqilliyi: Fransanın müstəmləkə mirasına və suverenlik yoluna baxış" mövzusunda beynəlxalq konfransda çıxış edib. 

"EDnyus" xəbər verir ki, millət vəkili çıxışında  ada xalqının Fransanın müsəmləkəçiliyi altnda üzləşdiyi iqtisadi və sosial prblemlərdən və bu problemlərin beynəlxalq arenada səsləndirilməyin vacibliyindən danışıb.O bildirib ki, dünya ictimaiyyətinin diqqəti çətinliklərlə üzləşən Reyuniyon adasının haqlı narazılıqlarına və müstəqillik müqavimətinə çəkilməlidir. Fransanın dənizaşırı ərazilərindəki vəziyyəti müzakirə edərkən, bu regionların kolonial mirası, iqtisadi asılılıq və sosial bərabərsizliklər baxımından üzləşdikləri unikal şərait barədə məlumatlanmaq vacibdir.

Reyuniyon adasının kolonial tarixi, Afrika və Malgaş mənşəli qulların istismarı ilə sıx bağlıdır. Onlar şəkər və kofe plantasiyalarında işləmək üçün adaya gətirilmişdilər. 1848-ci ildə quldarlığın ləğvindən sonra, fransızlar Hindistandan müqaviləli işçi qüvvəsi gətirdilər və bununla istismar dövrü davam etdi. Bu kolonial istismar, sosial və iqtisadi bərabərsizliklərin nəsillər boyu davam etməsinin təməlini qoydu. Ada 1946-cı ildə Fransanın dənizaşırı ərazisi statusu alsa da, bərabərsizliklər aradan qalxmadı, əksinə, daha da dərinləşdi.

20-ci əsrin ortalarında müstəqillik qazanan Əlcəzair, Konqo və Madaqaskar kimi Afrika ölkələrində olduğu kimi, Reyuniyonun koloniyadan dənizaşırı əraziyə çevrilməsi də vəd edilən bərabərliyi gətirmədi.

Fransız hakimiyyəti dövründə Reyuniyonun iqtisadi inkişafı qəsdən məhdudlaşdırılmışdı ki, ada xammal və ucuz işçi qüvvəsi tədarükçüsü rolunu saxlasın. Fransız hakimiyyətinin tətbiq etdiyi siyasət adanın kənd təsərrüfatı istehsalını və sənaye potensialını məhdudlaşdıraraq, Reyuniyon əhalisini idxal olunan mallardan asılı vəziyyətə saldı və əhalinin əsas mallara görə yüksək xərclərlə üzləşməsinə səbəb oldu. Bu vəziyyət Fransanın digər keçmiş koloniyalarında müşahidə olunan iqtisadi manipulyasiyanı əks etdirir; resurslar çıxarılıb daşınır və yerli iqtisadiyyatlar Fransanın maraqlarına uyğun şəkildə formalaşdırılırdı, nəticədə əhali yoxsul və həssas vəziyyətdə qalırdı.

Reyuniyonda Fransanın kolonial idarəetməsi təkcə istismarçı deyildi, həm də yerli əhalinin ləyaqətinə və milli kimliyinə sistematik şəkildə məhəl qoyulmaması ilə xarakterizə olunurdu. Fransız hakimiyyəti yerli mədəniyyət və ənənələri sistematli şəkildə sıxışdırır, fransız dilini və təhsil sistemini tətbiq edir, yerli dil olan Kreol dilindən istifadəyə mane olur. 

Adanın əhalisinin əksəriyyəti hələ də yüksək işsizlik səviyyəsi, yoxsulluq və imkan çatışmazlığı ilə mübarizə aparır. Faktiki olaraq adada gənclərin 60%-i işsizdir. Bu, sadəcə iqtisadi məsələ deyil, kökləri adanın kolonial keçmişinə gedib çıxan dərin sosial problemdir.

Lakin bütün bu çətinliklərə baxmayaraq, Reyuniyon əhalisi müqavimət göstərməyə davam edir. Maloya musiqisinin UNESCO-nun Dünya İrs Siyahısına daxil edilməsinə çalışan hərəkatlar və qeyri-hokumət təşkilatlarının yorulmaz fəaliyyəti Reyuniyonun mədəni kimliyinin qorunması və yenidən canlandırılmasına xidmət edirlər. Reyuniyon xalqı tarixlərini geri qaytarır və kolonializmin davam edən təsirlərinə qarşı mübarizə aparır.

