Yazmağın sirri – Oğuz Ayvaz yazır...

Yazarlar 12:09 16.08.2024

Hardasa oxumuşdum, ya da elə özüm demişdim: böyük əsərlər bayağı əsərlərin sayəsində yaranır. Bayağı əsərlərin varlığı böyük əsərin ortaya çıxması üçün münbit şərait hazırlayır. İstəsəniz, bu fikir üçün intellektual bir misal da çəkim. Servantesin “Don Kixot” romanı. Servantes əl-əl gəzən və hamı tərəfindən oxunulan mənasız, bayağı cəngavərlik romanlarıyla lağ-lağı eləmək, onları ironiya hədəfinə gətirmək üçün qollarını çırmalayıb “Don Kixot”u yazdı və nəticədə özü də bilmədən dünyanın ən şah əsərini yazmış oldu. “Don Kixot” müəllifin məqsədindən bilmərə uzaqlaşdı (elə yaxşı eləyib uzaqlaşdı), bu dünyanı xilas etmək istəyən sadəlövh bir insanın ürək döyüntülərinə çevrildi və o ürək döyüntüləri XVI əsrdən üzü bəri hələ də eyni templə döyünməyindədir.

Frans Kafka boş zamanlarında detektiv romanlar oxuyur və deyirmiş ki, bu romanlar beynimin yaxşı işləməsi üçün əladır. Bir növ gimnastikaya bənzəyir bu: yaxşı bir əsər yazmaqdan ötrü əlinə keçən bütün ucuz romanları oxuyursan və bu sənə yazmaq üçün stimul verir. 

Mən böyük ədəbiyyatın qorxusundan yazmaqdan imtina etmiş, yaza bilməmiş o qədər istedadlı adam tanıyıram ki... Onlar nədən ehtiyat etdilər? Birdən yazdıqları Dostoyevskinin, Tolstoyun yazdıqlarından zəif olar, yaxud heç o həndəvərə yaxınlaşmaz. Səhvi elə lap başdan elədilər. Ədəbiyyat yarış deyil: biri o birindən güclü deyil, sadəcə estetik fərqlər var. Axı bura qol güləşi deyil. İçində yazmaq eşqi varsa və bu eşqin qarşısını heç nə kəsmirsə, o zaman böyük ədəbiyyatı çiyinlərində daşıyanlar vecinə olmayacaq, masanın arxasına keçəcəksən və yazacaqsan... 

Ümumiyyətlə, böyük ədəbiyyatı kim müəyyənləşdirir? Bəlkə sənin yazdığın nə vaxtsa böyük ədəbiyyat olacaq. Bunu kim təyin edə bilər ki? Yalnız sən. Sənin özün. Yazmağa könüllü olan qələm fədaisi. 

Kütləvilik və bayağılıq yazıçının həvəsə düşməsi və yazması üçün böyük stimuldur. Kütləvi və bayağı əsərləri birmənalı olaraq rədd etmək, onları heçə saymaq olmaz. Bir əsər kütləvi sevgi qazanıbsa, deməli, onun içində nəsə var. Sənətkar kütləvi əsərdə də bir cövhər tapar və o cövhərin sayəsində öz içində toz basmış hisləri oyada bilər. 

Bayağı əsər, bayağı video mənə olmazın güc, ilham verir. Bayağılığa aid hər xırda şey mənim içimdə inanılmaz yazmaq sevdası cücərdir. Əslində hər şey sadədir. Hər şeyi qarmaqarışıq edən və çıxılmaza gətirən bizik. Sadələri mürəkkəbləşdiririk. Halbuki mürəkəbbi sadələşdirməliyik. 

İnsan nə vaxt yaza bilir? O zaman ki, iddiası yoxdur, heç kimin qarşısında utanmır, böyük ədəbiyyatdan, böyük yazıçılardan qorxmur. İddiası aşıb-daşan, böyük ədəbiyyat yaradacağını bar-bar bağıran yazar heç vaxt yaza bilməz. Çünki o hikkə, o eqo onun içindəki azacıq istedadı da kürüyüb atacaq. 

Yazmaq xilas olmaqdır! Ağrılardan, hər gün gördüyün haqsızlıqlardan və s. Əslində özün üçün yaratdığın balaca bir dünyadır. Elə bil ki, səni bir adam oxuyur, vəssalam. Deməli, o adam üçün yazmağa dəyər. Sən o adam üçün yazırsan. Bu dünyada bircə sənsən, bir də o. Məncə, elə də çətin deyil, hə? Əlinə qələm götürürsən və ilk cümləni yazırsan. Heç nə düşünmədən, heç bir iddia olmadan. Sadəcə yazmaq. Xilas olmaq üçün. Yaşamaq üçün. Öz ömrünü kağızın üstündə yaşamaq üçün. 

Yazıçılıq təmənnasızlıq və iddiasızlıq sənətidir. 

