Bu gün ədəbiyyatın getdikcə maraq dairəsindən çıxdığını görürük. İnsanlar internet dövrünün əsirinə çevriliblər. Artıq hər şeyin sürətli olmasını istəyirlər. Ədəbiyyat isə onlara darıxdırıcı və lazımsız gəlir. Həqiqətən belədirmi?
Ednews yazarlardan bu barədə sorğu keçirib. Sizcə, ədəbiyyat indi dəbdən düşübmü? Ədəbiyyat bu günün insanına maraqlıdırmı?
Xalq şairi Sabir Rüstəmxanlı:
"Ədəbiyyat heç vaxt dəbdən düşmür. Əfəbiyyatı qısqanan, onun dəbdən düşməsinə, oxunmamasına çalışan adamlar, cəmiyyətlər və dövlətlər var. Böyük ədəbiyyat həmişə böyük güc və böyük qorxudur… Dünənin, bu günün insanı sözləri şəərtidir . Həyatı sevən, onun mənasını düşünən, dünyanın və insan ruhunun sirlərini öyrənmək istəyənlər ədəbiyyata həmişə maraq göstərəcəklər. Ədəbiyyata maraq azalırsa, deməli insan ruhuna, sevgiyə və insana maraq azalır".
Yazıçı Həmid Herisçi:
"Rusiyada, ədəbiyyata, şerə maraq sürətlə genişlənir. Sosial şəbəkələrdə ədəbiyyat, şer nümunələri geniş paylaşılır. Senzuranın ağırlığı, çoxlarının marağını yenidən ədəbiyyata, xüsusən şerə qaytarıb. Mən, son zamanlar rusca şer yazdığıma görə, ordakı durumdan razıyam. Ümüd edirəm, rusca şerlərim tezliklə öz audetoriyasını qazanacaq".
Şair Aqşin Yenisey:
"Ədəbiyyat və dəb. Bu sözləri yan-yana təsəvvür etmək üçün ikisindən birinə çox uzaq adam olmalısan. Dəb kütləni ifadə edən bir məfhumdu, ədəbiyyat fərdi və ədəbiyyat çox vaxt kütləvi dəblərə nifrət faktı kimi yaranır. Ədəbiyyatı dəbə çevirən siyasətdir. Məsələn, Nəsimin dövründə hər bir dövlət başçısının öz təriqəti var idi, Şirvanşahlar da hürufiliyi saray təriqəti seçmək istəyirdilər. Hürufilərin qəzəllərini təbliğ edir, yayırdılar. Əmir Teymur imkan vermədi. Yaxud sovet hökuməti şairlərinin populyarlığını indiki Aygün Kazımovanın populyarlığı ilə müqayisə etmək olar. Yaxşı ədəbiyyat bütün dövrlərdə az oxunub. Sadəcə, bu gün ədəbiyyata gələnlər kapitalizmin döşündən süd əmmiş şou təbiətli adamlardır. Onlar ədəbiyyata şöhrət dalınca gəliblər, ancaq heç kim onları barmaqla göstərmir deyə "şeir oldu", "xalq bizi oxumur" kimi bəhanələrə əl atırlar. Şəxsən mənə atamdan var-dövlət qalsaydı, ədəbiyyata vaxtımı yox, həyatımı həsr edərdim. Amma nə edim ki, onu pula çevirmək üçün yazdıqlarımı çap etdirməyə məhkumam.”
Yazıçı Varis Yolçuyev:
"Ədəbiyyat kimlər üçünsə yenə dəbdədir, kimlər üçünsə dəbdən düşüb. Əksəriyyət üçünsə ümumən nə dəbdə olub, nə də dəbdən düşüb. Əksəriyyət ədəbiyyatın mövcudluğuna biganədir.
Ədəbiyyata marağı olan kəsim azalmaqdadır, amma ümid də var ki, heç vaxt onun sonu gəlməyəcək".
Yazar Sevinc Elsevər:
"İncəsənətin müxtəlif sahələri, o cümlədən ədəbiyyat da müxtəlif vaxtlarda dəbə minir, düşür. Bir müddət əvvəl ədəbiyyat dəbdən düşmüşdü. Mütaliə edən adama az qalırdılar gülələr. Halbuki Sovet dövründə kitab oxumayan adama birtəhər baxırdılar. Alimindən tutmuş fəhləsinədək, hamı oxuyurdu. Son vaxtlar kitab oxuyanların sayı artıb. Misal üçün , Kitabsevərlər qrupu var feysbukda. Kifayət qədər tanınmış qrupdu, üzvlərinin sayı minlərlədi. O qrupda hər yaşda adamlar oxuduqları kitabları şərh edir, tövsiyyə eləyir, müzakirəyə çıxarır. Bu, sevindiricidir. Düzdü, mən arzulayardım ki, kitabı insanlar dəb xatirinə oxumasınlar. Daxili ehtiyac duyduqları üçün oxusunlar. Bu, onların gündəlik mənəvi qidası olsun. Amma heç oxumamaqlarındansa, dəb üçün oxumaları da yaxşıdı. İndi xarici ədəbiyyat moddadı. Oxucular xarici müəllifləri oxumaqlarıyla öyünürlər. Bir az da klassik və müasir yazıçılarımızın əsərlərini oxumaqlarıyla, tanımaqlarıyla öyünsünlər. Kədərli haldır ki, gələcəyin bir çox filoloq aliminin belə müasir qələm adamlarından xəbərləri yoxdu. Ədəbiyyatı izləmirlər. Heç dəb xatirinə də izləmirlər."
Oğuz
