Sülh danışıqları üçün başlıca problem Azərbaycan yox, Ermənistandır Taras Kuzio

Analitika 14:11 05.08.2021

Rusiya digər dondurulmuş münaqişələrdə göstərdi ki, münaqişələrin sonsuza qədər davam etməsinə üstünlük verir. Münaqişə həll edildikdən sonra sözdə Rusiya sülhməramlılarına ehtiyac qalmayacaq.

Bölgədə sülhün və sabitliyin bərpası üçün əsas maneə ermənilərin psixoloji problemidir. Qarabağın Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bir hissəsi olduğunu qəbul etmək istəmirlər. Bu sözləri Kiyev-Mohyla Akademiyası Milli Universitetinin Siyasi Elmlər Bölməsinin professoru, eyni zamanda postsovet araşdırmalarının tanınmış tədqiqatçısı Taras Kuzio Ermənistan-Azərbaycan sərhədində eləcə də Qarabağ bölgəsindəki mövcud hərbi-siyasi vəziyyəti EDNews.net-ə müsahibəsində şərh edərkən deyib.

Qeyd edək ki, son vaxtlar dövlət sərhədində Ermənistan və Azərbaycan silahlı qüvvələri arasında gərgin toqquşmalar baş verib. Hətta Qarabağdakı vəziyyət də qeyri-sabitdir.

İndiki şəraitdə görünür ki, həm Ermənistan, həm də Azərbaycan uzanan problemli məsələləri müzakirə etmək üçün dialoqa girmək istəmirlər.

Bəzi ekspertlər hesab edirlər ki, Ermənistan-Azərbaycan sərhədində baş verən toqquşmalar Ermənistan və Azərbaycan hərbi birləşmələri arasında irimiqyaslı silahlı toqquşmalara səbəb ola bilər.

Taras Kuzioya görə, hazırkı vəziyyət üçüncü Qarabağ savaşına qədər gedə biləcək aşağı intensivlikli bir qarşıdurmadır.

"Unutmamalıyıq ki, İkinci Qarabağ müharibəsinin mənşəyi 2016-cı il dördgünlük müharibədə və 2020-ci ilin iyulunda baş verən toqquşmalardadır. Ermənistan psixoloji cəhətdən keçmiş SSRİ respublikaları arasındakı sərhədlərin SSRİ -nin tərkibində olarkən sovet respublikaları arasındakı daxili sərhədlərə əsaslandığını qəbul etməkdən çəkinir. Rusiya və Ermənistan bu anlayışı tanıdıqlarını söyləyən bir çox MDB sənədini imzaladılar. Sovet konstitusiyaları respublikalara öz müqəddəratını təyin etmək hüququ verdi. Muxtar bölgələrə öz müqəddəratını təyin etmək hüququ vermədilər " - Kuzio deyib.

Bölgədəki mövcud vəziyyəti təhlil edərkən, Ermənistan və Azərbaycanın toqquşmalara son qoymasına və dövlət sərhədlərinin delimitasiyası və demarkasiyası ilə bağlı ikitərəfli dialoqa başlamasına mane olan əsas maneələri görmək olar.

Bu məsələyə toxunan Kuzio, ermənilərin qonşusu Azərbaycanla sülh və rifah içində yaşamağa hazır olmadıqlarına inanırdı.

“Əsas maneə psixoloji problemdir - ermənilər keçən il İkinci Qarabağ müharibəsində məğlub olduqlarını və Qarabağın Azərbaycan ərazisi olduğunu qəbul etmirlər. Bunu Ermənistan rəsmilərinin "öz müqəddəratını təyin etmə" və "Dağlıq Qarabağ Respublikasının suverenliyi" istəklərindən, Ermənistanın təhlükəsizlik qüvvələrinin terror qruplarını Azərbaycana göndərməyə davam etməsindən  görmək olar" - Kuzio deyib.

Bundan başqa, İrəvan Ermənistanın Azərbaycanla sərhəd bölgələrində Rusiya sülhməramlı qüvvələrini yerləşdirmək niyyətindədir. İrəvanın Fransanın da sülhməramlı qüvvələrini bölgədə görmək istədiyi ilə bağlı təkliflər də var.

