18 ildə 700 bal toplayan 116 nəfərdən biri də AMEA-ya üz tutmayıb - Niyə?

Təhsil 14:19 11.06.2025

Dövlət İmtahan Mərkəzinin rəsmi məlumatına əsasən, 2007-ci ildən bu günə qədər ölkə üzrə 116 nəfər 700 bal toplayıb. 2024-cü ildə aparılan araşdırmada məlum olur ki, 700 bal yığan həmin 116 nəfərin hamısı Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) strukturunda yer alan doktorantura və elmi-tədqiqat proqramlarından kənarda qalıb. Onların əksəriyyəti ya təhsilini xaricdə davam etdirib, ya da daha çox təcrübi və gəlirli sahələr olan repetitorluq və tədris mərkəzlərində çalışmağa üstünlük verib. 

Bəs, onların doktorantura və elmi-tədqiqat proqramlarından kənarda qalmasının səbəbləri nədir?

"EDnews" xəbər verir ki, təhsil eksperti Kamran Əsədov Qaynarinfo-ya açıqlamasında bildirib ki, yüksək nəticə göstərən abituriyentlər daha çox çevik əmək bazarına uyğunlaşmaq istəyirlər:

"Repetitorluq və kurs fəaliyyəti, xüsusilə STEM sahəsindəki bacarıqlara malik olanlar üçün həm daha gəlirli, həm də sosial nüfuz baxımından daha cəlbedici görünür. Bu peşələrdə aylıq gəlirlər 2-3 min manata qədər çata bilir, halbuki doktorantura təhsilini davam etdirən bir gənc araşdırmaçı 400-500 manat təqaüdlə kifayətlənmək məcburiyyətində qalır. Eyni zamanda doktoranturadan sonra elmi ad almaq, vəzifədə yüksəlmək və maddi baxımdan təmin olunmaq prosesi uzun və qeyri-müəyyəndir”.
 
 Kamran Əsədov hesab edir ki, AMEA-nın doktorantura proqramları çox zaman dünya reytinqlərində yer alan ali təhsil müəssisələrinin təqdim etdiyi elmi imkanlarla rəqabət apara bilmir:

"Xaricdə təhsil almağa üstünlük verən 700 balçılar, adətən elmi bazaya, beynəlxalq akademik şəbəkəyə, tədqiqat qrantlarına və gələcək karyera imkanlarına görə qərar verirlər. Məsələn, Almaniya, ABŞ, Böyük Britaniya kimi ölkələrdə doktorantlara yüksək maaş, tədqiqat layihələrində iştirak imkanı, müəllimlik təcrübəsi və beynəlxalq konfranslara çıxış təqdim olunur”.

Ekspert AMEA-ın yenilənməyə ehtiyacı olduğunu qeyd edib:

"Onun elmi potensialı, maddi-texniki bazası və təcrübəli kadr resursu azalmayıb. Lakin bu imkanların gənclər üçün cəlbedici formata salınması zəruridir. AMEA dövlətin elmi düşüncəsinin mərkəzi olaraq qalmalıdır, amma bu mərkəz gənclər üçün ilhamverici olmalı, beynəlxalq açıq elm platformalarına inteqrasiya etməli, multidissiplinar tədqiqatları dəstəkləməlidir. Əgər 700 bal toplayan beyinlər bu sahəyə cəlb olunmursa, deməli, burada kadr yox, sistem problemi var. Onları qınamaq yox, akademik strukturları özlərini sorğulamağa sövq etmək lazımdır”. 

Kamran Əsədovun fikirincə, gənc beyinləri AMEA-ya gətirmək üçün elmi tədqiqat mühitini rəqabətli və motivasiyaedici müstəviyə daşımaq əsas hədəf olmalıdır:

"Əks halda, təhsil sisteminin ən parlaq nəticələri elmdə yox, kommersiya yönümlü fəaliyyətlərdə itəcək. Bu isə uzunmüddətli perspektivdə cəmiyyətin intellektual sərvətinin itib getməsi deməkdir”.

