Telman Zeynalov: “”Azərbaycan ərazisinin demək olar ki, 90 faizi zəlzələ ocağıdır"
İyunun 5-də saat 22:40 radələrində Zaqatala rayonu ərazisində 6 bal gücündə zəlzələ baş verib. Zəlzələ nəticəsində rayonda bir neçə evdə çatlar yaranıb. Rayonun Yeni Suvagil kənd sakinlərinin APA-nın Şəki-Zaqatala bürosuna verdiyi məlumata görə, zəlzələdən sonra bir neçə kənd sakininə məxsus çay daşından inşa edilmiş mal tövlələrinin divarında uçqun baş verib, bir neçə yaşayış evinin divarlarında xırda çatlar əmələ gəlib.
Episentrə yaxın bir sıra yaşayış məntəqələrində 2012-ci il zəlzələsindən sonra evlərin divarlarında yaranan xırda çatlarda genişlənmə qeydə alınıb.
Zəlzələdən sonra insanlar arasında yaranan stress və qan təzyiqi səbəbindən Qax və Zaqatala Mərkəzi Rayon xəstəxanalarının (MRX) təcili yardım şöbələrinə çoxlu sayda müraciətlər olub.
Qax şəhəri İmam Mustafayev küçəsi ev 8 ünvanında yaşayan 13 yaşlı Gülər Durmuşzadə zəlzələ baş verən an qaçmaq istəyən zaman yıxılaraq ayağı sınıb. Gülər Durmuşzadə Qax MRX-yə yerləşdirilib.
Zaqatala rayonu Göyəm kənd sakinlərinin verdiyi məlumata görə, kənd sakini 63 yaşlı Soltan Qandaxov zəlzələ zamanı həyəcanlanaraq güclü stress keçirib. Stress nəticəsində qan təzyiqi yüksələn Soltan Qandaxov infakt keçirərək ölüb.
Baş verən zəlzələ ilə əlaqədar Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzinin əməkdaşları əraziyə yollanıb. Mərkəzin direktoru Qurban Yetirmişlinin sözlərinə görə, zəlzələ ocağında prosesin necə getdiyi araşdırılacaq, bu işlərdən sonra zəlzələnin baş vermə səbəbləri və gərginliyin artma ehtimalının olub-olmadığı ilə bağlı ictimaiyyətə dəqiq məlumat veriləcək.
Xatırladaq ki, Zaqatalada 2012-ci il 7 may tarixində də bu cür zəlzələ baş vermişdi. Həmin vaxt zəlzələnin 6,5 bal gücündə olduğu bildirilirdi. Zəlzələ nəticəsində 30 nəfər yaralanmış, bir çox evlər dağılmışdı.
6 ildən sonra demək olar ki, eyni vaxtda, eyni ərazidə zəlzələnin baş verməsi narahatlıq doğurub. Suallar yaranıb ki, zəlzələnin gərginliyi arta bilərmi? Zaqatala ərazisində zəlzələlərin tez-tez baş verməsi nə ilə əlaqədardır?
Mövzu ilə bağlı Milli Ekoloji Proqnozlaşdırma Mərkəzinin rəhbəri Telman Zeynalov “Yeni Müsavat”a danışıb:
“Azərbaycan ərazisinin demək olar ki, 90 faizi zəlzələ ocağıdır. Lakin bununla məşğul olan geoloqlar, mütəxəssislərimiz var. Onlar qeyd edirlər ki, guya baş verəcək zəlzələni iki gün əvvəldən müəyyən edə bilərlər. Lakin Zaqatala rayonunda baş verən zəlzələ bunun əksini sübut etdi. Azərbaycanda baş verəcək zəlzələni əvvəlcədən müəyyən etmək mümkün deyil. Çünki bununla bağlı avadanlıqlar yoxdur. Əgər yerin təkində 15-50 km dərinliyində təkan baş verirsə, bir qədər sonra yuxarı qalxır. Ona görə də baş verəcək zəlzələni heç kəs əvvəldən müəyyən edə bilməz.
Zaqatala zonasına gəldikdə isə bu zona həm Ermənistana, Gürcüstana, həm də İrana yaxındır. İnanmıram ki, həmin ərazidə gərginlik artsın. Çünki ayın 5-də öz gücünü göstərdi. Əgər davamı olsaydı, 1-2 dəqiqədən sonra güclük cavab verə bilərdi. Belə olmadığı üçün deyə bilərik ki, zəlzələnin gücü elə bu qədər olub.
Azərbaycanın əsasən Abşeron ərazisi, Böyük Qafqaz, Kiçik Qafqaz və Talış Dağları zəlzələ ocağında yerləşib".