“Sülhməramlı qüvvələrin qarşıdurmaya girməsi hər iki tərəfin razılığını tələb edir. Azərbaycan Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin artmasına razı olmayacaq və Bakı artıq 2025-ci ildə mövcud Rusiya qüvvələrini BMT sülhməramlı qüvvələri ilə necə əvəz etməyi araşdırmalıdır. Fransa həmişə Ermənistanın mövqeyinə qarşı qərəzli mövqe tutmuşdur, bu 2020-ci ilin noyabr-dekabr aylarında Fransa parlamentinin hər iki palatasının Qarabağın "müstəqilliyinin" tanınması üçün səs verməsindən bəllidir  və buna görə də Bakının Fransa sülhməramlı qüvvələrini heç vaxt qəbul etməyəcəyi aydındır.  Üstəlik Fransa birtərəfli qaydada hərəkət edə bilməz və AB-nin sülhməramlı qüvvəsi olmalıdır " - Kuzio deyib.

Amerikalı analitik onu da vurğuladı ki, Rusiya dövlət sərhədlərinin delimitasiyası və demarkasiyasına həll tapmaq üçün Ermənistan və Azərbaycan hökumətləri arasında dialoqda vasitəçilik etməkdə maraqlı deyil.

“Rusiya digər dondurulmuş münaqişələrdə göstərdi ki, münaqişələrin sonsuza qədər davam etməsinə üstünlük verir. Ekspert qeyd edib ki, münaqişə həll olunarsa, rusiyalı danışıqçılara və sözdə rus sülhməramlılarına ehtiyac olmayacaq.

Prezident İlham Əliyev Ermənistanla sülh müqaviləsi ilə bağlı bir sıra bəyanatlar verdi. Onun sözlərinə görə, Azərbaycan Ermənistana sülh proqramı göndərib. O bildirib ki, Ermənistan və Azərbaycan bölgədə sabitliyi və firavanlığı gücləndirmək üçün sülh müqaviləsi imzalamalıdır.

Bu baxımdan Kuzio hesab edir ki, maneə Azərbaycan deyil, Ermənistandır.

Onun sözlərinə görə, nə qədər ki, praqmatik (Paşinyan) və romantik (Köçəryan) millətçiləri Qarabağı Azərbaycan ərazisi kimi tanımırlar, sərhədin delimitasiyası və demarkasiyası ilə bağlı ciddi danışıqlar aparmayacaqlar. Buna görə də münaqişədən sonra sülh müqaviləsinin imzalanmasında maraqlı olmayacaqlar.

Nəticədə Taras Kuzio Minsk Qrupunun mənasız olduğunu söylədi. O hesab edirdi ki, ATƏT-in Minsk Qrupu həmsədrləri uğursuz olublar və onlar artıq Ermənistanla Azərbaycan arasında münaqişənin dayandırılması və bölgədə sülhün bərpası üçün aparılan danışıqlarda müsbət rol oynamadılar.

"Düşünürəm ki, Minsk Qrupu üçün anım mərasimi keçirilməlidir. Effektivliyini sübut etmək üçün təxminən 30 il keçdi və uğursuz oldu", - deyib.

