“Fransanın dənizaşırı ərazilərində yaşayan xalqların üzləşdiyi unikal şərait barədə dünya ictimaiyyəti məlumatlandırılmalıdır”

Cəmiyyət 14:01 24.01.2025

Milli Məclisin deputatı Pərvanə Vəliyeva Bakı Təşəbbüs Qrupunun təşkilatçılığı ilə Fransanın müstəmləkəçiliyi altında olan Reyunyon adasına həsr olunmuş "Reyunyonun müstəqilliyi: Fransanın müstəmləkə mirasına və suverenlik yoluna baxış" mövzusunda beynəlxalq konfransda çıxış edib. 

"EDnyus" xəbər verir ki, millət vəkili çıxışında  ada xalqının Fransanın müsəmləkəçiliyi altnda üzləşdiyi iqtisadi və sosial prblemlərdən və bu problemlərin beynəlxalq arenada səsləndirilməyin vacibliyindən danışıb.O bildirib ki, dünya ictimaiyyətinin diqqəti çətinliklərlə üzləşən Reyuniyon adasının haqlı narazılıqlarına və müstəqillik müqavimətinə çəkilməlidir. Fransanın dənizaşırı ərazilərindəki vəziyyəti müzakirə edərkən, bu regionların kolonial mirası, iqtisadi asılılıq və sosial bərabərsizliklər baxımından üzləşdikləri unikal şərait barədə məlumatlanmaq vacibdir.

Reyuniyon adasının kolonial tarixi, Afrika və Malgaş mənşəli qulların istismarı ilə sıx bağlıdır. Onlar şəkər və kofe plantasiyalarında işləmək üçün adaya gətirilmişdilər. 1848-ci ildə quldarlığın ləğvindən sonra, fransızlar Hindistandan müqaviləli işçi qüvvəsi gətirdilər və bununla istismar dövrü davam etdi. Bu kolonial istismar, sosial və iqtisadi bərabərsizliklərin nəsillər boyu davam etməsinin təməlini qoydu. Ada 1946-cı ildə Fransanın dənizaşırı ərazisi statusu alsa da, bərabərsizliklər aradan qalxmadı, əksinə, daha da dərinləşdi.

20-ci əsrin ortalarında müstəqillik qazanan Əlcəzair, Konqo və Madaqaskar kimi Afrika ölkələrində olduğu kimi, Reyuniyonun koloniyadan dənizaşırı əraziyə çevrilməsi də vəd edilən bərabərliyi gətirmədi.

Fransız hakimiyyəti dövründə Reyuniyonun iqtisadi inkişafı qəsdən məhdudlaşdırılmışdı ki, ada xammal və ucuz işçi qüvvəsi tədarükçüsü rolunu saxlasın. Fransız hakimiyyətinin tətbiq etdiyi siyasət adanın kənd təsərrüfatı istehsalını və sənaye potensialını məhdudlaşdıraraq, Reyuniyon əhalisini idxal olunan mallardan asılı vəziyyətə saldı və əhalinin əsas mallara görə yüksək xərclərlə üzləşməsinə səbəb oldu. Bu vəziyyət Fransanın digər keçmiş koloniyalarında müşahidə olunan iqtisadi manipulyasiyanı əks etdirir; resurslar çıxarılıb daşınır və yerli iqtisadiyyatlar Fransanın maraqlarına uyğun şəkildə formalaşdırılırdı, nəticədə əhali yoxsul və həssas vəziyyətdə qalırdı.

Reyuniyonda Fransanın kolonial idarəetməsi təkcə istismarçı deyildi, həm də yerli əhalinin ləyaqətinə və milli kimliyinə sistematik şəkildə məhəl qoyulmaması ilə xarakterizə olunurdu. Fransız hakimiyyəti yerli mədəniyyət və ənənələri sistematli şəkildə sıxışdırır, fransız dilini və təhsil sistemini tətbiq edir, yerli dil olan Kreol dilindən istifadəyə mane olur. 

Adanın əhalisinin əksəriyyəti hələ də yüksək işsizlik səviyyəsi, yoxsulluq və imkan çatışmazlığı ilə mübarizə aparır. Faktiki olaraq adada gənclərin 60%-i işsizdir. Bu, sadəcə iqtisadi məsələ deyil, kökləri adanın kolonial keçmişinə gedib çıxan dərin sosial problemdir.

Lakin bütün bu çətinliklərə baxmayaraq, Reyuniyon əhalisi müqavimət göstərməyə davam edir. Maloya musiqisinin UNESCO-nun Dünya İrs Siyahısına daxil edilməsinə çalışan hərəkatlar və qeyri-hokumət təşkilatlarının yorulmaz fəaliyyəti Reyuniyonun mədəni kimliyinin qorunması və yenidən canlandırılmasına xidmət edirlər. Reyuniyon xalqı tarixlərini geri qaytarır və kolonializmin davam edən təsirlərinə qarşı mübarizə aparır.

