Çinin “CoronaVac”  və İngiltərənin “AstraZeneca” peyvəndlərindən sonra Azərbaycana Rusiyanın “Sputnik V” vaksininin 40 min doza həcmində ilk partiyası gətirildi. Ümumilikdə yanvar ayından artıq ölkəyə 2 milyondan yuxarı peyvənd materialı gətirilib.

Azərbaycan Səhiyyə Nazirliyi “Sputnik V” peyvəndinin istifadəsini martın 12-də təsdiqləyib. Fevral ayında Azərbaycan dünyada “Sputnik V” və “AstraZeneca” vaksinlərin birgə tətbiqinin kliniki tədqiqatlarını aparan ilk ölkə oldu.

Qeyd edək ki, Rusiyada 1 milyona yaxın vətəndaş “Sputnik V” ilə peyvənd olunub. Vaksinin dünyanın 64 ölkəsində qeydiyyatdan keçdiyi bildirilir. Lakin vaksindən istifadə dünyada birmənalı qarşılanmamışdı. Belə ki, Avropa Dərman Agentliyi “Sputnik V”nin  effektivliyi və təhlükəsizliyini nəzərdən keçirilməsi prosesi başa çatanadək peyvəndi Aİ ölkələri səviyyəsində təsdiqləməkdən çəkinməyə səsləmişdi. “Sputnik V”ni alanlardan biri də Slovakiya oldu. Lakin Slovakiyanın Milli Dərman İdarəsi (SUKL) Rusiyaya məxsus peyvəndin öncədən göstərilən standartlara uyğun olmadığını bildirmiş və Rusiya ixrac etdiyi 200 min doza vaksinin geri qaytarılmasını tələb etmişdi.

Aprel ayının əvvəlində isə EU Observer qəzeti “Sputnik V”nin tətbiqindən sonra dörd nəfərin öldüyünü və daha altı nəfərin sağlamlığında ciddi problemlər yaşandığını xəbər verdi. Hərçənd ki, Rusiyanın səhiyyə sahəsində nəzarət qurumu – “Roszdravnadzor” göstərilən halların peyvəndlə əlaqəsi olduğu barədə iddiaları rədd etdi və “Sputnik V” peyvəndinin vurulmasından sonra mümkün yan fəsadlar arasında qripə oxşar simptomların olduğunu bildirdi.

Bəs dünya tərəfindən qəbul edilməyən “Sputnik V” vaksininin Azərbaycana gətirilməsi nə qədər düzgündür? Mövzu ilə bağlı ekspert infeksionist Vüqar Cavadzadə Eurasia Diary-yə açıqlama verib.

O, ilk olaraq koronavirusla bağlı ölkədəki vəziyyəti qənaətbəxş hesab edib. Bildirib ki, hazırda koronavirusa yoluxma sayı günbəgün azalmaqdadır: “Növbəti həftə nəqliyyat işləməyəcəyi üçün yoluxmaların daha da azalacağı gözlənilir”.

Ekspert “Sputnik-V” vaksininin etibarlılığı barədə danışarkən bildirib ki, vaksinin iqtisadi və siyasi tərəfləri var: “Siyasi tərəfləri ondan ibarətdir ki, çox ölkələrin Rusiya ilə iqtisadi-siyasi əlaqələrində  normal münasibəti olmadığı üçün onun mallarına boykot elan edilir, o cümlədən vaksini pisləyir və gözdən salırlar. Digər tərəfdən də hazırki pandemiya dövründə dünyada cəmi beş-altı vaksin var. Dünya tibb sahəsində bunların satılması üzrə rəqabət getdiyinə görə bir-birlərinin istehsal etdikləri vaksinləri pisləməklə  iqtisadiyyatlarını zəiflətməyə çalışırlar. Hesab edirəm ki, Rusiyanın vaksin sahəsində yüz illərlə təcrübəsi var. Onların N.F.Qamaleya adına Elmi-Tədqiqat Mərkəzi bütün dünyada məşhurdur. Və Rusiya vaksin hazırlanması sahəsində yüksək yerlərdən birini tutub. Ona görə “Sputnik-V” barədə deyilən neqativ halları mən qəbul etmirəm. Çünki Rusiyanın dünya təbabətində xüsusi yeri və önəmi var”.

“Sinovac” peyvəndi vurulmuş şəxsə ikinci doza olaraq “Sputnik V” və “Astra Zeneca” vurula bilərmi?

“Eyni vaksin vurulsa daha yaxşı olar. Vaksinlərin nəticəsi süni immunitet yaratmaq üçündür. Sonda məqsədləri eyni olsa da, hazırlanma texnologiyaları müxtəlifdir. Çinin “Sinovac” şirkətinin hazırladığı “CoronoVac” inaktiv, tam öldürülmüş vaksindir. Ancaq “Sputnik-V” vaksini verter texnologiyası əsasında hazırlanan vaksindir. İkinci dəfə eyni vaksin vurulsa daha yaxşı olar”, deyə ekspert qeyd edib.

Gülnar Səlimova