“Alban məbədləri, yoxsa xristian türk babalarımızın kilsələri? Firudin Cəlilov cavablandırır...

Maraqlı 20:49 29.04.2021

“Xristian türklərin tikdiyi kilsələr “əbədi və daimi məbəd” anlamında olan qədim “bəngü” sözü ilə «vəng» adlanır: “Qoşa-vəng”, “Xuda-vəng”, “Dədə-vəng”, “Qıpçaq-vəng” və s....”

“İrəvanın yaxınlığında “Qıpçaq-vəng”, Göycə gölü yaxınında “Qoşa-vəng” və s. Albaniyadan kənardakı məbədlər də qıpçaq və başqa türk boylarının idi...”

44 günlük müzəffər savaşımızdan sonra Qarabağdakı, Kəlbəcərdəki, Laçındakı və s.  xristian məbədlərinin “erməni kilsələri” deyil, “alban kilsələri” olması haqda təbliğat geniş vüsət aldı. Bildiyimiz kimi, Azərbaycanın digər bölgələrində - Şəkidə, Qaxda, Zaqatalada və s. “alban məbədləri” adlanan abidələr mövcuddur. Bəs həmin məbədləri belə adlandırmaq doğrudurmu? Bununla onların yerləşdiyi  bölgələrimizdə türk babalarımızın qədimdən yaşaması faktını şübhə altına alaraq hayların və digərlərinin əlinə də kozır vermirik ki? Bir yandan da  deyirik ki, Qarabağda, elə Qərbi Azərbaycanda da yaşayan ermənilərin xeyli hissəsi orta əsrlərdə Qriqoryan kilsəsinin təsiri altında haylaşmış qədim türk boylarıdır. Bəs o yurdlarda, o  cümlədən Kəlbəcərdə, Laçında, Ağdərədə, Hadrutda, Xocavənddə yaşamış və İslamdan öncə xristian olmuş türk babalarımız hansı kilsələrdə ibadət edib? Görəsən,  “alban” deyilən tayfaların elə türk tayfaları olması haqda deyilənlər doğrudurmu? 

Mövzu ilə bağlı Moderator.az-a  açıqlama verən tanınmış türkoloq alim, professor Firudin Cəlilovun araşdırmalarından belə nəticəyə gəlmək olur ki, albanlar türk tayfaları olub, odur ki, “alban kilsəsi”, “alban məbədi” yerinə elə “türk kilsəsi”, “türk məbədi” ifadələrini də işlətmək olar...

“Yalnız adını çəkdiyiniz Quzey Azərbaycan bölgələrində deyil, daha geniş çoğrafiyanı əhatə edən ərazilərdə müxtəlif xristian türklərin tikdiyi kilsələr “əbədi və daimi məbəd” anlamında olan qədim “bəngü” sözü ilə «vəng» adlanır: “Qoşa-vəng”, “Xuda-vəng”, “Dədə-vəng”, “Qıpçaq-vəng” və sairə. Bu vənglərdə türkcə oxunan duaların yüzlərlə əlyazması qalmışdır və bu, elmə bəllidir, çoxu da çap olunub” – deyən türkoloq hesab edir ki, hazırda “Ermənistan” adlanan Qərbi Azərbaycan ərazisində də kifayət qədər türk xristian kilsələri olub.  

“Alban türk boyunun qurduğu dövlət Alban adlanırdı, orada yaşayan xalqların çoxuna da alban deyilirdi. Azərbaycanlı adı kimi. Alban ərazisindən kənarda da türk xristian kilsələri vardı, Döğu Anadoluda, Güney Azərbaycanda və sairə. İrəvanın yaxınlığında “Qıpçaq-vəng”, Göycə gölü yaxınında “Qoşa-vəng” və s. Albaniyadan kənardakı məbədlər də qıpçaq və başqa türk boylarının idi...” – deyə professor vurğulayıb.