Reyuniyon hekayəsi müqavimət hekayəsidir. Reyuniyon xalqı mərhəmət deyil, ləyaqət tələb edir. Onlar müstəqillik, bərabərlik tələb edir, öz müqəddəratını təyinetmə və öz gələcəyini müəyyən edəcək bir cəmiyyətdə yaşamaq uğrunda mübarizə aparırlar.

Prezident İlham Əliyevə  “Qarabağın fatehi” dedilər

Xəbər xətti

Makron İrandan nüvə proqramının sülh xarakterinə dair zəmanətlər tələb edib
16:35 21.06.2025
Dəb Necə Siyasiləşir?
15:52 21.06.2025
"Mərakeş azad edilmiş ərazilərin bərpasına investisiya yatırmaqda maraqlıdır"
15:27 21.06.2025
"Gözlətdiyim üçün üzr istəyirəm"
15:21 21.06.2025
Niyə mən 2018-ci ildə “Qarabağ Ermənistandır!” dedim? - Paşinyan İZAH ETDİ
15:00 21.06.2025
MEDİA 17 qəzetə pul ayırdı - Siyahı
14:56 21.06.2025
BTQ Dənizaşırı ərazilərdə internetin vəziyyətinə dair araşdırma aparıb zəif sürət, yüksək qiymət
14:41 21.06.2025
ABŞ və Aİ Xameneiyə əvəz axtarır
14:38 21.06.2025
"Azərbaycanda əyləncə turizmi yeni iş yerləri və investisiya imkanları yarada bilər"
14:35 21.06.2025
İsrail İranın Qum şəhərinə zərbələr endirib
14:31 21.06.2025
İsrail Şirazda hərbi mərkəzi "vurdu"
14:28 21.06.2025
"İqlim böhranı ilə mübarizəni pulsuz qoymaq cəhdləri uzaqgörən yanaşma deyil"
14:09 21.06.2025
Çinin 740-dan çox vətəndaşı İrandan Azərbaycana təxliyə edilib
13:31 21.06.2025
İstanbulda İƏT Xarici İşlər Nazirləri Şurasının qapalı iclası keçiriləcək
13:20 21.06.2025
“Polis haqqında” qanuna təklif edilən dəyişiklik qəbul olundu
12:39 21.06.2025
Ermənilər Üzeyir Hacıbəylini niyə öldürmək istəmişdilər?
12:08 21.06.2025
Bu gün Bakıda ilk dəfə UFC turniri keçiriləcək
11:40 21.06.2025
Efiopiyada "ASAN xidmət" açılıb
09:49 21.06.2025
Xərçəngə qarşı qidalar: Onkoloji xəstəlik riskini azaldan SƏKKİZ məhsul
09:33 21.06.2025
FIFA Klublararası Dünya Çempionatı: Pley-offun ilk iştirakçıları bəlli olub
08:21 21.06.2025
İran ABŞ-yə Yaxın Şərqdəki hərbçiləri ilə bağlı xəbərdarlıq edib
05:16 21.06.2025
" Bizim İran İslam Respublikası qarşısında hərbi öhdəliyimiz yoxdur "
18:03 20.06.2025
"İrəliləyişimiz sistemli inkişafın nəticəsidir"
16:44 20.06.2025
" Təhlükəli istiləşmədən yayınmaq üçün cəmi bir neçə ilimiz qalıb"
16:39 20.06.2025
“Abzas Media” işi üzrə həbs olunan şəxslərə hökm oxunub
16:25 20.06.2025
Ceyhun Bayramov və Kaya Kallas İsrail-İran qarşıdurmasını müzakirə edib
15:27 20.06.2025
Orban Ukraynanı Aİ-də görməyi niyə istəmir?
15:24 20.06.2025
Süfrənin Diplomatiyası: Qida və Qlobal Ayrı-Seçkilik
15:00 20.06.2025
"Xəzər regionu üzərində nüvə təhlükəsi yaranıb"
14:43 20.06.2025
ADA böyüyəcək
14:32 20.06.2025
İlham Əliyev UFC-nin prezidentini qəbul etdi
14:30 20.06.2025
Aprel döyüşləri zamanı Ermənistan tərəfindən hərbi əməliyyatlara rəhbərlik etmiş generalların adları məhkəmədə açıqlanıb
14:24 20.06.2025
İsrailin 50 qırıcı təyyarəsi Tehranı bombaladı
14:18 20.06.2025
Qax rayonunun icra başçısına qarşı əməliyyat keçirildi
14:09 20.06.2025
"Müharibəyə son qoymağın yeganə yolu atəşkəsdir"
14:02 20.06.2025
Azərbaycan Çin ilə “Kəmər və Yol” üzrə Əməkdaşlıq Planını təsdiq edib
13:48 20.06.2025
Paşinyan Türkiyədə səfərdədir
13:14 20.06.2025
Azərbaycan güləşçisi dopinqə görə diskvalifikasiya edildi
12:49 20.06.2025
"Sülh müqaviləsini dərhal imzalamağa hazırıq"
12:28 20.06.2025
"Səs mənimdir,sözlər yox" - Süni intellektin təqlid gücü və etik təhlükələr
11:47 20.06.2025
Hamısı