“Biz hansısa şirkət yox, böyük iddiaları olan İrəvan Respublikası qurmuşuq”

Müsahibələr 16:02 16.05.2020

May ayının 10-da Mühacirətdə Qərbi Azərbaycan (İrəvan) Respublikası elan edilib. Qərbi Azərbaycan (İrəvan) Respublikası ilə bağlı təşəbbüs qrupunun sədrliyinə Türkiyənin Kayseri Universitetinin professoru, tanınmış ermənişünas alim Qafar Çaxmaqlı seçilib.

Qafar Çaxmaqlı respublikanın fəaliyyəti və gələcək planları barədə Modern.az-ın suallarını cavablandırıb.

- Qafar müəllim, elan etdiyiniz mühacir dövlətin strukturu, vəzifə bölgüsü necə olacaq?

- Biz öncə təşəbbüs qrupunu formalaşdırdıq. Bu 15 nəfərdən ibarət idi. Təşəbbüs qrupu bir videokonfransla mühacir respublikanı elan etdi. Artıq bizim müəyyən sənədlərimiz, bəyannaməmiz hazır edildi. Bundan sonrakı müddətdə Milli Şuranı seçəcəyik. Milli Şura elan etdiyimiz Mühacirətdə Qərbi Azərbaycan (İrəvan) Respublikasının ayrı-ayrı mahallarından olan insanlardan təşkil ediləcək. İndiki Ermənistan ərazisi olan bütün mahallarda Azərbaycan türkləri yaşayıb. Çalışacağıq ki, bütün mahalları təmsil edən şəxslər respublika idarəçiliyində təmsil olunsun.

Milli Şura seçildikdən sonra onun qarşısında böyük bir vəzifə olacaq ki, parlament seçkiləri keçirilsin. Hələlik 75 nəfərlik və ya 51 nəfərlik yetərsay təklifləri var. Amma ermənilərin “Batı Ermənistan” dedikləri qurum 101 nəfərdən ibarət məclis seçib. Bu bizim üçün nümunə deyil, amma daha çox üzvdən ibarət məclisin formalaşmasına çalışacağıq. Parlamentin üzvlərinin sayı səs çoxluğu ilə müəyyən ediləcək.

- Mühacir dövlətdə dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan azərbaycanlılar təmsil olunacaqsa, onların bu fəaliyyətdə iştirakı hansı formada həyata keçiriləcək?

- Dünyanın müxtəlif yerlərinə səpələnmiş Qərbi Azərbaycan kökənli insanlar var. Bəziləri Azərbaycan vətəndaşıdır. Amma Türkiyə, Almaniya, Amerika, Avstraliya və s. ölkələrin vətəndaşlığında yaşayan azərbaycanlılar da var. Dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan insanların hər birinə respublikanın təşkilində iştirak etməyə şərait yaradacağıq. Qurduğumuz respublika demokratik dəyərləri təbliğ edir.
Üç gün ərzində fəaliyyətimizlə bağlı hansı sual, məsələ ortaya çıxırsa, dərhal reaksiya veririk. Təşəbbüs qrupunda yer alan insanların hər biri fikirlərini irəli sürür, təkliflərini səsləndirir. Biz hansısa bir şirkət, təşkilat qurmamışıq. Gələcək üçün böyük iddiaları olan, böyük bir əraziyə iddialı dövlət qurmuşuq. Formalaşma prosesi o qədər də asan məsələ deyil. Artıq düşmən bizə mətbuat üzərindən hücuma keçib. Mərhələli şəkildə bütün prosedurları qaydasına salacaq, gələcəkdə təməli möhkəm bir dövlətin formalaşdırılması üçün bütün məsələləri addım-addım gerçəkləşdirəcəyik.

- Nəyə görə, Qərbi Azərbaycan (İrəvan) Respublikası adını seçdiniz?

- Mühacirətdə Qərbi Azərbaycan (İrəvan) Respublikası adı böyük müzakirələrdən sonra qəbul olundu. İndiyə qədər bu ideyanı gerçəkləşdirmək istəyən insanlar olub, fərqli adlar təklif ediblər. Biz isə belə qənaətə gəldik ki, Qərbi Azərbaycan kəlməsi tək verilsə, anlaşılmayacaq. Beynəlxalq tribunada qarşımıza Güney Azərbaycandakı Qərbi Azərbaycan ostanı çıxa bilər. Ona görə, biz respublikanın adına İrəvan ifadəsini əlavə etməyi münasib gördük. Çünki bizim əsas iddiamız İrəvanadır, dövlətimiz orada olub. 1918-ci il 29 mayda verilmiş Azərbaycan Milli Şurasının qərarının qüvvədən düşməsi bizə əsas verir ki, İrəvanı geri tələb edək. Digər sənədlər də var ki, əsaslana bilərik. 1947-ci ilə SSRİ Nazirlər Sovetinin qərarına əsasən, Azərbaycan türklərinin burada yaşamasını, həmin qərarla köçürüldüyünü ehtiva edir. Bu aktlar bizim fəaliyyətimizi gücləndirən hüquqi mənbələrdir.