Xankəndi şəhərində İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının 17-ci Zirvə görüşü keçirilir

Xəbər xətti

Çin Aİ-dən Tibbi Texnika İdxalına Məhdudiyyət Tətbiq Etdi
01:38 07.07.2025
BRİCS Sammitindən İsrailə Sərt Mesaj: "Suriya Ərazisindən Geri Çəkil "
01:07 07.07.2025
Dünyanın sürəti artır
00:32 07.07.2025
Ermənistan Ukraynaya cavab verdi
23:59 06.07.2025
İsrail prezidenti girovların azad edilməsi üçün çətin qərarların qəbul edilməsini istisna etmir
23:26 06.07.2025
Şir zooparkdan qaçdı
22:58 06.07.2025
"Formula 1": Lando Norris Böyük Britaniya Qran-prisini qazandı
22:30 06.07.2025
Zelenski Rusiya və Ukrayna arasındakı əsir mübadiləsindən danışıb
22:00 06.07.2025
Tesla robot istehsalını sonlandırmağa qərar verdi
21:30 06.07.2025
Mask “Amerika” partiyasının qeydiyyatı üçün müraciət edib
21:00 06.07.2025
XİN Xankəndi Kommunikesi barədə məlumat yayıb
20:42 06.07.2025
Paşinyan "Hraparak"ı məhkəməyə şikayət edib
20:30 06.07.2025
Zakir Həsənov türkiyəli həmkarına başsağlığı verib
20:20 06.07.2025
Zelenski Rusiyaya qarşı yeni iqtisadi sanksiyalar açıqladı
20:00 06.07.2025
Türkiyə Ordusunda faciə: 19 əsgər zəhərləndi, 5-i şəhid oldu
19:53 06.07.2025
Türkiyə ordusunun 5 hərbçisi şəhidlik zirvəsinə yüksəlib
19:30 06.07.2025
Pakistan Milli Assambleyasının sədri Azərbaycanda rəsmi səfərdədir
19:00 06.07.2025
Qaçış üzrə yeni rekord qırıldı
18:30 06.07.2025
İki şəhər arasında hava əlaqəsi pozuldu
18:00 06.07.2025
Qırğızıstan rusiyalılara pasport verilməsini dayandırdı
17:30 06.07.2025
Kamaləddin Qafarov: İƏT-in inkişafında Azərbaycanın rolu artmaqdadır
17:00 06.07.2025
Bu pasportların dəyişdirilməsi Rusiya vətəndaşları üçün zəruridir
16:30 06.07.2025
XİN ABŞ-yə başsağlığı verdi
16:00 06.07.2025
ABŞ-də seldə ölənlərin sayı artdı
15:30 06.07.2025
DİM təhsil haqqında dəyişiklik edib
15:00 06.07.2025
Təl-Əvivdə hava limanına hücum olub
14:30 06.07.2025
Yaponiyada zəlzələ baş verib
14:00 06.07.2025
Azərbaycanlı güləşçi qızıl medal qazandı
13:30 06.07.2025
İlon Mask yeni siyasi partiyasını elan etdi
13:00 06.07.2025
"İƏT üzvü olan ölkələrlə əməkdaşlığımız sistemli şəkildə dərinləşdirir"
12:26 06.07.2025
Günəşdə Rekord Aktivlik: Bir Həftədə Altıncı dəfə...
12:00 06.07.2025
Əsvanda Ptolemey dövrünə aid qəbirlər aşkarlanıb
11:29 06.07.2025
Rusiya Xarkova PUA hücumu həyata keçirib
11:11 06.07.2025
"Almaniya müdafiə olunmalıdır”
10:51 06.07.2025
Almaniya Ukraynaya Patriot sistemi almaq istəyir
10:16 06.07.2025
İsrailin Qəzzaya endirdiyi son hava hücumlarında 78 nəfər ölüb
09:52 06.07.2025
Xamenei ortaya çıxdı
09:29 06.07.2025
Böyük Britaniyada COVID-19-un yeni ştamı yayılır
08:52 06.07.2025
Şirkət maşını dərəyə aşıb
08:19 06.07.2025
Aşura günü 2 mindən çox şəxs qan verib
07:47 06.07.2025
Hamısı