Ednews Oğuz Ayvazın "Elmlər Akademiyası" metrosu yaxınlığındakı Hüseyn Cavid parkında açılan yeni kitab sərgisindən yazdığı reportajı təqdim edir. 

Feysbukda gördüyüm kitab sərgisi ilə bağlı statusu yazın gəlişi kimi sevinclə, xoşbəxtliklə qarşıladım. Çantamı çiynimə keçirib üz tutdum “Elmlər Akademiyası” tərəflərə. Təklif edərdim ki, buranın adını dəyişib “Tələbə yolu” qoysunlar. Nə zaman burdan keçsəm tələbə ordusu ilə üzləşirəm. 

Kitab sərgisini gənc yazıçı, naşir Tural İlyas həyata keçirib. Məni köhnə tanışları kimi qarşılayır. Xəfif təbəssüm gəzir üzündə, bir yerdə dayanmır, kitablar onun yoldaşıdır. Kiçik sərgi olsa da kənardan diqqət çəkir. Uzun piştaxtanın üzərində dünya ədəbiyyatından tutmuş yerli ədəbiyyata qədər kitablar var. 

Piştaxtanın ortasında ətriyyatlar, şəkilli albomlar nəzərimə çarpır. Turala üzümü tuturam:

- Ətriyyatlar nə üçün?

- Ətriyyat xoşlayan adam kitaba da maraq salar.

Əli zənbilli qadın ehmalca, bir az da utana-utana kitablara yaxınlaşır. Yanına qısılıram. Onunla eyni hərəkət etməyə başlayıram. Başını azca qaldırıb mənə baxır:

- Hansı kitablara üstünlük verirsiz?

- Daha çox dünya ədəbiyyatı. Alacağım kitabların əksəriyyəti dünya ədəbiyyatından olacaq. Belə kitab sərgilərinin olmağı gözəl hadisədir. Çox sevinirəm. Bu gün də rus ədəbiyyatından bəzi kitablar alacam.

- Azərbaycan ədəbiyyatına niyə üstünlük vermirsiz?

- Məktəb vaxtlarında öz ədəbiyyatımızdan xeyli əsərlər oxumuşam.

- Bəs bizim müasir yazarlardan?

- Onları tanımıram, nəyimə gərək...

- Niyə? 

Qadın başını kitablara çevirib cavab verməməyi seçir. 

Adamlar gah çoxalır, gah da azalır. Kitab satanlar sərginin ilk günündən elə də razı deyillər. Kitab alan azdır, oxucu tapılmır, deyirlər. Böyük eynəkli, pırtlaşıq saçlı bir kişi peyda olur. Elə bil Sindibadın lapmasından çıxdı. Ətrafa göz gəzdirə-gəzdirə kitablara qarışdı. 

- Ağsaqqal, olar sizi?

- Nəyə görə?

- Kitabla bağlıdır.

- Hə, buyur.

- Axırıncı hansı kitabı oxumusunuz?

- Vallah yadıma düşmür. Mənim böyük bir kitabxanam olub. 5 min kitabımı yandırmışam. 

- Repotajın başlığı gəldi. Nəyə görə yandırdız?

- Evim balaca idi, dolana bilmirdik, ona görə də yandırdım. 

- Niyə kitabları qonum-qonşuya, tanışlara paylamadınız?

- Heç kəsi tanımırdım.

Ağsaqqalın danışdığı əhvalat məni kədərləndirir. Gözümün qarşısında kitab sərgisinin alovların içində qaldığı canlanır. Xəyalımdakı yanğını tezliklə söndürürəm. 

Müşahidələrimdən iki təbəqənin insanları kitaba maraq göstərir. Gənclər və qocalar. 

Gənclərə yaxınlaşıram. Əlllərində kitablar var.

- Kitablar baha deyil ki?

- Yox, qiymətlərdən razıyıq, həm də endirim olması bizi sevindirdi.

- Bəs, sərgi haqda nələr düşünürsüz?

- Kitablar çox olsa, biz də çox inkişaf edərik.

Gənclərin arxasında boz saçları olan, uzun plyaş geyinən, sanki Sovet dövrünün zaman tunelindən çıxıb gələn kişi diqqətlə bizi izlədiyini görürəm.

Özü yaxınlaşır və dilə gəlir:

“Birinci növbədə Allaha, daha sonra valideynlərimə və müəllimlərimə borcluyam. Kitab oxumağa həmişə vaxt ayırıram. Mənə elə gəlir ki, kitab insanı daha çox ünsiyyətcil edir. İnsanın ensiklopedik dünyagörüşünün formalaşmasında kitabın rolu böyükdür”.

- Ən son hansı kitabı oxumusunuz?

- Bəxtiyar Vəhabzadənin “Axı dünya fırlanır” əsəri və Səməd Vurğunun “Komsomol” poeması.  

- Ümumiyyətlə, cəmiyyətimizdə kitaba maraq niyə azdır?

- Səbəbi cəmiyyətdə şəxslərin pis şeylərə aludə olmalarıdır. Siqaret çəkən gənc necə gedib kitab oxuyacaq? Enerji içkiləri içən qızın beyni necə düşünəcək? Bütün bu məsələlər həllini tapmasa kitab oxuyan cəmiyyət olmayacağıq. 

- Siz deyəsən, müəllimisiniz...

- Bəli, Bakı Dövlət Universitetində.

- Tələbələrinizdən razısınız?

- Yox razı deyiləm, heç biri oxumur.

Kitab sərgisi davam edir. Tural İlyası gözüm axtarır. Sərgi nə zamana kimi davam edəcək?

- Proses oxuculardan asılıdır. Əgər onların marağı davam eləsə kitab sərgisi də davam edəcək.