Kompüter tomoqrafiyası Xərçəngə yoluxma riskini artırır?

Sağlamlıq 10:10 17.04.2025

Yeni bir araşdırma ABŞ-da kompüter tomoqrafiyası (KT) taramalarının sayının artmasının gələcəkdə on minlərlə yeni xərçəng hadisəsi ilə əlaqəli ola biləcəyini göstərir.

 “EDnews” xəbər verir ki, tədqiqatçıların məlumatlarına görə, KT görüntüləmə texnologiyası bir çox hallarda həyati əhəmiyyət daşısa da ionlaşdırıcı şüalanmanın yaratdığı potensial risklər də nəzərə alınmalıdır. ABŞ və Böyük Britaniyadan olan tədqiqatçılar 2023-cü ildə ABŞ-da həyata keçirilən KT taramalarının gələcəkdə təxminən 103 min yeni xərçəng hadisəsinə səbəb ola biləcəyini proqnozlaşdırırlar. Bu, kompüter tomoqrafiyasından alınan aşağı dozalı radiasiyanın nəzəri risklərinə əsaslanır.

Araşdırmanın baş müəllifi, San-Fransiskodakı Kaliforniya Universitetindən epidemioloq Rebekka Smit-Bindman bildirir ki, KT çox vaxt həyatı xilas edir, lakin onun potensial zərərləri – xüsusilə də çoxsaylı və əsaslandırılmamış hallarda – geniş əhali üçün əhəmiyyətli risklər yarada bilər. 2007-ci ildən bəri ABŞ-da KT istifadəsi 30 faizdən çox artıb. 2023-cü ildə ölkə üzrə 93 milyon KT müayinəsi həyata keçirildiyi təxmin edilir. Bu məlumatlar ABŞ-da 143 tibb müəssisəsinin daxil olduğu UCSF Beynəlxalq CT Doza Reyestrindən əldə edilib. Araşdırmada nəzərə alınan risklər, əsasən, atom bombası sağ qalanları və nüvə qəzası qurbanları üzərində aparılan uzunmüddətli müşahidələrə əsaslanır. Bu tarixlərdən əldə edilən məlumatlar, ionlaşdırıcı şüalanmanın az dozada belə uzun müddətli xərçəng riskini artıra biləcəyini göstərir. Araşdırmaya görə, uşaqlar və yeniyetmələr KT taramaları zamanı böyüklərlə müqayisədə daha yüksək xərçəng riski ilə üzləşə bilərlər. Məsələn, bir yaşdan kiçik uşaqlarda tiroid və digər xərçəng növlərinin ömür boyu inkişaf ehtimalı daha yüksək görünür. Bu risk xüsusilə qız uşaqları üçün daha çoxdur. Ekspertlər qeyd edirlər ki, fərdi səviyyədə KT taramasından gələn xərçəng riski çox aşağıdır. KT-nin diaqnostik və terapevtik faydaları, xüsusilə də ciddi xəstəliklərin vaxtında aşkar edilməsində böyük rol oynayır. Məsələn, aşağı dozalı KT ağciyər xərçəngi ilə bağlı ölüm hallarını 20 faiz azalda bilir. Buna baxmayaraq, lazımsız və əsaslandırılmamış KT istifadəsi riskləri artırır. RMIT Universitetindən tibbi radiasiya üzrə mütəxəssis Pradip Deb və Avstraliya Tibbi Görüntüləmə və Radiasiya Müalicəsi Cəmiyyətinin prezidenti Naomi Gibson şüalanmaya məruz qalmanın yalnız tibbi cəhətdən əsaslandırılmış hallarda aparılmalı olduğunu vurğulayırlar. N.Gibson bildirir: “Tapıntılar uzunmüddətli şüalanma risklərinə qarşı diqqətli olmağın vacibliyini göstərir, lakin eyni zamanda KT-nin klinik dəyəri və zəruriliyini də inkar etməməliyik”.