“Mühacirətdə” ifadəsinə gəlincə, biz Azərbaycanda, Türkiyədə  belə fəaliyyət göstərsək, bu yenə mühacirətdə sayılacaq. Bizə təklif edilir ki, Türkiyə ərazisində keçici bir iqamətgah seçilsin. Mən buna qarşıyam. İqamətgahı harada olur-olsun dövlətimizin mühacirətdə olduğu bilinəcək.

- Siz özünüz Azərbaycan vətəndaşısınız. Belə olan halda, hər hansı dövlət formalaşdırmaq hüquqi cəhətdən düzgündürmü?

- Vətəndaşlığından asılı olmayaraq, dövlətimizdə təmsil olunan şəxslər hamısı bir amal uğrunda mübarizə aparır. Gələcəkdə məsələ qaldıracağıq ki, Qərbi Azərbaycandan qovulan insanların vətəndaşlığı məsələsinə baxılsın. Onlar bəlkə ikili vətəndaşlığı olan, yaxud heç bir ölkənin vətəndaşı olmayan şəxslər kimi nəzərə alınsın. Əsas məsələ bizim beynəlxalq tribunaya, xüsusilə BMT-yə çıxa bilməyimizdir.

- Qərbi Azərbaycandan olmayan, lakin mühacirətdə Qərbi Azərbaycan (İrəvan) dövlətinin işində iştirak etmək istəyən şəxslər varmı?

- Əlbəttə. 3 gündür Təşəbbüs Qrupu formalaşdırılıb, respublika elan edilib. Dünyanın müxtəlif ölkələrindən bizə qoşulmaq istəyənlər var. Yüzlərlə insan artıq qoşulub. Biz məmnunluqla Qərbi Azərbaycan kökənli olmayan, lakin fəaliyyətimizdə iştirak etmək istəyənlərə imkan yaradırıq. Elə tarixçilərimiz var ki, təşəbbüs qrupuna ilk başdan üzv oldular. Müraciətlər hələ də davam edir.

- Mühacirətdə Qərbi Azərbaycan (İrəvan) Respublikasının beynəlxalq fəaliyyətlə bağlı gələcək addımları hansı istiqamətdə olacaq? 

- Beynəlxalq fəaliyyətlə bağlı müəyyən planlarımız var. İlk olaraq, ayrı-ayrı qurumlarla, beynəlxalq təşkilatlarla əlaqələri formalaşdırmağa başlayacağıq. Təşkilati məsələlər yerinə oturduqdan sonra daha çox beynəlxalq fəaliyyətə diqqət ayıracağıq.

Həm Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı, həm də Ermənistanın işğalçılıq siyasətini ifşa etmək baxımından Azərbaycan dövlətinin mövqelərini möhkəmləndirəcək addımlar atılacaq. Prezident İlham Əliyev də dəfələrlə qeyd edib ki, biz İrəvana, Zəngəzura, Göyçəyə qayıdacağıq. Bunu bir prinsip olaraq, rəhbər tutmalıyıq.

Köln şəhərindən qürurverici görüntülər: Azərbaycan və Türkiyə bayraqları.... - VİDEO

