“Şuşa Bəyannaməsi ölkələrimizin sərhədlərini aşıb”

Yazarlar 15:48 16.06.2025

2020-ci il 44 günlük Vətən müharibəsindən sonra Cənubi Qafqazda tam yeni reallıq yarandı. Bu reallıq həm də qalib ölkə kimi Azərbaycanın strateji təhlükəsizlik tədbirləri görməsini şərtləndirdi. 2021-ci il iyun ayının 15-də qardaş Türkiyə ilə birgə imzalanan tarixi Şuşa bəyannaməsi də yeni reallığın tərkib hissəsi idi. Bu sənəd təbii ki, ilk növbədə Azərbaycanla Türkiyə arasında münasibətlərdə mühüm dönüş nöqtəsi oldu. Bəyannamə həm ikitərəfli, həm regional münasibətləri, eyni zamanda Türk Dünyası ilə bağlı müddəaları özündə ehtiva edir. Tərəflər tarixi Qars müqaviləsi başda olmaqla bir çox strateji müqavilələrə istinad edərək yeni mərhələdə yeni əməkdaşlığın konturlarını müəyyən etdilər. Prezident İlham Əliyevin də söylədiyi kimi, “Tarixi Qars müqaviləsi düz yüz il bundan əvvəl imzalanmışdır. Bu da böyük rəmzi məna daşıyır. Yüz ildən sonra azad edilmiş Şuşa şəhərində müttəfiqlik haqqında imzalanan Birgə Bəyannamə bizim gələcək iş birliyimizin istiqamətini göstərir.”

Şuşa bəyannaməsi ilə Bakı-Ankara ikitərəfli münasibətlərin pik nöqtəsinə çatdı. İki qardaş ölkə regionun gələcəyi ilə bağlı baxışlarının eyni olduğunu təsdiqləmiş oldular.

Bəyannamədə siyasi, hərbi, təhlükəsizlik, iqtisadi, enerji, humanitar, media çoxşaxəli əməkdaşlıq istiqamətləri əks olunub. Bununla iki qardaş ölkə siyasət, iqtisadiyyat, müdafiə sahələrində imkanlarını və potensialını birləşdirmiş oldu.

Sənəddə də qeyd olunduğu kimi, hərbi sahədə əməkdaşlıqda müdafiə qabiliyyətinin gücləndirilməsi məqsədilə birgə təlimlərin keçirilməsi, bununla da silahlı qüvvələrimizin qarşılıqlı fəaliyyət qabiliyyətinin artırılması nəzərdə tutulur. Hətta “Türkiyə və Azərbaycan digər dost dövlətlərin orduları ilə hərbi təlimlərin təşkilinə dəstək verəcək” ifadəsi də sənəddə yer alıb. Bu isə o deməkdir ki, Azərbaycan və Türkiyə hərbi əlaqələrin coğrafiyasını genişləndirirərək, bu əməkdaşlığı bütövlükdə türk dünyasına təsir edəcək səviyyəyə qaldırıb. Əsas məsələ isə ondan ibarətdir ki, bu hərbi əməkdaşlıqlar üçüncü ölkələrə qarşı yönəlməyib. Şuşa bəyannaməsi bu əməkdaşlığın heç bir halda aqressiv və destruktiv məqsəd daşımadığı mesajını verir. Amma burada bir həssas məqam var. Belə ki, bəyannaməyə əsasən, tərəflərdən birinə qarşı hər hansı təhdid və ya hücum zamanı iki ölkənin birlikdə çevik və qətiyyətlə hərəkətə keçməsi nəzərdə tutulur.

Ölkələrimiz müdafiə sənayesi sahəsində birgə istehsal və texnologiya mübadiləsinə xüsusi diqqət yetirir. İki ölkə arasında bu münasibət təkcə müharibə və ya təhlükə zamanı qurulmayıb. Sənəddə hər iki ölkənin təhlükəsizlik şuralarının heç bir təhdid olmasa belə, milli təhlükəsizliklə bağlı məsələlərə dair mütəmadi toplantılar keçirməsi, bu iclaslarda milli mənafe, ölkələrin maraqlarına toxunan regional və beynəlxalq təhlükəsizlik məsələlərinin müzakirəsinin aparılması daxildir.

Tarixi Şuşa Bəyannaməsi həm də beynəlxalq əhəmiyyət daşıyır. Belə ki, sənəddən irəli gələn öhdəliklərin yerinə yetirilməsi ölkələrimiz arasında müxtəlif sahələri əhatə edən əməkdaşlığın dərinləşməsinə, regional inteqrasiyaya və təhlükəsizliyə xidmət edir, eyni zamanda, Azərbaycanın və Türkiyənin milli gücünün artmasını, dünyada söz və nüfuz sahibi kimi mövqeyinin daha da möhkəmlənməsini şərtləndirir.

Qardaş ölkələr həmçinin informasiya cəbhəsində təcrübə mübadiləsini artıraraq, diplomatik səyləri birləşdirməkdədir. Hər iki ölkənin diasporları arasında ikitərəfli əməkdaşlıq bütün parametrlər üzrə inkişaf etdirilir. Birgə media platforması əsasında ölkələrin aidiyyəti qurumları arasında informasiya, kommunikasiya, həmçinin diplomatiya istiqamətində ikitərəfli əlaqələr genişləndirilir, strateji məsələlər üzrə birgə qərarlar qəbul edilir. Təsadüfi deyil ki, bəyannamənin imzalanmasından sonra Şuşada 15 iyun tarixində ənənəvi olaraq konfranslar təşkil olunur. Elə Türk Dövlətləri Təşkilatının dövlət başçılarının qeyri-rəsmi zirvə görüşü də 2024-cü ilin iyununda məhz Şuşada baş tutmuşdu.