Fatimə Mərdanlı // EDnews 

“Xatirələr işığında Heydər Əliyev” -in təqdimatı keçirildi

Xəbər xətti

Prezident və birinci xanım faşizm üzərində Qələbə uğrunda mübarizədə həlak olan Azərbaycanlıların xatirəsini ehtiramla anıblar
12:35 09.05.2025
Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Faşizm üzərində Qələbə Günü münasibətilə paylaşım edib
10:03 09.05.2025
Azərbaycan Prezidenti Almaniya Kanslerinə təbrik məktubu göndərib
09:52 09.05.2025
"Bakı ilə dialoqda vasitəçilərə ehtiyac yoxdur"
09:12 09.05.2025
“Sülhün kökləri” Təşkilatı “Sülh Yürüşü” təşkil edəcək
16:31 08.05.2025
ANAMA yanında İctimai Şuranın üzvləri regiona səfər ediblər
16:03 08.05.2025
"1948-ci ildən bəri Şri-Lanka rəhbərləri etnik münaqişəni “ötürmə” vasitəsinə çeviriblər"
15:21 08.05.2025
Laçında “Heydər Əliyev – Müstəqillik, Suverenlik və Şanlı Zəfər” mövzusunda konfrans keçirilib
12:52 08.05.2025
Sabah 30 dərəcə isti olacaq
12:44 08.05.2025
“Turkish Airlines” Pakistana uçuşları ləğv edib
12:41 08.05.2025
Livanda Azərbaycan Evi açılıb
12:32 08.05.2025
Əminə Ərdoğan “Beynəlxalq İslam Sənətləri” sərgisində Azərbaycan stendini ziyarət edib
12:29 08.05.2025
Ukrayna Prezidenti Anım və İkinci Dünya müharibəsində Qələbə Günü münasibətilə xalqa müraciət edib
12:15 08.05.2025
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 102-ci ildönümü Berlində qeyd edilib
12:08 08.05.2025
Qaxda silah-sursat aşkarlanıb
12:05 08.05.2025
Bu gün Avropa Liqasında finalçılar bəlli olacaq
12:02 08.05.2025
Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası "Sən elə bir zirvəsən" adlı tədbir təşkil edib
11:57 08.05.2025
Pakistanın hava limanı yaxınlığında partlayışlar baş verib
11:52 08.05.2025
"Vyetnam Azərbaycan ilə əməkdaşlığı özünün strateji-siyasi xətti hesab edir"
11:47 08.05.2025
CNN: Hindistan və Pakistan arasında son illərin ən böyük hava döyüşü baş verib
11:35 08.05.2025
Azərbaycanın və Vyetnamın dövlət başçıları mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər
11:32 08.05.2025
Putinlə Szinpin arasında görüş başladı
11:28 08.05.2025
Azərbaycan və Almaniya arxeoloqları Ağalıqtəpə yaşayış yerində tədqiqat aparıblar
11:23 08.05.2025
Bakıda “Kənddən Şəhərə” həftəsonu yarmarkası təşkil olunacaq
11:20 08.05.2025
Qubada II Beynəlxalq folklor rəqs və yaradıcılıq festivalından
11:11 08.05.2025
Azərbaycan və Vyetnam arasında Biznes Şura yaradılır
11:06 08.05.2025
Bu gün görkəmli bəstəkar Soltan Hacıbəyovun doğum günüdür
11:02 08.05.2025
Vyetnam Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Baş katibi Şəhidlər xiyabanını ziyarət edib
Vyetnam Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Baş katibi Şəhidlər xiyabanını ziyarət edib
11:00 08.05.2025
Vyetnamın KP MK-nın Baş katibinin xanımı İçərişəhərlə tanış olub
10:59 08.05.2025
Alimlər Britaniya sahillərində üzən qədim köpəkbalığı növü kəşf ediblər
10:53 08.05.2025
Azərbaycanın etibarlı tərəfdaş kimi mövqeyi möhkəmlənir
10:30 08.05.2025
Azərbaycan və Vyetnam XİN başçıları strateji tərəfdaşlığın inkişaf perspektivlərini müzakirə ediblər
10:27 08.05.2025
“Aztelekom” bayrağı Heydər Əliyev zirvəsində dalğalanıb
10:22 08.05.2025
Yeni dövrün mübarək, azad Şuşa!
09:40 08.05.2025
Türk Dövlətləri Ali Məhkəmələrinin Konfransının Əsasnaməsi təsdiq edilib
09:23 08.05.2025
Alimlər Günəş sistemində doqquzuncu planetin mümkün namizədini aşkar ediblər
07:56 08.05.2025
KİV: İsrail və Türkiyə Azərbaycanın vasitəçiliyi ilə Bakıda danışıqlar keçirəcək
00:28 08.05.2025
Mayın 8-i Beynəlxalq Talassemiya Günüdür
00:00 08.05.2025
Bakıda "Azərbaycan-Türkiyə nəqliyyat və kommunikasiya əlaqələri haqqında elmi seminar keçirildi
17:50 07.05.2025
Mina sahələrində ümidlərin bərpası - Thembisa Fakude yazır...
14:31 07.05.2025
Hamısı