Bu gün tarixdə dərin iz buraxan Çernobıl Atom-Elektrik Stansiyasındakı dəhşətli qəzanın baş verməsindən 39 il ötür.
"EDnews" bildirir ki, 1986-cı il aprelin 26-da baş verən bu hadisə XX əsrin ən ciddi texnogen fəlakətlərindən biri kimi yadda qalıb. Stansiyanın dördüncü enerji blokunda baş vermiş güclü partlayış nəticəsində ətraf ərazilərə böyük miqdarda radioaktiv maddə yayılıb. Partlayışın gücü, vaxtilə Xirosimaya atılmış atom bombasının təsirindən 500 dəfə artıq olub. İlk günlərdə partlayış, yanğın və yüksək şüalanma səbəbindən azı 50 nəfər həyatını itirib.
Zaman keçdikcə qəzanın təsirləri daha geniş miqyas alıb. Hələ də həmin hadisə nəticəsində yaranmış xəstəliklərdən ölənlərin dəqiq sayı məlum olmasa da, müxtəlif mənbələr bu rəqəmin 50 mindən 100 minə qədər olduğunu bildirir.
Qəzanın fəsadları təkcə Ukrayna ilə məhdudlaşmayıb. Rusiya və Belarus da daxil olmaqla, ümumilikdə 145 min kvadrat kilometrdən artıq ərazi radioaktiv çirklənməyə məruz qalıb. Hadisədən sonra təhlükəli zona hesab edilən 30 kilometrlik ərazidən 115 mindən çox insan təxliyə edilib. Ümumilikdə isə 586 min nəfər bu fəlakətin nəticələri ilə üz-üzə qalıb. Bu insanların 200 mini qəzanın nəticələrinin aradan qaldırılması işlərində iştirak edənlər, 116 mini birbaşa Çernobılda yaşayanlar, 270 mini isə Ukrayna və Belarusun radiasiya təsirinə məruz qalmış bölgələrinin sakinləri olub.
SSRİ-də yaşayan digər xalqlar kimi, azərbaycanlılar da qəzanın nəticələrinin aradan qaldırılması prosesində fəal rol oynayıblar. Ümumilikdə 7 min azərbaycanlı bu işlərə cəlb edilib və onların 2 mini sonradan müxtəlif xəstəliklər səbəbilə vəfat edib.
Çernobıl Atom-Elektrik Stansiyası 2000-ci il dekabrın 15-də tamamilə bağlanıb.
Xatırladaq ki, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı 26 aprel tarixini Beynəlxalq Radiasiya Qəzaları və Fəlakətləri Qurbanlarının Xatirə Günü kimi tanıyıb. Bu qərar 2003-cü ilin dekabrında BMT Baş Assambleyası tərəfindən təsdiqlənib və bütün üzv dövlətlərə həmin günü anmağı tövsiyə edib.
Şəms Qasımlı // EDnews
