Kompüter tomoqrafiyası Xərçəngə yoluxma riskini artırır?

Sağlamlıq 10:10 17.04.2025

Yeni bir araşdırma ABŞ-da kompüter tomoqrafiyası (KT) taramalarının sayının artmasının gələcəkdə on minlərlə yeni xərçəng hadisəsi ilə əlaqəli ola biləcəyini göstərir.

 “EDnews” xəbər verir ki, tədqiqatçıların məlumatlarına görə, KT görüntüləmə texnologiyası bir çox hallarda həyati əhəmiyyət daşısa da ionlaşdırıcı şüalanmanın yaratdığı potensial risklər də nəzərə alınmalıdır. ABŞ və Böyük Britaniyadan olan tədqiqatçılar 2023-cü ildə ABŞ-da həyata keçirilən KT taramalarının gələcəkdə təxminən 103 min yeni xərçəng hadisəsinə səbəb ola biləcəyini proqnozlaşdırırlar. Bu, kompüter tomoqrafiyasından alınan aşağı dozalı radiasiyanın nəzəri risklərinə əsaslanır.

Araşdırmanın baş müəllifi, San-Fransiskodakı Kaliforniya Universitetindən epidemioloq Rebekka Smit-Bindman bildirir ki, KT çox vaxt həyatı xilas edir, lakin onun potensial zərərləri – xüsusilə də çoxsaylı və əsaslandırılmamış hallarda – geniş əhali üçün əhəmiyyətli risklər yarada bilər. 2007-ci ildən bəri ABŞ-da KT istifadəsi 30 faizdən çox artıb. 2023-cü ildə ölkə üzrə 93 milyon KT müayinəsi həyata keçirildiyi təxmin edilir. Bu məlumatlar ABŞ-da 143 tibb müəssisəsinin daxil olduğu UCSF Beynəlxalq CT Doza Reyestrindən əldə edilib. Araşdırmada nəzərə alınan risklər, əsasən, atom bombası sağ qalanları və nüvə qəzası qurbanları üzərində aparılan uzunmüddətli müşahidələrə əsaslanır. Bu tarixlərdən əldə edilən məlumatlar, ionlaşdırıcı şüalanmanın az dozada belə uzun müddətli xərçəng riskini artıra biləcəyini göstərir. Araşdırmaya görə, uşaqlar və yeniyetmələr KT taramaları zamanı böyüklərlə müqayisədə daha yüksək xərçəng riski ilə üzləşə bilərlər. Məsələn, bir yaşdan kiçik uşaqlarda tiroid və digər xərçəng növlərinin ömür boyu inkişaf ehtimalı daha yüksək görünür. Bu risk xüsusilə qız uşaqları üçün daha çoxdur. Ekspertlər qeyd edirlər ki, fərdi səviyyədə KT taramasından gələn xərçəng riski çox aşağıdır. KT-nin diaqnostik və terapevtik faydaları, xüsusilə də ciddi xəstəliklərin vaxtında aşkar edilməsində böyük rol oynayır. Məsələn, aşağı dozalı KT ağciyər xərçəngi ilə bağlı ölüm hallarını 20 faiz azalda bilir. Buna baxmayaraq, lazımsız və əsaslandırılmamış KT istifadəsi riskləri artırır. RMIT Universitetindən tibbi radiasiya üzrə mütəxəssis Pradip Deb və Avstraliya Tibbi Görüntüləmə və Radiasiya Müalicəsi Cəmiyyətinin prezidenti Naomi Gibson şüalanmaya məruz qalmanın yalnız tibbi cəhətdən əsaslandırılmış hallarda aparılmalı olduğunu vurğulayırlar. N.Gibson bildirir: “Tapıntılar uzunmüddətli şüalanma risklərinə qarşı diqqətli olmağın vacibliyini göstərir, lakin eyni zamanda KT-nin klinik dəyəri və zəruriliyini də inkar etməməliyik”.