Xəbər xətti

Umud Mirzəyev: "Avropa strukturları 30 ildə qaçqınlarımıza bir dəfə də olsun bu diqqəti göstərmədilər"
14:50 19.03.2024
Bayram günlərində hava NECƏ OLACAQ?
Bayram günlərində hava NECƏ OLACAQ?
14:48 19.03.2024
Sumqayıtda 7 yaşlı uşağı öldürən məşqçiyə 19 il həbs cəzası verildi
Sumqayıtda 7 yaşlı uşağı öldürən məşqçiyə 19 il həbs cəzası verildi
14:43 19.03.2024
Molddovada vəziyyət qarışır: Prezident ittiham olundu
14:41 19.03.2024
Milli Məclisin növbəti iclasının gündəliyi AÇIQLANDI
14:38 19.03.2024
Hikmət Hacıyev: "Azərbaycan Çinlə əlaqələrin inkişafına böyük önəm verir"
14:36 19.03.2024
"İranın buradakı məqsədi Azərbaycana qarşı bir cəbhə açmaqdır" - Güneyli EKSPERT
14:30 19.03.2024
Almaniya və Fransanın Kiyev rəqabəti
Almaniya və Fransanın Kiyev rəqabəti
13:45 19.03.2024
Bakının mərkəzində məşhur kafenin fəaliyyəti dayandırıldı
13:39 19.03.2024
AYNA taksi sürücülərinə xəbərdarlıq edib
13:32 19.03.2024
Allahşükür Paşazadədən  Novruz bayramı münasibətilə TƏBRİK
Allahşükür Paşazadədən Novruz bayramı münasibətilə TƏBRİK
13:20 19.03.2024
Bu ölkələrdən Azərbaycana gələn turistlərin sayı artıb
13:18 19.03.2024
Yazın ilk gününün hava proqnozu açıqlanıb
Yazın ilk gününün hava proqnozu açıqlanıb
13:08 19.03.2024
Aİ Rusiya taxılına qadağa qoyacaq
Aİ Rusiya taxılına qadağa qoyacaq
13:00 19.03.2024
Ölkə əhalisinin 10 faizdən çoxu pensiyaçıdır
Ölkə əhalisinin 10 faizdən çoxu pensiyaçıdır
12:55 19.03.2024
Bankda sistem uğursuzluğu baş verdi: Milyonlarla dollar çıxarıldı
Bankda sistem uğursuzluğu baş verdi: Milyonlarla dollar çıxarıldı
12:45 19.03.2024
"Cənub Şərqi Avropa ölkələrinin Azərbaycanın qazına ehtiyacı var" – Natiq Cəfərli
12:30 19.03.2024
BDYPİ bayram günlərində səfərə hazırlaşan sürücülərə müraciət edib
12:26 19.03.2024
Qaradağda 10 min manatlıq oğurluq olub
12:20 19.03.2024
Yeni Zelandiyada maraqlı kəşf
Yeni Zelandiyada maraqlı kəşf
12:15 19.03.2024
FHN bayram günlərində gücləndirilmiş iş rejimində çalışacaq
12:05 19.03.2024
Böyük Britaniyada etnik müxtəliflik nə qədər artıb?
Böyük Britaniyada etnik müxtəliflik nə qədər artıb?
12:00 19.03.2024
Mingəçevir sakini sahibkarlara qarşı 200 min manatlıq dələduzluğa görə tutulub
11:55 19.03.2024
Aİ COP29-un uğurlu olması üçün Azərbaycanla əməkdaşlığa ümid edir
11:50 19.03.2024
İngiltərədə bir ilk: Uçan taksilər fəaliyyətə başlayır
İngiltərədə bir ilk: Uçan taksilər fəaliyyətə başlayır
11:45 19.03.2024
Zaxarovadan Paşinyana cavab: “Müharibə açıqlaması Qərblə danışıqların nəticəsidir”
Zaxarovadan Paşinyana cavab: “Müharibə açıqlaması Qərblə danışıqların nəticəsidir”
11:39 19.03.2024
“Yeni dünya nizamında ölkələr öz yerini müəyyən etməli olacaqlar” – Gürcü Politoloq Gia Xuxaşvili - ÖZƏL
“Yeni dünya nizamında ölkələr öz yerini müəyyən etməli olacaqlar” – Gürcü Politoloq Gia Xuxaşvili - ÖZƏL
11:30 19.03.2024
Azərbaycanda partiyanın məsul şəxsi saxlanılıb
11:25 19.03.2024
Fevralda 3,8 mindən çox şəxsə pensiya təyinatı aparılıb
11:15 19.03.2024
Türkiyənin nüfuzlu klubu Super Liqadan ÇIXMAQ İSTƏYİR
Türkiyənin nüfuzlu klubu Super Liqadan ÇIXMAQ İSTƏYİR
11:10 19.03.2024
Nazirlik internet xidmət provayderlərinə təlimat göndərib
11:05 19.03.2024
MAQATE dəstək verəcək: İraqda nüvə proqramı üçün yol xəritəsi formalaşıb
MAQATE dəstək verəcək: İraqda nüvə proqramı üçün yol xəritəsi formalaşıb
11:00 19.03.2024
Mikayıl Cabbarovdan İlaxır çərşənbə ilə bağlı maraqlı paylaşım
10:58 19.03.2024
Bakıda yağışlı hava qəzaya səbəb oldu - VİDEO
10:50 19.03.2024
İsrail və Həmasdan gözlənilməz atəşkəs addımı!
İsrail və Həmasdan gözlənilməz atəşkəs addımı!
10:45 19.03.2024
Köln şəhərindən qürurverici görüntülər: Azərbaycan və Türkiyə bayraqları.... - VİDEO
Köln şəhərindən qürurverici görüntülər: Azərbaycan və Türkiyə bayraqları.... - VİDEO
10:38 19.03.2024
Xankəndidə xeyli silah-sursat tapılıb
10:35 19.03.2024
Rusiyada ən yüksək maaş harada və hansı sektordadır?
Rusiyada ən yüksək maaş harada və hansı sektordadır?
10:30 19.03.2024
FHN əhaliyə müraciət edib
10:22 19.03.2024
Almaniyada kitabxanalar təşvişə düşdü: Kitablarda zəhər tapıldı
Almaniyada kitabxanalar təşvişə düşdü: Kitablarda zəhər tapıldı
10:15 19.03.2024
Hamısı