Son zamanlar dünya bazarlarında hökm sürən bahalaşma Azərbaycana da öz mənfi təsirlərini göstərməkdədir. Qida sektoruna nəzər salsaq bu, bahalaşmanın aydın şəkildə şahidi olarıq.
Hazırda gündəmdə isə payız aylarında Azərbaycanda daha bir neçə məhsulun süd və broyler məhsullarının yenidən bahalaşması haqqında iddialar dolaşmaqdadır.
Bəs, bu xəbərlər nə dərəcədə həqiqətləri əks etdirir. Həqiqətənmi günü-gündən bahalaşan bu məhsullarda yenidən artım müşahidə olunacaq?
Məsələ barəsində Ednews-a danışan iqtisadçı-ekspert Cəfər İbrahimlinin sözlərinə görə isə, Azərbaycan süd məhsullarını rəsmi rəqəmlərə görə 80 % qədərini özü təmin edə bilir. Bu isə müəyyən dərəcədə bahalaşmanın qarşısını ala bilir.
“Bu məhsulların artırılması və ixracyönümlü olması ilə bağlı uzun illərdir heyvandarlıq təsərrüfatlarının böyüdülməsi nəzərdə tutulur. Prosseslər fonunda ölkə reallığına uyğun heyvanlar saxlanılır. Lakin süd emal müəssisələrilə südçülük təsərrüfatları arasında əlaqə problemi olduğundan, məhsulun istənilən vaxtda və keyfiyyətdə götürülməməsi xaricdən idxal olmasına gətirib çıxarır”.
O, həmçinin qeyd edib ki, əgər emal müəssisələri yerli istehsalatı artıraraq özlərini dünyaya kifayət qədər tanıtsalar, bu xaricdən gələn idxalın azaldılmasına səbəb ola bilər. Bu da daxili bazarda bu məhsulların qiymətlərindəki artımın qarşısını almaq iqtidarında olacaq.
“Ölkədə hansı məhsulun istehsalı artarsa, onun xaricdən idxalı azalır. Bu isə ölkənin iqtisadiyyatına hər tərəfli müsbət təsir verir. Həm vergi artımı, həm daxili işsizliyin azadılması, həm də daxili bazarda daha ucuz qida məhsullarının satışına gətirib çıxarır. Bu yollardan istifadə olunsa, ölkədə bahalaşmanın qarşısı çox əhəmiyyətli dərəcədə alar”.
İqtisadçı-ekspert Asif İbrahimov isə qeyd edib ki, daxili bazarda bahalaşmanın qarşısını almaq üçün dövlət bir çox layihələr həyata keçirir. Onun sözlərinə görə, bu yolda ən əsası daxili bazarı idxal asılılığından azad etməkdir.
“Bunun üçün hətta işğaldan azad olunan ərazilərimizdə bu sahədə fəaliyyət göstərən bir neçə müəssisələr də açılır. Tezliklə, Zəngilan rayonunda “Mozarella” pendirinin istehsalına başlanılacaq. Ağcabədi rayonunda isə artıq bir fabrik açılıb və genişlənmək üzrədir”.
İqtisadçı bu prosesin daxili bazar və ölkənin iqtisadiyyatına müsbət təsirlərindən də danışıb.
“ Ölkə daxilində bu məhsulların istehsalında artımlar olduqca, Azərbaycanın iqtisadi potensialına da yeni töhvələr verəcək, həm də daxili bazarın təmin edilməsi istiqamətində mühüm işlər görüləcək”.
İqtisadçı-ekspert Eldəniz Əmirov isə düşünür ki, broyler və ağartı məhsullarının Azərbaycan iqtisadiyyatına verəcəyi töhvələr təbii olaraq istənilən ölkə iqtisadiyyatına dividendlər qazandıra bilər.
“Broyler və maldarlıq təəssərüfatı bilavasitə qeyri neft sektoru hesab olunur. Əgər kənd təsərrüfatı sahəsində istiqamət düzgün seçilsə və bütün işlər xüsusi təşkil olunarsa, bu da iqtisadiyyata müsbət təsir göstərər. Çünki bu məhsullar ölkənin ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunmasında öz rolu olan qidalardır. Paralel olaraq onu da qeyd edim ki, bu məhsullar ölkənin regionlarında məşğulluğun təmin edilməsi üçün də zəruri olan iki əsas istiqamətdir”.
Rəna Mürşüd
