İntiharlara səbəb olan romanın SİRRİ NƏ İDİ?

Mədəniyyət 13:53 22.02.2024

Selincerin "Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan" əsəri son günlər beynimin içində var-gəl edir, gecələr yuxusuz qoyur məni. Əsər o qədər dərin bədii-estetik gücə sahibdir ki, illər keçsə belə o səninlədir. Selincer bu əsəsri yazmayıb yaradıb sadəcə, belə deyərdim. Bu roman dünya ədəbiyyatının şah əsərlərindəndir. "Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan" öz çılğınlığı, kreativ görünüşüylə gənclik dönəmini xarakterizə edən şedevr nümunəsidir.

Oxuyanlara da eyni hissləri yaşatdığını dəqiq bilirəm. Bir gənc insanın baxışıyla dünyanı izləyən Selincerin ortaya qoyduğu düşüncə bəşəri duyğularla hesablaşır. İnsan bütün məqamlarda tənhalıqla baş-başa qalır.

"Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan" bizim romanımızdı. Bu romanı oxumağımız özümüzü, ətrafımızı, dünyanı, hadisələri qavramağımıza kömək edir. İnsanın saxtalığı, ikiüzlülüyü, yalançılığı əsərin baş qəhrəmanı Holden Kolflidlə üz-üzə qalır. Axı, hamımız eyni anları, eyni hissləri dəfələrlə yaşamışıq. Gördüyümüz, şahid olduğumuz mənzərələri aydınlaşdırmaq bizim üçün qaranlıq qalıb. Hər şeyə gənc, təp-təzə duyğularla yanaşmışıq. Holden Kolflid bu mənada özünü xilas etməyin yollarını axtarır. O, heç yerdə qərar tuta bilmir, onun həyatda istədiyi tək şey olduğu, göründüyü kimi yaşamaqdır.

Biz gənclər bu əsərdə özümüzün gerçək simamızı görürük. Romandakı baş qəhrəman Holden Kolfilid (əsər onun dilindən danışılır) qeyri-adi bir uşaqdır. Neçə dəfə başqa-başqa məktəblərdən qovulur, heç kimi bəyənmir, öz həmyaşıdları ilə tutaşır. Hər kəsin mənfi cəhəti onu yaman əsəbiləşdirir. Hər şeyə fikir verir. Bir sözlə bu uşaq kənardan baxıldıqda özünü sevən, başqa heç kimdən xoşu gəlməyən eqoist bir insan təəssüratı yaradır. Romanın sonunda həmin bu eqoist uşaq-Holden Kolfilid tək-tənha qalır. Yağışlı havada parkdakı stulda əyləşib fikirləşir: "İnanmazdım ki, bir gün tək qalacam və inanmazdım ki, bir gün gələcək zəhləm getdiyi insanlar üçün də darıxacam".

Holden fikirlərinin tənhalığını yaşadığı üçün gedəcək bir yer tapa bilmir.

Əsər qısa zamanda 60 min nüsxə ilə satılıb. Araşdırmalara görə romanı oxuyan amerikalı gənclərdən bəziləri intihar edib. Hətta "Beatles" qrupunun solisti Con Lennonun qatilinin üzərində də bu kitab tapılıb. Təbii ki, "Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan" əsəri bir vaxtlar qadağan edilmiş kitablardan idi. Bu əsəri gənclərə, yeniyetmələrə tövsiyyə edərdim. Ancaq bir şərtlə ki, intihar etməyin!

Romandan seçdiklərim:

- Həyat, həqiqətən də, bir oyundur, oğul. Elə bir oyundur ki, gərək, onun qaydalarına tabe olasan.

- Bəli, ser. Mən də bilirəm. Bilirəm ki, belədir. Söz tapıblar da. Oyundur. Yox bir... Yenə güclü olan tərəfə düşsən, bir təhri var, onda, doğrudan da, deyərsən ki, oyundur, mən razı. Bəlkə, o biri, zəif tərəfə düşdün, bəs onda necə olsun? Onda it də getdi, ip də.

Mənə ən çox təsir edən kitab o kitabdır ki, onu oxuyub qurtarandan sonra ürəyində deyəsən ki, kaş bunu yazan mənim çox yaxın dostum olaydı, kefim istəyəndə telefonu götürüb ona zəng vura biləydim.

Holden də elə bir adam idi, şayət dənizdə boğulsaydı və sən də bir qayıq götürüb onu sudan çıxarmaq istəsəydin, yenə də yanındakı qayıqçının kim olduğunu soruşub bilməmiş o qayığa qalxmazdı.

Hətta bir dəfə az qalmışdı qısametrajlı filmə də çəkiləm, amma son anda razılıq vermədim. Fikirləşdim ki, əgər mənim qədər kinoya nifrət eləyən bir adam da kinoya çəkilməyə razılıq verərsə, dünyada bundan eybəcər ikiüzlülük olmaz.

Elə şeylər var ki, onlar necə var, elə qalsa, yaxşıdır. Onları da iri bir şüşə vitrinə qoyub birdəfəlik olduğu kimi saxlasaydılar, çox yaxşı olardı. Özüm də bilirəm, bu mümkün olan iş deyil, amma elə bədbəxtçilik də bundadı.