“Xatirələr işığında Heydər Əliyev” -in təqdimatı keçirildi

Xəbər xətti

“Sülhün kökləri” Təşkilatı “Sülh Yürüşü” təşkil edəcək
16:31 08.05.2025
ANAMA yanında İctimai Şuranın üzvləri regiona səfər ediblər
16:03 08.05.2025
"1948-ci ildən bəri Şri-Lanka rəhbərləri etnik münaqişəni “ötürmə” vasitəsinə çeviriblər"
15:21 08.05.2025
Laçında “Heydər Əliyev – Müstəqillik, Suverenlik və Şanlı Zəfər” mövzusunda konfrans keçirilib
12:52 08.05.2025
Sabah 30 dərəcə isti olacaq
12:44 08.05.2025
“Turkish Airlines” Pakistana uçuşları ləğv edib
12:41 08.05.2025
Livanda Azərbaycan Evi açılıb
12:32 08.05.2025
Əminə Ərdoğan “Beynəlxalq İslam Sənətləri” sərgisində Azərbaycan stendini ziyarət edib
12:29 08.05.2025
Ukrayna Prezidenti Anım və İkinci Dünya müharibəsində Qələbə Günü münasibətilə xalqa müraciət edib
12:15 08.05.2025
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 102-ci ildönümü Berlində qeyd edilib
12:08 08.05.2025
Qaxda silah-sursat aşkarlanıb
12:05 08.05.2025
Bu gün Avropa Liqasında finalçılar bəlli olacaq
12:02 08.05.2025
Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası "Sən elə bir zirvəsən" adlı tədbir təşkil edib
11:57 08.05.2025
Pakistanın hava limanı yaxınlığında partlayışlar baş verib
11:52 08.05.2025
"Vyetnam Azərbaycan ilə əməkdaşlığı özünün strateji-siyasi xətti hesab edir"
11:47 08.05.2025
CNN: Hindistan və Pakistan arasında son illərin ən böyük hava döyüşü baş verib
11:35 08.05.2025
Azərbaycanın və Vyetnamın dövlət başçıları mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər
11:32 08.05.2025
Putinlə Szinpin arasında görüş başladı
11:28 08.05.2025
Azərbaycan və Almaniya arxeoloqları Ağalıqtəpə yaşayış yerində tədqiqat aparıblar
11:23 08.05.2025
Bakıda “Kənddən Şəhərə” həftəsonu yarmarkası təşkil olunacaq
11:20 08.05.2025
Qubada II Beynəlxalq folklor rəqs və yaradıcılıq festivalından
11:11 08.05.2025
Azərbaycan və Vyetnam arasında Biznes Şura yaradılır
11:06 08.05.2025
Bu gün görkəmli bəstəkar Soltan Hacıbəyovun doğum günüdür
11:02 08.05.2025
Vyetnam Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Baş katibi Şəhidlər xiyabanını ziyarət edib
Vyetnam Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Baş katibi Şəhidlər xiyabanını ziyarət edib
11:00 08.05.2025
Vyetnamın KP MK-nın Baş katibinin xanımı İçərişəhərlə tanış olub
10:59 08.05.2025
Alimlər Britaniya sahillərində üzən qədim köpəkbalığı növü kəşf ediblər
10:53 08.05.2025
Azərbaycanın etibarlı tərəfdaş kimi mövqeyi möhkəmlənir
10:30 08.05.2025
Azərbaycan və Vyetnam XİN başçıları strateji tərəfdaşlığın inkişaf perspektivlərini müzakirə ediblər
10:27 08.05.2025
“Aztelekom” bayrağı Heydər Əliyev zirvəsində dalğalanıb
10:22 08.05.2025
Yeni dövrün mübarək, azad Şuşa!
09:40 08.05.2025
Türk Dövlətləri Ali Məhkəmələrinin Konfransının Əsasnaməsi təsdiq edilib
09:23 08.05.2025
Alimlər Günəş sistemində doqquzuncu planetin mümkün namizədini aşkar ediblər
07:56 08.05.2025
KİV: İsrail və Türkiyə Azərbaycanın vasitəçiliyi ilə Bakıda danışıqlar keçirəcək
00:28 08.05.2025
Mayın 8-i Beynəlxalq Talassemiya Günüdür
00:00 08.05.2025
Mina sahələrində ümidlərin bərpası - Thembisa Fakude yazır...
14:31 07.05.2025
ABŞ-nin daha bir döyüş təyyarəsi Qırmızı dənizə düşüb
12:32 07.05.2025
İslamabad: Hindistan Pakistanın su ehtiyatlarını hədəf alıb
12:27 07.05.2025
Sabah Bakıda hava yağmursuz olacaq
12:20 07.05.2025
Türkiyənin aparıcı universitetlərindən birinin tələbələri dahi Nizami Gəncəvinin irsi haqqında məlumatlandırılıb
12:18 07.05.2025
“Qoruqlar və muzeylər– keçmişdən gələcəyə körpü” mövzusunda III Quba Simpoziumu keçiriləcək
12:15 07.05.2025
Hamısı