“Həyata yenidən başlasaydım, saniyələrin nəbzini tutardım”. Bu ifadəni tanınmış rus yazıçısı Fyodor Mixayloviç Dostoyevski deyib.
Dahi yazıçının təkcə “Cinayət və cəza” əsərinin adını çəkmək kifayət edir ki, ona bu həyatda ayrılan vaxtdan nə dərəcədə səmərəli istifadə etdiyini bəyan edək. Bununla belə hətta o da etiraf edir ki, yenidən dünyaya göz açsa, mütləq vaxtının qədrini daha yaxşı biləcək. Bəs digər bəşər övladları vaxtlarının dəyərini bilirlərmi? Onlar yaşadıqları hər saniyə, dəqiqə və saatdan səmərəli istifadə edə bilirlərmi? Bu suallara cavab tapmaq çətindir. Bəlkə də sualın cavabı məhz sürətlə bir-birini əvəz edərək bizim ömrümüzdən gəlib keçən dəqiqələr, saatlar, günlər, aylar və illərdə gizlənib.
Əslində bizim önəmsəmədiyimiz saniyələr ərzində o qədər mühüm hadisələr baş verir ki…
5 saniyədə bədənimizdəki hər bir hüceyrə daxilində 500 min kimyəvi reaksiyanın baş verməsini saniyənin qüdrəti adlandırmaq mümkündürsə, onda buyurun …
Orqanizmdə səs telləri 1 saniyədə 80-dən 10.000 dəfəyə qədər titrəyə bilir.
Bir tənəffüs hərəkətinə 3,75 san vaxt sərf olunur.
Bir dəqiqədə bədəndəki qanın 1/5 hissəsi (20 faizi) böyrəklərdən keçir. Yə'ni dəqiqədə hər iki böyrəkdən birlikdə bir litr, hər bir böyrəkdə isə ayrılıqda 0,5 litr — bütün qanın 1/10 hissəsi keçir. 1 litr qan isə ağciyər tərəfindən təmizlənir və s…
ABŞ-a beş saniyəlik səyahət…
Amerika deyəndə ağıla gələn ilk şey yüksək yaşayış tərzidir. İnsanlar hesab edir ki, bu ölkə camaatı çox varlıdır. Əslində isə hər 5 saniyədə Amerikanın daxili borcu təxminən 250 min dollar artır. Bu vaxt ərzində ABŞ-da 4 ton yararlı qida məhsulu israfçılıq nəticəsində zibilliyə atılır. Amerikalılar bu kiçik müddət ərzində 2750 ədəd hot-doq yeyirlər. 5 saniyə ərzində Amerika sakinləri 7500 şüşə su istifadə edirlər.
İnternetin vaxt nəbzi
Texnologiyanın sürətli inkişafı və insan həyatının ayrılmaz bir hissəsinə çevrilməsi saniyələri daha vacib və həlledici edir.
Dünyada hər on saniyədə 34 milyon elektron məktub göndərilir.
İnsanların ən çox sevdiyi sosial şəbəkə olan “Facebook”da istifadəçilər on saniyə ərzində 410 min ismarıc paylaşır. “Twitter” istifadəçiləri isə 46 min tvit atırlar. Dünyanın ən böyük axtarış bazasında olan Google-da isə 10 saniyə ərzində 330 min axtarış edilir. Flickr sosial şəbəkəsinə isə bu müddət ərzində 500 min ədəd fotoşəkil əlavə olunur.
Dünyada hər 10 saniyədə 94 dənə yeni veb sayt açılır, 5 saat istismar gücünə malik video “Youtube” saytına yüklənir.
“Instagram” vasitəsilə isə 600 fotoşəkil yayımlanır.
Saniyəyə milyonçu olanlar
Dünyanın ən varlı adamları siyahısında olan Bill Geyts 10 saniyədə 2 min 500 dollar pul qazanır.
Dünyanın ən məşhur idman geyimləri və aksesuarları istehsalçısı olan “Nike” şirkəti 10 saniyədə 6 min dollar pul əldə edir. 10 saniyədə təxminən 35 min “Coca-cola” şirkətinə məxsus olan məhsullardan isifadə olunur. Bu müddət ərzində isə “McDonalds” brendi 750 hamburger satır. Uşaqların ən çox sevdiyi oyuncaqlardan biri olan “Barbie” kuklası isə hər on saniyədə 4 ədəd satılır.İnternet istifadəçiləri online mübadilələrdə 120 min dollar pul xərcləyir.
“Boşuna sərf edilmiş vaxt yeganə tullantıdır ki, onu təkrar emal etmək olmur”.
Mütəfəkkir Çarlz Brakstonun bu fikri ilə necə razılaşmayasan?!
Hər halda onu da deyək ki, dünyanın bütün əhalisi tərəfindən 1 dəqiqə ərzində 3 milyon kiloqrama yaxın zibil tullanır.
Hər on saniyədən bir dünyada 42 uşaq doğulur, 20 insan isə dünyasını dəyişir. Maraqlıdır ki, 2 qrama yaxın çəkisilə dünyanın ən kiçik quşu olan kalibri on saniyədə 666 dəfə qanad çırpır. 1 dəqiqə ərzində 10 milyon ədəd siqaret çəkilir ki, elə həmin müddət ərzində siqaret 7 nəfərin həyatına son qoyur.
1 dəqiqəlik zaman kəsiyi 116 nəfərin həyatını dəyişməyə kifayət edir. Bu kiçik müddət ərzində dünyada 116 cütlük ailə qurur. İnsanların həyatına son qoyan, indiyədək də tam müalicəsi tapılmayan xərçəng xəstəliyi 1 dəqiqədə 34 nəfərdə təsdiqlənir.
1 dəqiqədə 23 min insan öz sevgisini etiraf edir
Dünyanın ümumi əhalisinin 10 faizi isə 1 dəqiqə ərzində cavabsız qalan sevgilərindən əziyyət çəkir.
1 dəqiqə ərzində dünya əhalisinin 1 faizi sərxoş vəziyyətdə olur.
1 dəqiqədə dünyada 840 fincan çay içilir. Bu müddət ərzində 2 milyon insan televizor qarşısında əyləşir.
Zaman durmaq bilmir və zaman özü vaxtını öldürmək istəyənlərin axırına çıxır…
Azərbaycanın tanınmış yazıçılarından olan Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin fikrinə istinad eləsək , “Zaman həyatın vicdanıdır, itirilmiş zaman adamı itirilmiş vicdandan daha çox təşvişə salmalıdır”.
Demək, "Vaxtım yoxdur" ifadəsini işlətmədən öncə, xatırlayaq ki, hər birimizin ixtiyarında olan həmin o vaxtdan onlar necə səmərəli istifadə ediblər . Nəzərə alaq ki , Leonardo Da Vinçi, Tomas Cefferson, Paster, Helen Keller, Albert Eynşteyn kimi dahi şəxsiyyətlərə dəyərləndirmək üçün elə bizim qədər , bəlkə də az vaxt verilmişdi . Onların bu vaxt necə istifadə etməsi ilə digər insanların istifadə etdiyi vaxtın səmərəliliyini müqayisə edəndə sözsüz ortalığa qəribə bir vəizyyət çıxır. Biz onlar qədər vaxtın dəyərini təəssüf ki, hələ tam bilməmişik. Görünür, hər kəsin zamanı dəyərləndirmək metodu fərqlidir...
Eurasia Diary, Vüsalə Əlövsətqızı