Fatimə Mərdanlı // EDnews 

“Xatirələr işığında Heydər Əliyev” -in təqdimatı keçirildi

Xəbər xətti

Avropa Şurasının baş katibi Bakı və İrəvanla sülh sazişinin imzalanması məsələsini müzakirə etməyi planlaşdırır
13:30 16.05.2025
Ukrayna etibarsız silah təchizatçılarına görə yüzmilyonlarla dollar itirib
13:25 16.05.2025
Pentaqon "Qızıl qübbə" müdafiə sistemi planını tamamladı
13:09 16.05.2025
Türkiyə Prezidenti Albaniyaya yola düşüb
12:48 16.05.2025
Sabah 27 dərəcə isti olacaq
12:27 16.05.2025
ABŞ Dövlət katibi İstanbula gedib
12:20 16.05.2025
Türkiyə-ABŞ-Ukrayna üçtərəfli görüşü başlayıb
12:13 16.05.2025
Postmodernizm Ədəbiyyatı Necə Dəyişdi?
11:57 16.05.2025
İlham Əliyevin Tiranada Avropa İttifaqı Şurası və Avropa Komissiyasının prezidentləri ilə görüşü olub
11:54 16.05.2025
Azərbaycan Ordusu silah və texnika yaz-yay mövsümü istismarı rejiminə keçib
11:54 16.05.2025
İspaniya Türkiyənin “Hürjet” təlim-məşq təyyarəsini satın alır
11:45 16.05.2025
“Xəzər” jurnalının yeni nömrəsi çap olunub
11:45 16.05.2025
Milli Qəhrəman İqor Kşnyakinin qızlarının oxuduğu “Səma qəhrəmanları” mahnısına klip çəkilib
11:39 16.05.2025
Rusiyada şam zavodunda partlayış baş verib, dağıntılar altında qalanlar var
11:32 16.05.2025
Bakıda yeni ticarət mərkəzinin tikintisinə icazə verilib
11:30 16.05.2025
ADY-nin elektron xidmətlər portalı “digital.login”ə inteqrasiya edilib
11:25 16.05.2025
Fransa İranı məhkəməyə verəcək
10:39 16.05.2025
Xankəndidə ilk dəfə 21 abituriyent üçün qəbul imtahanı keçiriləcək
10:39 16.05.2025
Bəzi dağ çaylarından sel keçəcək
10:37 16.05.2025
Azərbaycan gəncləri Türkiyədə bayram tədbirlərində iştirak edəcəklər
10:33 16.05.2025
Tuğra xanımın şərəfinə inşa olunan Xan sarayı
10:26 16.05.2025
Gənclər Kitabxanasında Əbdülrrəhim bəy Haqverdiyevin xatirəsi anılıb
10:26 16.05.2025
Azərbaycan və Belarus Müdafiə nazirliklərinin nümayəndələri arasında görüş keçirilib
10:21 16.05.2025
Lamiyə Vəliyeva beynəlxalq turnirdə bürünc medal qazanıb
10:19 16.05.2025
Ukrayna ordusuna məxsus F-16 qırıcısı ilə əlaqə kəsilib
10:11 16.05.2025
İtaliya səfiri Eldar Əzizovla Neapolla qardaşlaşma əlaqələrinin gücləndirilməsini müzakirə edib
10:02 16.05.2025
Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda yaşıl və səmərəli texnologiyaların tətbiqi müzakirə olunub
09:32 16.05.2025
Bu gün Əfv Komissiyasının 2025-ci il üçün sonuncu iclası keçiriləcək
09:21 16.05.2025
Bu gün hava küləkli olacaq
09:12 16.05.2025
Azərbaycanda ilk dəfə fortepiano ixtisası üzrə milli dərslik hazırlanır
09:12 16.05.2025
Belçika nüvə enerjisindən imtina planından geri çəkilib
09:03 16.05.2025
31 il əvvəl şəhid olmuş əsgərin nəşi Naxçıvana gətirilib
08:28 16.05.2025
Azərbaycanı təmsil edən atçı: Britaniyada Azərbaycan bayrağını dalğalandırmaq böyük qürurdur
08:11 16.05.2025
Annalena Berbok BMT Baş Assambleyasının sədri vəzifəsinə namizəd kimi ilk çıxışını edib
07:32 16.05.2025
Biləsuvar sakinini ildırım vurub
07:12 16.05.2025
COVID-19-un yeni dalğası Asiyada yayılır
05:24 16.05.2025
Kosmos necə "səslənir"? - NASA ölən ulduzun və qara dəliyin səslərindən "musiqi" yaratdı
05:19 16.05.2025
ABŞ-nin iri kriptovalyuta birjasına haker hücumu olub
04:22 16.05.2025
Ermənistanın qanunvericilik, icra və məhkəmə orqanlarında Azərbaycan dili işlənəcək - Qərbi Azərbaycan Xronikası
04:16 16.05.2025
Mərakeşdə Azərbaycanın tanıdılması tədbiri keçirilib
00:29 16.05.2025
Hamısı