Reyuniyon hekayəsi müqavimət hekayəsidir. Reyuniyon xalqı mərhəmət deyil, ləyaqət tələb edir. Onlar müstəqillik, bərabərlik tələb edir, öz müqəddəratını təyinetmə və öz gələcəyini müəyyən edəcək bir cəmiyyətdə yaşamaq uğrunda mübarizə aparırlar.

Xankəndi şəhərində İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının 17-ci Zirvə görüşü keçirilir

Xəbər xətti

Kəlbəcərdə hərbçilər qəzaya düşdülər
09:50 08.07.2025
Çir ordusu beşinci nəsil qırıcı təyyarədən istifadə edəcək
09:45 08.07.2025
Bakı-Sumqayıt qatarlarında hərəkət qrafiki dəyişir
09:30 08.07.2025
Rusiya hökuməti meşələrin bərpası üçün Baykal gölü yaxınlığında ağacların kəsilməsinə icazə verib
09:16 08.07.2025
ABŞ-İran danışıqları gələn həftə baş tutacaq
08:46 08.07.2025
Stradivari skripkasının 80 illik heyrətamiz səyahəti
08:19 08.07.2025
"Google Maps"da sualtı "nəhəng kəllə sümüyü" aşkarlandı
07:52 08.07.2025
Yaxın günlərdə səmada nadir astronomik hadisə müşahidə olunacaq
07:27 08.07.2025
Texasda daşqınlar nəticəsində ölənlərin sayı 104 nəfərə çatıb
06:57 08.07.2025
Fırtına və daşqınlar Polşanı viran qoydu
06:26 08.07.2025
“TikTok” satılmayacaq
05:52 08.07.2025
Qətərdə “Starlink” istifadəyə verilib
05:22 08.07.2025
"Təbii qazın real alternativi yoxdur"
04:59 08.07.2025
ABŞ Cənubi Koreya və Yponiya mallarına yeni tarif tətbiq edəcək
04:29 08.07.2025
Norveç Rusiyanın iki şirkətinə sanksiyalar tətbiq edəcək
03:55 08.07.2025
"Qalatasaray" Osimhenlə razılaşdı
03:25 08.07.2025
İsrail İrana qarşı yeni hücuma hazırlaşır
02:55 08.07.2025
Rusiyada vətəndaşlığı olmayanlar da orduya aparılacaq
02:25 08.07.2025
Çinli gəncin qarnından diri ilanbalığı çıxarıldı
01:55 08.07.2025
İsrailin zərbələri nəticəsində İranda öldürülənlərin sayı 1 060 nəfərə çatıb
01:25 08.07.2025
Netanyahu Trampın Nobel sülh mükafatına namizədliyini açıqlayıb
00:54 08.07.2025
ABŞ İranla razılaşmaya ümid edir
00:24 08.07.2025
5 ay əvvəl intihara cəhd edən şair vəfat etdi
23:58 07.07.2025
DTX və DSX birgə əməliyyat keçirdi
23:28 07.07.2025
Husilər Qırmızı dənizdə gəmi batırdılar
22:53 07.07.2025
Tramp bir neçə ölkəyə qarşı gömrük rüsumları tətbiq etdi
22:22 07.07.2025
Fransada deputat intihar edib
21:45 07.07.2025
Abşeronda yaşayış binasında partlayış baş verib
21:42 07.07.2025
Fransa Epars adalarını niyə qaytarmır? -Analitik Baxış
21:16 07.07.2025
Husilər İsrailin strateji obyektlərinə hipersəs raketlərlə hücum ediblər
20:53 07.07.2025
"Netanyahu sizi buna inandırmağa çalışır"
20:27 07.07.2025
Niyə kökəlirik?
19:54 07.07.2025
Tokayev Xankəndi Zirvəsinə niyə gəlmədi?
19:29 07.07.2025
Ötən il 200-dən çox şəxs vərəmdən ölüb
19:03 07.07.2025
"Nüvə proqramı üzrə danışıqlar aparmağa hazırıq"
18:36 07.07.2025
Makron daxili problemləri yeni seçki ilə həll etmək istəyir
18:23 07.07.2025
"Rusiya azı 2027-ci ilə qədər hücum qabiliyyətini qorumağa qadirdir"
18:08 07.07.2025
Şimali Makedoniyadan dəvə idxalına məhdudiyyət qoyulub
17:53 07.07.2025
Fransada kütləvi arı hücumu baş verib - 24 nəfər yaralanıb
17:38 07.07.2025
Növbəti ildə Qarabağ Universitetində açılacaq fakültələr məlum oldu
17:23 07.07.2025
Hamısı