Ümumiyyətlə, bu əməkdaşlığın yeni mərhələsi kontekstində Qarabağ vəı şərqi Zəngəzurun bərpasında qardaş ölkənin iştirakını xüsusi qeyd etməliyik. Belə ki, Qarabağda aparılan bərpa-quruculuq işlərində türk şirkətləri fəal iştirak edir. Dövlət başçımızın da söylədiyi kimi, “bu gün biz bərpa edilən Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda yenə də Türkiyə-Azərbaycan birliyini görürük." Təsadüfi deyil ki, azad olunmuş ərazilərdə inşa olunan 3 beynəlxalq hava limanının açışlış mərasiminə Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan da qatılıb.

Bir sözlə, Şuşa Bəyannaməsi ilə Azərbaycan və Türkiyə çox uğurlu əməkdaşlıq modeli təqdim edib. Bu uğurlu əməkdaşlıq ikitərəfli münasibətləri dərinləşdirməklə yanaşı bütövlükdə regionda və türk dünyası coğrafiyasında sabitlik və rifahı təmin etməkdədir.

Nigar Məmmədova

Milli Məclisin Deputatı

PKK-dan təhvil alınan silahlar belə yandırıldı - VİDEO

Xəbər xətti

Bakı-Moskva münasibətləri buna görə gərginləşib
12:09 15.07.2025
" Konstitusiya — hüquqi dövlətin bünövrəsidir, suverenlik isə dövlətin varlığının və milli iradəsinin təcəssümüdür” -Umud Mirzəyev
12:03 15.07.2025
Tramp Putinə olan etibarını itirib
11:54 15.07.2025
"Immunizasiya proqramı 32 milyon insanın həyatını xilas edəcək"
11:39 15.07.2025
Bu gün Türkiyədə Demokratiya və Milli Birlik Günüdür
11:25 15.07.2025
Kəlbəcərdə yabanı halda bitən 3 tondan artıq çətənə bitkisi məhv edilib
11:10 15.07.2025
Ağdamda Baş Prokurorluq tərəfindən regional konfrans keçirilir
11:01 15.07.2025
XİN Türkiyənin Demokratiya və Milli Birlik Günü münasibətilə paylaşım edib
10:55 15.07.2025
Su altında qalan daha bir şəhər tədqiq olunur
10:40 15.07.2025
Qida boyası şəkərli diabet yaradır
10:25 15.07.2025
Qazaxıstanda dünyanın ən bahalı metalı hasil olunur
10:10 15.07.2025
Çin ordusu döyüş təlimlərində robotlardan istifadə edib
09:55 15.07.2025
Çin pilotsuz tədqiqat gəmisini suya buraxdı
09:25 15.07.2025
" Aİ Ukraynada məcburi səfərbərliyə qarşı çıxmalıdır"
08:55 15.07.2025
NASA niyə kadr itirir?
08:27 15.07.2025
ABŞ Zəngəzur dəhlizinə nəzarəti öz üzərinə götürməyi təklif edib
07:58 15.07.2025
Ağdərədə 31 yaşlı kişini elektrik cərəyanı vurub
07:28 15.07.2025
Luka Modriç "Milan"a keçdi
07:06 15.07.2025
Aİ Ermənistana dəstəyini artıracaq
06:40 15.07.2025
Osimhenin transferi niyə bitmək bilmir?
06:10 15.07.2025
Baş ağrılarının mənbəyinə dair daha bir iddia ortaya çıxdı
05:44 15.07.2025
Sinaqoqa terror hücumu hazırlayarkən DTX tərəfindən tutulan şəxs törətdiyi əməli etiraf edib
05:19 15.07.2025
Tehran sülhə inanmır
04:58 15.07.2025
İsrail Ordusunun qərarı hökumətdə parçalanmaya səbəb olub
04:26 15.07.2025
""NATO rəhbərlərinin savadsızlığı ucbatından..." -Mariya Zaxarova
03:52 15.07.2025
Yaponiyanın hakim partiyası parlamentdəki mövqeyini itirə bilər
03:29 15.07.2025
Jorje Jezuş "Əl-Nəsr"in baş məşqçisi təyin edilib
03:05 15.07.2025
Təbrizdə partlayış səsləri eşidildi
02:35 15.07.2025
Malron Azərbaycanla Ermənistan arasındakı mümkün sülh müqaviləsindən danışdı
01:51 15.07.2025
NATO Gürcüstanda təlimlər keçirəcək
01:35 15.07.2025
Almaniya və Norveç Ukrayna üçün "Patriot" alacaq
00:51 15.07.2025
Goranboydakı qəzada piyada və sürücü ölüb
00:32 15.07.2025
Türkiyədə hoteldə baş vermiş yanğınla bağlı şok görüntülər yayılıb
00:27 15.07.2025
Tramp Rusiyaya 50 gün vaxt verdi
23:57 14.07.2025
Tramp və Rutte arasında görüş başlayıb
23:25 14.07.2025
Aİ-dən ABŞ-yə ixracatın 70 faizinə əlavə rüsumlar tətbiq olunur
22:51 14.07.2025
Tbilisidə dağılan binanın sakinləri otelə yerləşdirilib
22:23 14.07.2025
BMT-nin müqavilə və nizamnamə mexanizmlərinin öyrənilməsinə dair təlim proqramı yekunlaşıb – QHT-lər üçün
22:08 14.07.2025
Panama sahillərində güclü zəlzələ olub
21:38 14.07.2025
ISO süni intellekt ilə bağlı layihəsində iştirak üçün Azərbaycanın namizədliyini təsdiq edib
21:09 14.07.2025
Hamısı