Rusiyada qətlə yetirilən qardaşların küt alətlə vurulduğu məlum oldu

Xəbər xətti

Prezidentlər tikiş fabrikinin fəaliyyəti ilə tanış oldular
17:28 03.07.2025
Sulutəpədə evlərdən 10 min manatlıq qızıl-zinət əşyaları oğurlanıb
17:06 03.07.2025
Emin Rusiyadakı konsertini təxirə saldı
16:19 03.07.2025
Niyə Çin ABŞ-nin yerini tuta bilməz? -Analitik Baxış
15:48 03.07.2025
Prezident İlham Əliyev Xankəndində bir sıra obyektlərin açılışında iştirak edib -YENİLƏNİB
15:09 03.07.2025
Azərbaycan karateçisi 24 aylıq diskvalifikasiya edilib
14:36 03.07.2025
Zelenski Danimarkaya gedib
14:21 03.07.2025
Rusiyada Azərbaycanın xəbər saytlarına giriş məhdudlaşdırılıb
14:00 03.07.2025
Britaniyalı pilot Kəmalə Qaramollayevaya elçi düşüb
13:39 03.07.2025
Mirziyoyev Fəxri xiyaban və Zəfər Parkında
13:22 03.07.2025
Dioqu Jota və qardaşı necə ölüblər?
12:24 03.07.2025
Çikaqonun mərkəzində kütləvi atışma baş verib
12:06 03.07.2025
Kaliforniyada baş verən güclü partlayışdan sonra yeddi nəfər itkin düşüb
11:47 03.07.2025
Türkmənistan XİN rəhbəri Füzuliyə gəlib
11:32 03.07.2025
Ramiz Zeynalovun adından istifadə edən şəxslə bağlı qərar verildi
11:17 03.07.2025
“İrəvan xanlığının mətbəxi” kitabının ingilis dilində nəşri təqdim olundu
11:02 03.07.2025
"Koreya birləşəcək"
10:47 03.07.2025
Elnur Məmmədov əfqanıstanlı həmkarı ilə görüşüb
10:37 03.07.2025
Meymunçiçəyi nəzarətdən çıxır
10:32 03.07.2025
İranda iki Fransa vətəndaşı "Mossad"a işləməkdə ittiham olunub
10:17 03.07.2025
Türkiyədə qəzaya uğrayan təyyarədə sərnişin sağ qalıb
10:02 03.07.2025
Sadır Japarov ECO sammitində iştirak edəcək
09:14 03.07.2025
"Virtsə verilən 150 milyon avroya minlərlə ağac əkmək olar"
08:59 03.07.2025
Süni intellekt binaları soyuq saxlayan boya yaradıb
08:36 03.07.2025
Atlantidanın izləri tapıldı
08:08 03.07.2025
İndoneziya sahillərində bərə batıb
07:35 03.07.2025
Reper P. Diddi hökm çıxarılana qədər həbsdə qalacaq
07:03 03.07.2025
Anomal istilər avropalılar üçün ölümcül olub
06:31 03.07.2025
Xərçəng hüceyrələrinin yayılmasının qarşısını alan maddə tapılıb
06:01 03.07.2025
Somalinin paytaxtında hərbi helikopter qəzaya uğrayıb:
02:48 03.07.2025
"İsrail hava məkanımızdan icazəsiz istifadə edib"
02:27 03.07.2025
“Kurtlar Vadisi”nin aktyoru vəfat etdi
02:04 03.07.2025
"Atam bu yeri qardaş ölkəyə verib"
01:41 03.07.2025
Azərbaycan güləşçisi Avropa çempionu oldu
01:28 03.07.2025
Araz Ağalarova qarşı icraat başladılıb
00:59 03.07.2025
Avstraliya aborigenlərin soyqırımına görə avropalılardan təzminat istəyir
00:45 03.07.2025
Dövlət Komitəsi və QMİ-nin birgə təşkilatçılığı ilə qanvermə aksiyası keçiriləcək
00:30 03.07.2025
Ukraynanın Jitomir şəhərində iki güclü partlayış baş verib
00:24 03.07.2025
Tbilisidə Azərbaycan-Gürcüstan hərbi polis əməkdaşları görüşüb
00:10 03.07.2025
Muxtar Babayev Dünya Bankı ilə "Bakıdan Belenə" yol xəritəsinin hazırlanmasını müzakirə edib
23:45 02.07.2025
Hamısı