Bu gün korifey müğənni, SSRİ xalq artisti, SSRİ və Azərbaycan SSR dövlət mükafatları laureatı, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, Dağıstan MSSR-in xalq artisti, Gürcüstan SSR-in əməkdar incəsənət xadimi Rəşid Behbudovun anım günüdür.
1915-ci il dekabrın 14-də məşhur şuşalı xanəndə Məcid Behbudalı oğlunun ailəsində dünyaya gəlmiş Rəşid Behbudov 1989-cu il iyunun 9-da müəmmalı şəkildə dünyasını dəyişib.
Müğənninin ölümü ilə bağlı indiyədək bir neçə versiya dolaşır. Əsas ehtimal isə onun 1988-ci ildə baş tutan Hindistan səfəri ilə bağlıdır. Belə ki, o zaman özünün yaratdığı Mahnı Teatrının kollektivi ilə Hindistana səfər edən Rəşid Behbudov maraqlı bir faktla rastlaşır. Komandasına tərcüməçilik edən hindistanlı şəhərlərin birindən keçən zaman SSRİ-dən olan Şaumyanın burada basdırıldığını və dəfnində özünün də iştirak etdiyini deyir. O zaman SSRİ Ali Sovetinin deputatı olan azərbaycanlı müğənni buna çox təəccüblənir və həmin adamdan dəfnlə bağlı olan kaseti ona verməsini xahiş edir.
Xalq artisti Bilal Əliyev müsahibələrinin birində bildirib ki, Rəşid Behbudovla birgə Hindistan səfərindən Bakıya qayıdanda maraqlı bir söhbətin şahidi olub: “O zaman deyirdilər ki, Rəşid Behbudov Hindistandan bir kaset gətirib və Qorbaçovla görüşəndə ona təqdim edib. Ondan sonra mübahisə düşüb və Rəşid Behbudovu SSRİ Ali Sovetindən uzaqlaşdırıblar. Bundan sonra Rəşid Behbudov hər il getdiyi tibbi komissiyanın müalicələrinə buraxılmır”.
İllər öncə dahi sənətkarın qızı Əməkdar artist Rəşidə Behbudova müsahibəsində “Həqiqətənmi Rəşid Behbudovu qətl etdilər” sualına belə cavab verib:
“Azərbaycanda məlum hadisələr, Sumqayıtda provokasiya məqsədilə törədilmiş hadisələr zamanı Rəşid Behbudov 30 ildən artıq idi ki, SSRİ Ali Sovetinin deputatı idi. 1988-ci ildə Azərbaycan nümayəndə heyətinin, mədəniyyət işçilərinin, SSRİ xalq artistlərinin Azərbaycan və Ermənistan tərəfdən deputatlarla görüşləri oldu.
Həmin görüşə atam gecikmişdi. Qorbaçov atama "O, Rəşid" deyə müraciət etdi. Onun atama "sən" deməsi onu təəccübləndirdi. Etiket qaydalarına əməl etmək lazım idi. Dövlət Mahnı Teatrı haqda soruşdu, atam cavab verdi.
“Şəhərimdə tanklar dayanıb” deyə, atam söyləyib. Qorbaçov "Axı bunlar bizim tankdır" deyib. “Bunun əhəmiyyəti yoxdur, sizindir, yoxsa bizim. Bu tanklar sülh şəraitində yaşayan şəhərdədir. Bu, təcavüzdür" deyə, atam söylədi. Orada atamla Qorbaçov arasında gərginlik oldu.
Atam “Nə qədər ki, mən sağam, SSRİ-nin deputatıyam, Qarabağın bizim olduğunu deyib, hər yerə car çəkəcəm. Əgər bu hərəkətlərinizə son qoymasanız, qan töküləcək” əlavə etdi.
Atam əlini masaya çırpıb, üzünü çevirib gedib. Evə gəlib anama dedi ki, “Ay arvad, məni aparacaqlar”. Ona görə də atamla bağlı istənilən xəstəliyi uydurmaq olardı. Onu anamı buraxmadıqları palataya salmışdılar.
Heç yerdə bu yoxdu, yaxınlar xəstənin yanına buraxılır. Qohumlara təzyiq edirdilər. Atam qışqırırdı, anam deyirdi nə baş verir? Atam iyunun 8-dən 9-na keçən gecə saat 4-də rəhmətə getmişdi. Anama bunu günorta saat 12-də dedilər. Bizə gizli kasetləri də vermədilər. Orada Qorbaçovun həyat yoldaşının iştirakı ilə Dağlıq Qarabağ barədə bəzi qərarlar var idi. Yalandan dedilər ki, atam özü kiməsə verib. Amma kimə bilinmir”.
