Keçmişdə insanlar özlərini necə müalicə edirdilər? ARAŞDIRMA

Maraqlı 16:00 19.12.2022

Oxunma sayı: 380

İndiki şəraitdə ən kiçik narahatlıq və ya xəstəlik zamanı mütəxəssisə müraciət edib müalicə üsullarına üz tuturuq. Bu gün tibbdəki inkişaflar kişilər və qadınlar tərəfindən əsrlər boyu edilən kəşflərin nəticəsidir. Bəs tarixdən əvvəlki dövrlərdə insanlar özlərini necə müalicə edirdilər?

Kəllə sümüyünü deşərək müalicə...

Arxeoloqların erkən dövrlərdə apardıqları araşdırmalara görə, tarixdən əvvəlki kəllələri araşdırarkən çoxsunda dəliklərə rast gəlinib. Tarixçilərin fikrincə, kəllədəki bu dəliyin o dövrdə pis ruhları buraxmaq üçün xəstə insanların başlarına açıldığı güman edilir. Bu texnika Trefininq adlanırdı. Qədim dövrlərin bir çox mədəniyyətlərində xəstəliklərin pis ruhlar tərəfindən törədildiyi düşünülürdü. Bu kimi xəstəliklər sehrli və ya bitki mənşəli vasitələrlə müalicə olunurdu. Sözügedən xəstəlikləri müalicə edən insanlar kahinlər və ya cadugərlər kimi tanınırdılar və onların fövqəltəbii gücləri ilə xəstələri sağaltdıqlarına inanılırdı.

Misirlilərin mumyalama üsulu ilə müalicəsi...

Əvvəllər qədim Misir tanrılarının insanları sağaltdığına dair inanclar var idi. Xəstəliklər bitki mənşəli dərmanlar və metal alətlərlə müalicə olunurdu. Tarixçilər hesab edirlər ki, misirlilər insan orqanizmini və onun xəstəlikləri haqqında mumiyalama mərasimləri zamanı öyrəniblər. İnsanlar öldükdən sonra tətbiq edilən mumiyalama texnikasında bədən orqanları çıxarılaraq gil qablarda saxlanılırdı.

Hippokratın üsulu ilə müalicə...

Qədim yunanlar isə buna tibb elmi kimi baxırdılar. Öz yerini təbabətə verən Hippokrat hesab edirdi ki, xəstəliklər insanlara fövqəltəbii hadisələrlə deyil, təbii səbəblərlə ötürülür. Romalılar bir çox yunan fəlsəfəsini qəbul etsələr də, ictimai sağlamlıqla bağlı öz yolları ilə getdilər.

Romalıların müalicə üsulu...

Onlar şəhər və qəsəbələrdən insan tullantılarını çıxarmaq üçün kanalizasiya yolları hazırlayaraq, bütün xəstəliklərdən xilas olmaq üçün hamam sistemi qurublar. Daha sonra hamamlar, idman yerləri və xəstəxanalar tikildi. Avropada hökm sürən "Qaranlıq Əsrlər" zamanı xurafatla müalicə yenidən geri qayıtdı. İnsanlar öz xəstəliklərini Allahın cəzası kimi görürdülər. Yunanlar və Romalılar öyrəndiklərini Şimali Afrikaya, Yaxın Şərqə və İslam bölgələrinə köçürdülər.

İnsan orqanizminin ürəyi sıradan çıxartdığı düşünülürdü..

Yüz illər boyu insanlar ürək orqanının yalnız yemək və içki ilə qan əmələ gətirdiyini, orqanizmin isə ürəyi udduğunu düşünürdülər. Uilyam Harvey adlı ingilis həkimi ilk dəfə olaraq ürəyin qanı təkrar emal etdiyini və onu bütün bədəndə dolaşdırmaq üçün nasos rolunu oynadığını kəşf edib.

Bərbərxanalardakı əməliyyat üsulu...

Barbarlarda yeni tibbi nailiyyətlərə baxmayaraq, üsullar köhnə idi və xəstələrin çoxu həkimə getməyi seçmirdilər. Əvəzində dayələrlə məsləhətləşdilər. Xırda əməliyyatlar xəstəxanalarda deyil, bərbərxanalarda aparılırdı. Müalicə bərbərlərin saç kəsdirdiyi alətlərlə həyata keçirilirdi.

Nəzrin Eldarqızı