Yunis Abdullayev

Tərcümə: Ayxan Həsrət

Rasim Musabəyovdan SƏRT SÖZLƏR: "Fransa qələt edir" - MÜZAKİRƏ-VİDEO

Xəbər xətti

DİN vətəndaşlara müraciət edib: Hesab məlumatlarınızı tanımadığınız şəxslərlə paylaşmayın
21:30 28.03.2024
Sumqayıt Dövlət Universitetinə yeni prorektor təyin olunub
21:24 28.03.2024
Rusiya İstintaq Komitəsi: “Crocus City Hall”dakı terror Ukraynadan maliyyələşib
21:04 28.03.2024
İtaliya komandanlığı ordunun sayını artırmağa ümid edir
20:43 28.03.2024
Əli Nağıyev: Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanlarının qarşısında yeni çağırışlar durur
20:30 28.03.2024
Kürdəmirdə 16 yaşlı piyadanı maşın vurub
20:21 28.03.2024
"Müharibə olmasın, bizə ədəbiyyat lazım deyil" - Yazıçılar arasında SORĞU
20:00 28.03.2024
Naxçıvanda mənşəyi bilinməyən saxta zeytun yağları satışdan çıxarılıb
19:36 28.03.2024
Aİ Şurasının komitə üzvləri Cənubi Qafqaz regionuna səfər edəcəklər
19:30 28.03.2024
Sabah Qubanın qaz təchizatında fasilə yaranacaq
19:20 28.03.2024
Əfqanıstanda güclü zəlzələ oldu
19:00 28.03.2024
Türkiyənin Rusiya-Ukrayna arasında strategiyası necə olacaq? – İsmayıl Cingözün RƏYİNDƏ – ÖZƏL
19:00 28.03.2024
Əməkdar artist Rahib Əliyev vəfat etdi
18:40 28.03.2024
Taksilərdə videokameralar quraşdırılacaq - BU TARİXDƏN
18:20 28.03.2024
AMADA-nın əməkdaşı WADA-nın vebinarında iştirak edib
18:08 28.03.2024
İki ali məktəbə prorektor təyin edilib
17:55 28.03.2024
Azərbaycanda icbari sığorta üzrə daxilolmalar azalıb
17:50 28.03.2024
Əməkdar artist Rahib Əliyev vəfat edib
Əməkdar artist Rahib Əliyev vəfat edib
17:39 28.03.2024
Azərbaycanda taksilər üçün POS-terminal tələbi qoyulub
17:35 28.03.2024
BAMF-ın daxilində Müstəqil Həmkarlar İttifaqı yaradıldı - QHT sektorunda İLK - FOTOLAR
17:33 28.03.2024
Bayram günlərində baş vermiş qəzalarda ölənlərin sayı AÇIQLANDI
17:23 28.03.2024
Azərbaycanda əlillərə məxsus avtomobillərlə taksi fəaliyyəti göstərmək qadağan edilir
17:10 28.03.2024
Şadlıq saraylarında menyular bahalaşdı - QİYMƏTLƏR
16:59 28.03.2024
CAR lideri Prezident İlham Əliyevi təbrik edib
16:49 28.03.2024
Taksilərə qoyulan rəng tələbinə aydınlıq gətirilib
Taksilərə qoyulan rəng tələbinə aydınlıq gətirilib
16:41 28.03.2024
Qurban Qurbanov Elvin Cəfərquliyevi CƏRİMƏLƏDİ - SƏBƏB
Qurban Qurbanov Elvin Cəfərquliyevi CƏRİMƏLƏDİ - SƏBƏB
16:22 28.03.2024
Bakıda ucuz avtomobillər satışa çıxarılacaq
16:16 28.03.2024
Taksi minik avtomobilləri ağ və ya qırmızı rənglərdə olacaq
16:11 28.03.2024
Peşə ixtisasını təsdiq edən sənədin verilməsi qaydası dəyişdirilib
16:07 28.03.2024
Azərbaycanda bank AMB-nin tələblərini pozub
16:00 28.03.2024
Tunisdə təqsirli bilinən 4 nəfər ölüm cəzasına məhkum edilib
Tunisdə təqsirli bilinən 4 nəfər ölüm cəzasına məhkum edilib
15:53 28.03.2024
Kuleba sülh planını müzakirə etmək üçün Hindistana gəlib
Kuleba sülh planını müzakirə etmək üçün Hindistana gəlib
15:42 28.03.2024
Rasim Musabəyovdan SƏRT SÖZLƏR: "Fransa qələt edir" - MÜZAKİRƏ-VİDEO
15:35 28.03.2024
Azərbaycanda “Avtomobil yolları haqqında” qanun DƏYİŞDİ
15:20 28.03.2024
Rusiya kəşfiyyatı niyə Crocus terror aktı ilə bağlı məlumat ala bilməyib?
Rusiya kəşfiyyatı niyə Crocus terror aktı ilə bağlı məlumat ala bilməyib?
15:14 28.03.2024
"Sazz” İnternet provayderindən ŞİKAYƏTLƏR ÇOXALIR - Qaynar xəttdən CAVAB
15:09 28.03.2024
Azərbaycanda baş məşqçi hakimi döydü
15:08 28.03.2024
Zaxarova: Ermənistan Qərbin alətinə çevrilib
Zaxarova: Ermənistan Qərbin alətinə çevrilib
15:00 28.03.2024
Bakı Kənar Dairəvi yolunda qəza sıxlığa səbəb oldu
Bakı Kənar Dairəvi yolunda qəza sıxlığa səbəb oldu
14:55 28.03.2024
Fransanın nüfuzlu nəşrindən ETİRAF: Artıq Bakıya təzyiq etmək mənasızdır
14:43 28.03.2024
Hamısı