Mədəkiçiltmə - Bariatrik cərrahiyyə pəhriz və idmana baxmayaraq arıqlaya bilməyənlərin tətbiq etdiyi, mədənin həcmini azaldan və daha az qida ilə xəstəyə toxluq hissi verən bir üsuldur.
Bəs, bu əməliyyatı hər kəsə tətbiq etmək olarmı? Əməliyyatdan sonra nə qədər çəki itirmək olar? Risklər varmı?
Piylənmə bütün dünyada olduğu kimi ölkəmizdə də geniş yayılıb. Ona görə də mədə kiçiltmə əməliyyatlarına tələbat günü-gündən artmaqdadır. Ancaq sözügedən əməliyyatlar mütəxəssislərə həvalə edilməzsə, həyati təhlükəsi qaçınılmazdır.
Əməliyyat necə həyata keçirilir?...
“Sleeve Gastrectomy” da adlandırılan əməliyyatda, mədənin həcmi kiçildilir ki xəstə çox az qida ilə özünü tox hiss etsin. Bu əməliyyatda mədənin müəyyən hissəsi (ən çox uzanan, genişlənən və iştahı idarə edən hissə) cərrahi yolla çıxarılır və arxada boruşəkilli mədə qalır. Mədənin xaric olunan hissəsindən ifraz olunan qrelin adlı hormon iştahı nəzarət və toxluq hissi ilə təmin edir. Həmçinin, bu əməliyyat laparoskopik üsulla da həyata keçirilir.
Çəki problemi olan hər kəsə tətbiq oluna bilərmi?...
Xeyr, bunun üçün müəyyən meyarlar var. Hər şeydən əvvəl, xəstə bir müddət pəhriz və idman kimi qeyri-cərrahi üsulları sınamalı, son seçim olaraq əməliyyata müraciət etməlidir. Xəstənin yaşı 18-80 arası olmalı və narkoza tab gətirə biləcək gücdə olmalıdır. Bu əməliyyat şəkərli diabet, yüksək qan təzyiqi və s. kimi xəstələrə qəti qadağandır. Bundan əlavə, xəstədə müalicə olunmamış psixiatrik xəstəlik, narkotik və spirtli içkilərə aludəçilik olmamalıdır.
Bu əməliyyat təhlükəlidirmi?...
Mədə kiçiltmə əməliyyatı 60% uğurlu hesab olunur. Ancaq vurğulamaq lazımdır ki, xəstə pəhrizinə fikir vermədikdə, arıqlamaqda çətinlik çəkə, qidalanma ilə bağlı maneələrlə qarşılaşa, hətta kökəlməyə belə başlaya bilər.
Neçə kilo arıqlamaq olar?...
Çəki itkisi ilk 3 həftədə yavaş, sonrakı 1 ayda isə sürətli olur. Tam arıqlama prosesi orta hesabla 6 ayda başa çatır. Əməliyyat sonrası, ümumilikdə, 25-105 kiloqram və daha artıq çəkidən xilas olmaq mümkündür. Sözsüz ki, çəki artdıqca, zaman da uzana bilər.
Risklər...
Bariatrik cərrahiyyənin riskləri əməliyyatın növündən asılı olaraq dəyişir. Bu əməliyyat həddindən artıq qanaxma, infeksiya, orqanizmin narkoza mənfi reaksiyası, qanın laxtalanması, ağciyər və tənəffüs problemləri, qusma, yırtıq, öd daşları, mədə qıcqırması, hipoqlikemiya, nadir hallarda isə ölüm kimi riskləri özündə birləşdirir.
Əməliyyat sonrası hamiləlik...
Əgər, hamiləlik planlaşdırırsınızsa, əməliyyatdan sonra ən azı 18 ay gözləməyiniz mütləqdir. Çünki əməliyyatdan sonra insanın bədəninin gücü mütəmadi olaraq azalır və orqanizm hamiləliyə tab gətirə bilmir.
Qeyd edək ki, bariatrik cərrahiyyə əməliyyatı keçirmiş qadınların hamiləlik dövründə daha çox kilo alması da qaçınılmaz haldır. Bəzən hamiləlik zamanı çəki itkisi halları da müşahidə olunur. Bu zaman həkimə mürciət etməli, uyğun vitaminlər qəbul edilməlidir.
Qan laxtalanması...
Əməliyyatdan sonra xüsusi corablar və ya qan durulaşdırıcı vasitələrdən istifadə olunur. Bunun səbəbi əməliyyatdan sonrakı laxtalanma riskini minimuma endirməkdir. Laxtalanma müşahidə olunan xəstələrdə əsasən, nəfəs darlığı və öskürək, sinədə ağrı, ayaqların həssaslaşması, ayaqlarda şişkinlik və qızartı kimi simptomlar meydana gəlir.
İnfeksiya...
Əməliyyatdan sonra yaraların sağalma dönəmində onların infeksiyaya yoluxmaq şansı çoxdur. Bu zaman, dəridə qızartı, istilik və ya şişkinlik hissi, iltihab kimi hallara rast gəlinir. İnfeksiya riskinə qarşı antibiotik müalicəsi tövsiyyə edilir.
Nəzrin Beydiyeva, Ednews.net