Ancaq hələ də ümidvaram ki, mən öləndə, ağıllı bir adam tapılacaq və mənim cəsədimi götürüb, çaya-zada tullayacaq. Hara olur-olsun, yalnız bu andıra qalmış qəbiristanlıqdan başqa. Yoxsa, sənin qarnının üstünə gül-çiçək qoymaq üçün hər bazar tökülüb bura gələcəklər. Cəfəng-cəfəng şeylər danışacaqlar. Öləndən sonra gül-çiçək kimin nəyinə lazımdır? Heç kimin.

Oğuz 

“Paşinyanın sülh müqaviləsi imzalamaq fikri yoxdur”

Xəbər xətti

Çin ABŞ-Rusiya yaxınlaşmasından niyə narahatdır?
17:49 19.02.2025
Azərbaycanın "Avroviziya" təmsilçisinin ifa edəcəyi mahnı məlum olub
17:01 19.02.2025
"Pul qazanmaq üçün işə gedən adam stadiona gəlib vaxt itirmək istəmir"
16:45 19.02.2025
Ceff Bezos həbs edilə bilər
16:38 19.02.2025
Prezident Xocalının Ballıca kəndinə köçən bir qrup sakinlə görüşüb
16:03 19.02.2025
İşçinin iş vaxtından artıq işlədilməsi qanun pozuntusu hesab ediləcək
15:14 19.02.2025
Omanın APA-ya tamhüquqlu, Belarusun isə müşahidəçi üzv statusu təsdiqləndi
15:09 19.02.2025
Mübarizin qəhrəmanlığının qarşılığı həm də xalqın vəfakarlığıdır - Xanəmir Telmanoğlu Yazır...
15:08 19.02.2025
Hesablama Palatası daha 3 nəzarət tədbirinin nəticələrini təsdiq etdi
14:39 19.02.2025
Roma Papası ölüm ayağındadır
13:58 19.02.2025
“Vergi güzəştlərini yenidən çeşidləyəcəyik”
13:22 19.02.2025
Moskva Amerika şirkətlərinin Rusiyaya qayıdışını gözləyir
13:19 19.02.2025
AFFA "Neftçi" və "Qarabağ"-ı cərimələdi
13:11 19.02.2025
Konstitusiya Məhkəməsi hakimlərinin yaş həddi artırılır
12:36 19.02.2025
"Suriya terror təşkilatlarının sığınacağı ola bilməz"
12:29 19.02.2025
"13 milyon manatdan çox əsassız ödəniş aşkar edilib"
12:24 19.02.2025
"Ukraynalılar özlərini aldadılmış hiss edirlər"
12:18 19.02.2025
Bələdiyyələrin bəzi səlahiyyətləri ləğv ediləcək
12:03 19.02.2025
ABŞ Ukraynaya sülhməramlı kontingent göndərəcək?
11:57 19.02.2025
"Rusiya və ABŞ Ukraynada münaqişənin nizamlanması istiqamətində mühüm addım atdılar"
11:39 19.02.2025
Azarkeşlər Osimheni "Qalatasaray"da saxlamaq üçün pul yığmaq istəyir
10:28 19.02.2025
Xankəndidə Zəfər parkının təməli qoyuldu
10:23 19.02.2025
Tramp Federal Məhkəmə Sistemində "təmizləmələrə" başladı
10:17 19.02.2025
Azərbaycanın sədrliyi ilə APA-nın 15-ci plenar sessiyası işinə başladı
10:09 19.02.2025
Maliyyə Nazirliyi istiqrazları niyə geri çağırır?
09:32 19.02.2025
"AZAL təyyarəsi ilə bağlı yekun hesabat il sonuna qədər veriləcək"
09:14 19.02.2025
" Zelenski danışıqlar masasına oturmaq istəyirsə..."
09:03 19.02.2025
Dünyanın ilk homoseksual imamını güllələdilər
07:35 19.02.2025
Cəbrayıla növbəti köç karvanı yola salındı
07:09 19.02.2025
İran parlamentinin sədri APA-nın 15-ci sessiyasında iştirak üçün Bakıya gəlib
23:13 18.02.2025
Rusyönümlü hakerlər İtaliyaya hücum etdi
22:54 18.02.2025
Narkotik kartelləri Kolumbiya Prezidentinə sui-qəsd planlaşdırır
22:39 18.02.2025
Zelenski "masa"dan qaçmaq üçün bə edəcək?
22:35 18.02.2025
"ABŞ-Rusiya danışıqları Ukraynada sülhə doğru ilk addım idi"
21:36 18.02.2025
Dərman vasitələrinin Azərbaycan dilində istifadə təlimatı olmadan satışı cərimələnəcək
21:10 18.02.2025
Polşa Prezidenti ABŞ-Rusiya danışıqları fonunda Milli Təhlükəsizlik Şurasınının iclasını çağırıb
20:34 18.02.2025
"Azərbaycan-Serbiya enerji əməkdaşlığı yeni mərhələyə qədəm qoyub"
19:58 18.02.2025
Çingiz Mustafayev belə öldürülməyi barədə yeni detallar üzə çıxıb
19:12 18.02.2025
Çilidə 5,7 maqnitudalı zəlzələ baş verib
18:28 18.02.2025
Türkiyə ilə Ukrayna təhsil və kommunikasiya sahələrində sazişlər imzalayıb
17:57 18.02.2025
Hamısı